آقای حسن روحانی دومین رئیس جمهوری اسلامی ایران بود که مطابق اصل ۸۸ قانون اساسی به سوال نمایندگان مجلس شورای اسلامی پاسخ داد. رئیس جمهور طی جواب به سوالات نمایندگان توانست تنها در یک مورد رضایت نمایندگان را جلب کند و جواب او به چهار سوال قانع کننده مجلس نشد.
مباحث این جلسه متعدد بود که چندی از آنها معنادار و قابل تامل اند.
- رئیس جمهور در پاسخ به چرایی نابسامانی اخیر در اقتصاد مدعی شد «یک مرتبه فضای کشور تغییر کرد، تاریخ این تغییر ۵ دی ماه سال ۹۶ است. هر کس تاریخ دیگری بدهد به اعتقاد من آدرس غلط به مردم داده است... حادثه دی ماه آقای ترامپ را به طمع انداخت که در اواخر دی ماه اعلام کند من در برجام نمی مانم...» این توصیف روحانی از وقایع با روایت اعلام شده در سخنان چندی پیش آیت الله خامنه ای تطابق ندارد. رهبر در سخنرانی مورخ ۲۲ مردادماه چنین روایت کرد:
«من یک خبری را به شما بگویم -این تحلیل نیست، خبر است- قضایای دی‌ماه که یادتان هست؛ در دی‌ماه گذشته چند روز در چند شهر یک عدّه‌ای آمدند و شعار دادند و کارهایی مانند اینها کردند. دولت آمریکا به همراهی صهیونیست‌ها، به همراهی سعودی‌ها، سه سال یا چهار سال کار کرده بودند برای اینکه این قضایا را به وجود بیاورند...»
به عبارتی حادثه دی ماه ترامپ را به طمع نینداخت بلکه به استناد خبر رسیده به رهبری مجموع آنچه در ماه های اخیر گذشت بخشی از یک سناریوی حساب شده بود. اینکه جناب روحانی از تکیه به خبر اعلام شده رهبر صرف نظر کرده و تحلیلی جایگزین آن ارائه می دهد شاید نشانه ای از قطع رابطه اطلاعاتی ایشان با منابعی است که رهبر به آنها اعتماد دارد و نتیجه این استقلال چنین شد که تحلیل کنایی رئیس جمهور توان قانع کردن نمایندگان را نیز نداشت.
رئیس جمهور در تلاش برای جلب رضایت مجلس بارها به یاداوری ارزش نمایش وحدت پناه برد. او جهت تقویت اثربخشی توصیه اش به قسم هم متوسل شد: «الله و بالله اگر متحد باشیم، تمام جناح‌ها، گروه‌ها، احزاب، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مردم مطمئن بشوند ما با هم هستیم، می‌فهمند که مشکل حل می‌شود و علامتی که امروز باید بدهیم این است.»
مجلس چندی پیش به چنین ادبیاتی که از سوی وزیر کار استیضاح شده ملتمسانه ابراز شده بود، بی اعتنایی داشت و این بار نیز چندان به این جنس سخنان روی خوش نشان نداد. شاید آقای روحانی از محصول تجربه جلسه استیضاح آقای ربیعی غافل بود.
از نظر بسیاری از مردم آنچه باعث سقوط ارزش پول ملی شده اراده مرموز دولت بوده و همین باعث دلخوری ایشان از دولتیان شده است. آقای روحانی نه تنها از عهده قانع کردن اکثریت نمایندگان برنیامد بلکه در جملات احساسی پایان جلسه بدون اعتنا به پیامد سخنانش با غرور چنین گفت:
«اگر بخواهیم ارز را مثل گذشته و مثل پارسال کنیم، اگر الان به رئیس بانک مرکزی بگویم مثل شهریور پارسال عمل کن، شما بدانید در مدت دو هفته قیمت ارز کاهش می یابد به قیمت پارسال...»
به عبارتی ایشان تایید کرد که این سقوط تکان دهنده ناشی از اراده و تدبیر آگاهانه دولت است!
نهایتا آنکه آقای روحانی نه مجلس را قانع کرد و نه توانست پاسخی موجه به مردم ارائه دهد. بر اساس اصل ۱۲۲ قانون اساسی رئیس جمهور نه تنها دربرابر رهبر و مجلس بلکه در برابر «ملت» نیز مسئول است.
آقای روحانی البته گفت که «معصوم نیستیم» اما به ملت ایران قول داد که «هیچگاه کاری بدون مشورت و خرد جمعی انجام ندادم». نتیجه پذیرش صدق قول رئیس جمهور اضافه بر دقت در سه نکته فوق چنین می نمایاند که اطلاعات دقیقی از «روایت رهبر»، «موضع مجلس» و «گلایه مردم» در اختیار آقای رئیس جمهور قرار نداده اند و شاید گام نخست به هدف تغییر موقعیت نارضایتی از دولتی ها، تغییرات فوری در ترکیب مشاوران و اتاق فکر رئیس جمهور باشد.
