خواسته ایران از اروپا مشخص بوده و رئوس مهم آنها عبارتند از:

1- تجارت ایران در زمینه کالاهای مختلف اعم از نفتی و غیرنفتی به راحتی باید انجام شود.

 2- کشتیرانی ایرانی بدون مشکل فعالیت کند و کشتی‌های ما بتوانند به راحتی به بنادر اروپایی رفت و آمد داشته باشند.

 3- تبادل فلزات گرانبها مثل طلا، نقره، برنز و... بتواند به سهولت انجام شود.

 4- کالاهای ایرانی چه در حوزه صادرات و چه واردات بیمه شوند .

 5- از طریق اروپا بیمه‌های کالایی و بیمه‌های سرمایه‌گذاری تامین شود.

اینها همگی رئوس، نکات و محتوای اساسی برجام است. البته برجام جنبه‌های غیراقتصادی نیز دارد که در اینجا فعلا به مسائل اقتصادی آن اشاره می‌شود. در ماجرای فروش نفت، اروپا باید شرایطی را فراهم کند تا ایران بتواند با آزادی کامل نفت خود را به هر میزانی که علاقه دارد، بفروشد.

 شرکت‌های مشتری ایران باید بتوانند بدون ترس از تحریم آمریکا با ما مبادله نفتی داشته باشند و علاوه‌بر این حتما باید شرایطی فراهم شود تا پول نفت به ایران برگردد.

در این زمینه باید اروپایی‌ها بانک‌هایی را مشخص کنند که بتوان در آن بانک‌ها مبادله آزادانه انجام داد. این نافی این نیست که ما می‌دانیم محدودیت دلاری برای تبادل با ایران وجود دارد، لذا باید مبادله با یورو و ارزهای دیگر بدون هیچ محدودیتی برای ایران برقرار باشد. بانک‌هایی از جانب اروپا باید مشخص شوند تا در آنها مبادلات ارزی که حاصل از فروش نفت یا پتروشیمی یا فلزات گرانبها است، انجام شود.

در مورد اینکه ارائه این تعهدات در توان اروپایی‌ها هست یا خیر، باید گفت برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگی مثل توتال، Eni ایتالیا و دیگر شرکت‌های چندملیتی که با آمریکا مبادله می‌کنند، اصولا هر تضمینی هم که ارائه شود، آنها نمی‌پذیرند و ‌حاضر نیستند چنین ریسکی انجام دهند، اما این را هم نباید نادیده گرفت که خرید نفت از ایران اصولا به شرکت‌های اینچنینی خیلی ربطی ندارد و اصلا به آمریکا هم مربوط نمی‌شود.

علاوه‌بر این اروپا باید شرکت‌هایی را برای همکاری با ایران سازماندهی کند که از جمله شرکت‌های کوچک یا متوسط بوده و با آمریکا مبادله نداشته باشد تا در آینده مشکلی در این زمینه ایجاد نشود.

اروپایی‌ها تا آنجایی که خودشان اعلام کردند، اراده این اقدامات را دارند، ولی حالا در عمل باید ببینیم که چه می‌شود. در مقابل این اراده اما تردیدهایی هم وجود دارد، مثل شرکت‌های بیمه یا کشتیرانی که معلوم نیست اروپایی‌ها بتوانند مجموعه‌های بزرگی را برای همکاری با ایران متقاعد کنند.

*کارشناس مسائل بین‌الملل

منبع: فرهیختگان