جنگ اقتصادی و حق ایران در ایجاد محدودیت در تنگه هرمز/لحن خوب و دیپلماتیک رئیس‌جمهور در مقابل ترامپ

*میثم میرزایی‌تبار،   3970413112 ۳۴ نظر، ۰ در صف انتشار و ۳۳ تکراری یا غیرقابل انتشار
جنگ اقتصادی و حق ایران در ایجاد محدودیت در تنگه هرمز/لحن خوب و دیپلماتیک رئیس‌جمهور در مقابل ترامپ

آقای روحانی در جمع ایرانیان مقیم سوئیس با اشاره به ادعای ترامپ مبنی‌بر جلوگیری از فروش نفت ایران تصریح کرد این ادعا به معنای این است که نفت کل منطقه صادر نخواهد شد و اگر می‌توانند از صادرات نفت ایران جلوگیری کنند تا نتیجه‌اش را ببینند. می‌توان گفت که اشاره آقای روحانی ناظر به محدودیت و مسدودسازی تنگه هرمز است که تحت حاکمیت ایران قرار دارد. لحن رئیس‌جمهور هم در این خصوص خوب و دیپلماتیک بود که اسم از مکانی نبردند و راهبرد ما را بیان نکردند. اگرچه متخصصان این حوزه و کسانی که در این زمینه اشراف کامل دارند به وضوح این را از صحبت‌های آقای روحانی درک می‌کنند. حتی سیاستمداران غربی در کشور سوئیس که کشوری بی‌طرف در عرصه جهانی محسوب می‌شود، این نکته را بیان کردند.

ما مدعی هستیم و در عمل نیز ثابت شده است که تنگه هرمز استراتژیک‌ترین و ژئوپلیتیک‌ترین تنگه جهان است و در موقعیت برتری در جهان قرار دارد. چون کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، اتحادیه اروپا و کشورهای شرق آسیا، جنوب آسیا و کشورهای آمریکا هم در زمینه صادرات نفت و هم در بحث واردات کالا به تنگه هرمز وابسته هستند.

موقعیت تنگه هرمز و نقش مهم آن در جهان، امر مبرهن و واضحی است به‌گونه‌ای که هر گونه تردد در این منطقه هم در بحث قیمت نفت و هم در کالاهای دیگر تاثیر آنی و جهانی دارد. البته میزان صادرات نفت از تنگه هرمز در سال‌های مختلف متغیر بوده است. برخی مواقع میزان وابستگی صادرات به تنگه هرمز 80 و زمانی نیز90 و 95 درصد بوده است. اگرچه آمار روز صادرات را نداریم ولی می‌دانیم وابستگی بسیار بالا است. اگرچه امارات خط لوله‌ای از کشور عمان دارد و از آنجا خروجی به اقیانوس هند وصل کرده است و عربستان هم تلاش کرده که بخشی از صادرات نفت خود را از طریق دریای سرخ عبور دهد و از این طریق بخشی از تردد و وابستگی نفت به تنگه هرمز را کاهش دهد، با این حال این موارد باعث کاسته شدن از اهمیت تنگه هرمز نشده و صادرات از این طریق مقدار قابل توجهی نیست و نتوانسته تنگه هرمز را از موقعیت ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی خود خارج کند. تا آنجا که حتی بخشی از صادرات کالای غیرنفتی کشور امارات نیز به تنگه هرمز وابسته است و اهمیت ژئواستراتژیک این تنگه اصلی ثابت شده است.

مسدودسازی تنگه هرمز از دو جهت اجرایی و حقوقی مطرح می‌شود. در بعد اجرایی بستن تنگه هرمز یا هر تنگه‌ای در سطح دنیا در تردد عادی روزانه، نیاز به برنامه خاصی هم ندارد. یک تنگه بین‌المللی اگر ناامن شود، خود‌به‌خود بسته می‌شود چون به دلیل ترسی که حاکم می‌شود، هیچ‌کشتی و شناوری جرات تردد ندارد. شیوه‌های اجرایی مختلفی برای مسدودسازی وجود دارد که بحث‌های نظامی، ابعاد، عمق، فاصله و... را شامل می‌شود که پرداختن به آن، فرصتی دیگر می‌طلبد.

در بحث حقوقی، تنگه هرمز تابع رژیم حقوقی کنوانسیون حقوق بین‌الملل دریاها مصوب سال 1982 است. قانون بین‌المللی که حق عبور در تنگه‌های بین‌المللی را حق عبور ترانزیت می‌داند؛ یعنی کشورها بتوانند از این تنگه عبور کرده و تردد داشته باشند. لذا در شرایط صلح در منطقه و عدم‌درگیری کشورهای اطراف در جنگ و برقراری امنیت، کشورها نمی‌توانند در تردد ترانزیت اخلالی ایجاد کنند. به عبارتی کشورهای اطراف تنگه موظف هستند امنیت را برقرار کنند و خللی در تردد نباشد. ولی همین کنوانسیون درخصوص شرایط غیرصلح و شرایط جنگ سکوت می‌کند و معنای سکوت این است که در شرایط جنگی اگر یکی از کشورهای ساحلی تنگه در جنگی باشند، در دفاع از خود می‌توانند هر کاری در تنگه انجام دهند.

از این رو شرایط صلح به حالت تعلیق درآمده و می‌تواند یکی از اقدامات مسدودسازی تنگه باشد. به عبارتی اگرچه از نظر حقوقی در شرایط صلح امکان مسدودسازی وجود ندارد اما در شرایط جنگی وجود دارد و حق داده می‌شود هر کشوری در دفاع از خود مسدودسازی را انجام دهد.

نکته قابل توجه اینکه تعبیر جنگ را شاید بسیاری تنها در بعد نظامی می‌دانند. اگرچه جنگ تعابیر مختلفی دارد و به عقیده برخی از کارشناسان در حال حاضر جنگ اقتصادی است. اگر کشوری تکیه و وابستگی به نفت داشته باشد و کشور دیگر اجازه ندهد درآمدی از این طریق داشته باشند، تعبیر جنگ را دارد و می‌توان این تفسیر را داشت.

 به عقیده بسیاری از کارشناسان جنگ اقتصادی نیز مشمول قاعده شرایط جنگ می‌شود و در این زمینه تعبیر مفهومی که در حقوق از جنگ می‌شود را می‌توان استفاده کرد و از این طریق حق ایران در ایجاد محدودیت در تنگه هرمز به رسمیت شناخته می‌شود. به‌عنوان مثال در شرایطی که جنگ محسوب می‌شود. روشی به نام «ایست و بازرسی» داریم که می‌توانیم اجازه ندهیم برخی از کشورها در تنگه تردد داشته باشند.

نکته قابل توجه و اشاره دیگر اینکه ایران هیچ‌گاه به دنبال مسدود‌سازی تنگه هرمز نبوده و همیشه امنیت و صلح را در این منطقه فراهم کرده است. به عبارتی، ایران با هزینه خود در دوره‌های مختلف امنیت را در این تنگه بین‌المللی که جهان به آن وابسته است، فراهم کرده و هیچ گاه تهدیدی از طرف ایران در زمان صلح مبنی‌بر مسدودسازی این تنگه انجام نشده است و همواره در حالی احتمال این مسدودسازی از سوی ایران مطرح شده که جمهوری اسلامی خود تهدید شده و در شرایط جنگ به معنای عام آن قرار گرفته است. از این رو آقای روحانی نیز تاکید دارند که اگر آمریکا ادعایش را به عمل برساند، ایران از ابزارهای مقابله خود استفاده خواهد کرد.

 

*دانش‌آموخته دکتری ژئوپلیتیک

منبع: فرهیختگان

دیدگاه کاربران

ناشناس۴۱۸۳۳۳۱۳:۳۹:۲۴ ۱۳۹۷/۴/۱۳
احسنت بر روحانی
ناشناس۴۱۸۴۰۸۱۴:۰۱:۲۲ ۱۳۹۷/۴/۱۳
عربستان سقوطی شش خط لوله جهت دور زدن تنگه هرمز احداث کرده است و این از محاسن زمان دادن به دشمنان است
ناشناس۴۱۸۵۱۵۱۴:۳۴:۳۰ ۱۳۹۷/۴/۱۳
احسنت ؟ اگر ایشون اونهمه به کدخدا دل نبسته بود و همه مملکت رو چند سال معطل یک بازی خنده دار به اسم برجام نمیکرد ، الان اینهمه ضعیف نشده بودیم که همه برامون خط و نشون بکشن .
ناشناس۴۱۸۵۲۰۱۴:۳۷:۱۶ ۱۳۹۷/۴/۱۳
اگر آمریکا و متحدانش به محاصره دریایی دست بزنند، آن وقت تکلیف چیست؟
آریابان۴۱۸۸۴۲۱۷:۰۳:۲۵ ۱۳۹۷/۴/۱۳
دقیقا همینطوره و علاوه بر این ، نباید نادیده گرفت که اصولا نفت برای کشور های خریدار دارای دو کاربرد میباشد : 1- گرمایشی-سوختی و 2- پتروشیمی ولی ما در عمل ، نفت را می خوریم !!!!! (با صدور نفت است که میتوانیم مواد غذائی وارد کنیم) ؛ بنابراین آنچه بسیار مهم است اینست که بالاخره کدامیک زودتر از پا در میاد ؟!؟!؟!؟!؟!؟ اونهائیکه از سرما می لرزند و خودرو هاشون بی حرکته و تولید پلاستیک ندارند یا ما که باید از برنج و گوشت و روغن گرفته (ظاهرا گفته شده دیگه گندم وارد نمی کنیم) تا دارو و .... را وارد کنیم؟!؟!؟!؟
ناشناس۴۱۸۹۶۰۱۸:۱۵:۰۷ ۱۳۹۷/۴/۱۳
یعنی هیچ کشتی امکان خروج و ورود به بندرهای ایران نداشته باشد؟
ناشناس۴۱۸۹۸۶۱۸:۲۴:۰۲ ۱۳۹۷/۴/۱۳
مثل الان
ناشناس۴۱۹۱۹۰۲۱:۰۶:۲۲ ۱۳۹۷/۴/۱۳
خب کلی کالای قاچاق و غیر ضروری به کشور وارد نمیشه. مجبوریم خودمون تولید کنیم همه کار پیدا میکنن.
ناشناس۴۱۸۵۵۶۱۴:۵۱:۱۴ ۱۳۹۷/۴/۱۳
اگر خط و نشان کشیدنش مانند پاروی پا گذاشتن ظریف و خودکار پرتاب کردن عراقچی نباشد
ناشناس۴۱۸۳۴۵۱۳:۴۴:۴۰ ۱۳۹۷/۴/۱۳
اگر این حرف ها قدری جدی تر مطرح شود، قیمت جهانی نفت سه رقمی میشود. و به احتمال قوی ترامپ و اطرافیان او در دنبال کردن گزینه تحریم نفتی کوتاه میان.
ناشناس۴۱۸۵۲۲۱۴:۳۸:۴۱ ۱۳۹۷/۴/۱۳
دقیقا . اگر بحث درگیری بین ایران و امریکا مطرح بشه ، علاوه بر تحریم نفتی امریکا علیه ایران ؛ اونوقت قیمت نفت بالا میره و کشورهای دیگه ، علی الخصوص چین و اروپاییها ، مجبور میشن دست وسط رو بگیرن تلاش کنن این اتفاقات نیفته . درنتیجه امریکا و روسیه و عربستان نمیتونن صادرات نفت ایران رو به صفر برسونن .
ناشناس۴۱۸۳۶۶۱۳:۵۱:۰۴ ۱۳۹۷/۴/۱۳
غربگراها ملت رو می ترسانند...وگرنه به راحتی می توان با تهدید به بستن تنگه ، ترامپ را وادار به عقب نشینی کرد..
ناشناس۴۱۸۵۸۴۱۴:۵۹:۲۹ ۱۳۹۷/۴/۱۳
عمو جون با لوله دور میزنند
رضا۴۱۹۲۷۱۲۲:۳۱:۰۷ ۱۳۹۷/۴/۱۳
عمو جون تا بخوان با لوله دور بزنن قیمت نفت سر به فلک میکشه کل بورس های دنیا ضرر میکنن اقتصاد خیلی از کشورها به دریافت نفت خام و صادرات فراورده های نفتی وابسته است به طور کلی دنیا فلج میشه
ناشناس۴۱۸۳۸۰۱۳:۵۴:۲۳ ۱۳۹۷/۴/۱۳
فردا روزی که ایران تنگه هرمز میبنده مطمئن باشید که اولین موشک بسوی تهران از سوی چین و روسیه پرتاب میشود
ناشناس۴۱۸۴۷۶۱۴:۱۸:۱۷ ۱۳۹۷/۴/۱۳
این جنگ اقتصادی نیست بلکه منجر به جنگ فیزیکی میشود.
ناشناس۴۱۸۶۹۰۱۵:۴۸:۲۷ ۱۳۹۷/۴/۱۳
به هرحال ایران بدون نفت هیچی نداره . بهتره دست پیش رو بگیریم
ناشناس۴۱۸۴۷۷۱۴:۱۸:۲۲ ۱۳۹۷/۴/۱۳
یا میفروشیم یا قیمت بره بالای 150 دلار این تنها راه نجات ماست
farhad m۴۱۸۴۸۶۱۴:۲۲:۰۸ ۱۳۹۷/۴/۱۳
بارها گفته شده که سیاست جای سخنان وعملکرد احساسی نیست ولی در ایران این مسئله صادق نیست!.تنگه هرمز شاهراه اقتصادی خود ایران هم هست وایجاد ناامنی،همیشه دوطرفه هست!
ناشناس۴۱۸۴۹۱۱۴:۲۵:۳۶ ۱۳۹۷/۴/۱۳
امت ولایتمدار در طول چهار دهه انقلاب اسلامی ثابت کرده است که اگر از دولتمردان صداقت ببینند با دل و جان با آنان همراهی و تهدیدها را به فرصت تبدیل می‌کنند و دماغ هر بدخواه خارجی و داخلی را به خاک می‌مالند. ولی اگر قرار باشد مسئولان همچنان با لباس برند آمریکایی در توچال به تفریح مشغول باشند، دیگر مشکلات برای آنها قابل تحمل نخواهد بود و مسئله صورت دیگری به خود می‌گیرد.
ناشناس۴۱۸۵۰۶۱۴:۳۱:۴۷ ۱۳۹۷/۴/۱۳
روزهای آخر جنگ رو فراموش کردید. بستن تنگه هرمز فقط به عربستان و امارات و آمریکا ضربه نمی زنه به همه دنیا از جمله اروپا، چین و هند هم ضربه می زنه اونوقت نه فقط با آمریکا که باید با بقیه دنیا هم دست به یقه بشیم. خیلی راه معقولی نیست
ناشناس۴۱۸۵۸۶۱۵:۰۰:۳۸ ۱۳۹۷/۴/۱۳
من نیز از حرف روحانی خوشحال شدم، صرف اینکه پس از این میزان تهدید واقعی، بالاخره ما نیز یک تهدید واقعی در آستین داشتیم، چون مواردی مانن سقوط می کنید و نابود می شوید و غیره، یک واقعیت ملموس نیست! ولی نکته ای نیز نهفته است، کلا شرایط امروز قدم به قدم به مردم تحمیل شد، 20 سال پیش ما به هیچ عنوان به سمت جنگ اقتصادی نمی رفتیم، کاملا برعکس مانند دبی و ترکیه تصمیم به توسعه اقتصادی داشتیم، ولی طی مسیر و انتخاب هایی که در زمینه های غیر از اقتصاد انجام شد، ما و بخشی از جهان را که در راس هرم اقتصاد جهانی هستند در مسیر رویارویی قرار داد، و مرحله به مرحله به سمتی رفتیم که اهرم اقتصادی شد یک ابزار در مقابل ما، و در نهایت به شرایط امروز رسیدیم، حال امیدوارم آنچه امروز انجام می شود، به نحوی نباشد که اهرم نظامی جهانی بشود ابزار مقابله با ما، هر آنچه هم که موشک داشته باشیم، تقابل نظامی چند جانبه در نهایت به ضرر ما خواهد بود، درست است که می توانیم هم بکشیم و هم ویران کنیم، ولی این توان را چند متحد مقابل ما نیز خواهند داشت و این به نفع کشور یا مردم نیست!
صمصام۴۱۸۵۹۵۱۵:۰۴:۴۵ ۱۳۹۷/۴/۱۳
آفرین آقای روحانی دارن تبدیل میشن به اون قهرمان گم شده ایران چند تا دیگه از این مواضع محکم در مقابل گردن کلفتی ترامپ داشته باشند تحریم نفت منتفی است ! تنگه هرمز یکی از مهمترین شاهرگ های حیاتی در اقتصاد دنیاست که خوشبختانه در دست ماست و ما به راحتی میتوانیم در راستای منافعمان کنترل و اداره اش کنیم !
ناشناس۴۱۸۶۱۱۱۵:۱۳:۰۱ ۱۳۹۷/۴/۱۳
امریکا که جلوی صادرات نفت ایران رو نمیگیره فقط با کشورها مذاکره میکنه که نخرند اون دیگه دست خود کشورهاست مثل چین و ... که بخرند یا نخرند . چرا ایران همچین قدرتی نداره ؟ چون هیچ دوستی برای خودش در دنیا نذاشته است
ناشناس۴۱۸۶۲۵۱۵:۱۶:۳۳ ۱۳۹۷/۴/۱۳
بجای محدودیت فیزیکی بفکر گذاشتن تعرفه عبور از آبهای ایران فکر کنید
ناشناس۴۱۸۷۱۰۱۶:۰۰:۳۰ ۱۳۹۷/۴/۱۳
اگر میتوانید تنگه هرمز را ببندید، حتما این کار را انجام دهید، بدون شعار !!
ناشناس۴۱۸۷۲۵۱۶:۰۶:۱۶ ۱۳۹۷/۴/۱۳
امیدوارم مسولین دست به چنین اقدامی نکنند. البته فقط و فقط به خاطر خودشان.
ناشناس۴۱۸۷۷۱۱۶:۳۰:۱۱ ۱۳۹۷/۴/۱۳
من درست و غلط این کار رو نمیدونم، اما پیشنهاد دهندگان لابد همه جوانب این کار رو هم سنجیدند. اما اگر نتایجی معکوس گریبانگیر ایران بشه باید مسولیت عواقب این کار رو بپذیرند.
ناشناس۴۱۸۸۰۰۱۶:۴۳:۱۸ ۱۳۹۷/۴/۱۳
بقیه هم نشستن شما رو نگاه میکنن
م فلاح۴۱۸۸۹۱۱۷:۳۰:۴۲ ۱۳۹۷/۴/۱۳
به نظرم بستن تنگه هرمز میسر نباشه چون تنگه هرمز و خلیج فارس شیب جنوبی داره یعنی طرف کم عمق تر سواحل ایران هست و هرچه به طرف عمان برویم عمیق تر می شود در واقع ابهای متعلق به عمان عمق کافی برای عبور کشتی ها را دارد شرمنده که سواد من بیشاز این نیست
سیاوش۴۱۹۲۱۹۲۱:۲۷:۵۳ ۱۳۹۷/۴/۱۳
تنگه هرمز یک آبراه بین المللی است .ایران نه حق دارد و نه میتواند تردد از این آبراه را مختل کند .از آقای روحانی انتظار میرود سنجیده تر سخن بگوید واز بازی در زمین دشمن بپرهیزد .بستن این کانال بدون شک منجر به جنگ تمام عیار خواهد شد .وما دیگر از جنگ بیزاریم همچنین از زندگی در شرایط جنگی خسته شده ایم.کمی هم آرامش برای مردم بد نیست.(بله ما ترسو ... غربگرا و...هستیم) .
ناشناس۴۱۹۳۵۲۰۰:۰۲:۵۸ ۱۳۹۷/۴/۱۴
به نظر من آمریکا فقط زبان زور می فهمد و بس و تحت فشار قرار دادن اون از طریق موشک و هسته ای کاری واجب است
ناشناس۴۱۹۴۱۹۰۱:۰۵:۲۰ ۱۳۹۷/۴/۱۴
خلیج فارس اگر برای ما نباشد برای هیچ کس هم نباشد!
ناشناس۴۱۹۴۶۰۰۲:۳۲:۱۸ ۱۳۹۷/۴/۱۴
ایران میتواند برای مدتی تنگه هرمز راببندد ولی اگر چنین شود جهان برعلیه ایران یک صدا شده وکشور را درشوارای امنیت ذیل فصل 7 قرار خواهند داد انزمان اروپا وچین تماشاگر نخواهند بود وبر علیه امنیت کشور اقدام خواهند کرد وقطعا روسیه قطنامه را وتو نخواهد کرد . وشادی وجشن برای عربستان اسراییل وامریکا درست خواهد شد .
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های هفته

  1. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

  2. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

  3. فرآیند بازگشت مالکیت زمین به حوزه علمیه امام خمینی در حال انجام است

  4. جلاد، به پایان سلام کن!

  5. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

  6. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

  7. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

  8. کلید تحقق شعار سال ۱۴۰۳

  9. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

  10. فرامرز اصلانی درگذشت

  11. علی‌ ضیاء و افتادن در باتلاقِ ابتذال!

  12. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

  13. انتقام از پوتین؟

  14. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

  15. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

  16. سلبریتی‌ها چگونه با اعصاب مردم بازی می‌کنند؟

  17. رئیس سازمان برنامه و بودجه: تورم را وارد کانال ۲۰ درصد می کنیم/ تلاش برای رسیدن به رشد اقتصادی ۸ درصدی

  18. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

  19. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

  20. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

  21. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

  22. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

  23. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

  24. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

  25. رشد نقدینگی ۱۸ درصد کاهش یافت

آخرین عناوین