به گزارش الف، اظهارات اخیر مقامات اروپایی نشان دهنده این است که اروپایی ها بدون آمریکا نمی توانند برجام ادامه دهند و برای تامین منافع شرکت هایشان در آمریکا توان جدایی از این کشور را ندارند و علی رغم اختلافاتی که با آمریکا پیدا کردند اما به نظر نمی رسد آنها بتوانند منافع اقتصادی ایران را پس از خروج آمریکا از برجام تضمین کنند.

از سوی دیگر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در سفر به آفریقای جنوبی در جمع خبرنگاران درباره روند مذاکرات با اتحادیه اروپا و چین و روسیه پس از خروج آمریکا از برجام گفت: در آخرین دور گفتگوهای کارشناسی که هفته گذشته در تهران برگزار شد، یک بار دیگر همه اعضای باقیمانده برجام تعهد خود را برای اینکه اقدامات لازم را انجام دهند، برای تضمین برخورداری ایران از دستاوردهای اقتصادی برجام اعلام کردند.

وی افزود: هنوز ما بسته عملیاتی لازم را دریافت نکرده‌ایم، همکاران ما در اتحادیه اروپا و هم همکاران چینی و روسیه عنوان کردند که مشغول کار کردن بر روی همین بسته هستند.   

همچنین فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این مورد گفته بود که اتحادیه اروپا نمی‌تواند منافع تجاری ایران را پس از خروج آمریکا از برجام تضمین کند و می‌تواند از یک تلاش جدی برای حفظ برجام حرف بزند، اما نمی‌تواند درباره ضمانت‌های حقوقی به ایران صحبت کند.

این اظهارات نشان می دهند که اروپایی علی رغم فرصت داده شده به آنها هنوز نتوانستد به تصمیم واحدی در این خصوص برسند و بدون آمریکا کار زیادی نمی‌توانند انجام دهند.در همین راستا الف گفتگویی با یکی از کارشناسان هسته ای داشته که بدین شرح است:

حسن بهشتی پور در گفتگو با خبرنگار الف، در مورد اینکه آیا اروپایی ها بدون آمریکا در برجام باقی خواهند ماند، اظهار داشت: نباید این نکته را نادیده بگیریم که اختلافات آمریکا و اروپا جدی نیست، اختلافات جدی بر سر پیمان آب و هوایی پاریس، برجام و جنگ تعرفه ها و بسیاری از مسایل در میان آمریکا و اروپا بروز پیدا کرده که بسیار جدی است و از سوی دیگر  منافع اروپا در برجام مبادلات اقتصادی با ایران است و این اروپاست که ذی نفع این رابطه است؛ به این دلیل که آمریکا رابطه تجاری با ایران نداشته و حجم مناسباتش هم با ما بسیار کم است، لذا اروپایی ها اجازه نمی دهند که برجام برای همیشه از بین برود، چراکه طبق گفته برخی از کارشناسان آنها نمی‌خواهند بازار 15 هزار میلیارد دلاری ایران را از دست بدهند.

وی به منافع امنیتی اروپا در برجام اشاره کرد و گفت: اروپا در برجام منافع امنیتی هم دارد چراکه ناامنی سراسر خاورمیانه را فرا گرفته که به نفع اروپا نیست و پناهجویان با فاصله هزاران کیلومتری به شهرهای اروپایی رفته و مشکلاتی برای آنها ایجاد کرده اند، لذا آنها می دانند که ایران می تواند امنیت منطقه را فراهم کند، لذا به دلیل بحث امنیتی از برجام خارج نمی شوند. نکته سوم که بسیار مهم است بحث همکاری با آژانس است، فعالیت های ما همواره تاکنون مورد تایید آژانس بین المللی انرژی اتمی بوده است و قطعنامه هایی که علیه ایران وجود داشت در این سال ها لغو شده است، بنابرین مبانی حقوقی اروپا امروز بسیار متفاوت از گذشته است و اروپا می خواهد تا برجام ادامه پیدا کند.

کارشناس مسائل بین الملل در مورد اینکه آیا اروپا می تواند بدون آمریکا در برجام باقی بماند، گفت: پاسخ این سوال منفی است، چراکه اروپا شرکت های بزرگی دارد که با ایران همکاری می کنند که ستون اصلی آنها در آمریکا بوده و چندجهانی هستند به طور مثال توتال یکی از این شرکت های چند ملیتی است که در چندین کشور فعالیت اقتصادی دارد یا همینطور شرکت بیمه هرمس آلمان یا پژو سیتروئن، که در واقع تمام منافع این شرکت های اروپایی به آمریکا گره خورده است و این شرکت ها در این خصوص با حجم وسیع سرمایه گذاری روبرو هستند. 

بهشتی پور در پاسخ به این سوال که در حال حاضر راه حل این موضوع چیست، افزود: هم اکنون اروپایی ها فرصت خواسته اند که این موضوع را بررسی کنند تا به دنبال راه حل هایی باشند که اعتبارات و مبادلات بانکی را از طریق یورو با ایران داشته و از سوی دیگر نیز ارتباط خود را هم با آمریکا حفظ کنند؛ همچنین به دنبال این هستند تا از طریق برخی از شرکت ها با ایران مراودات خود را حفظ کنند، اما این نکته را هم نباید نادیده گرفت که به سرعت هم نمی توانند عکس العمل نشان دهند و در این مورد تصمیم گیری کنند، زیرا نیازمند زمان است، اما ایران هم نباید زمان زیادی منتظر بماند.

وی معتقد است: این موضوع را هم نباید نادیده بگیریم که برجام یک سندی بود که موفق شد پرونده دروغ سازی علیه ایران را فرو بپاشد که اگر از آن خارج شویم در واقع فضا را آماده می‌کنیم تا دوباره قطعنامه ها علیه ایران را احیا کنیم، لذا تنها راهی که وجود دارد این است که فعلا در برجام با اروپایی ها بنمانیم تا اینکه ببنیم آنها چه اقدامات مناسبی را انجام خواهند داد و اگر اقدامی مناسبی انجام ندادند، برجام را به حالت تعلیق در بیاوریم و غنی سازی را از نو شروع کنیم و نشان دهیم که این آمریکا بود که حقوق بین الملل را نادیده گرفت و هرچه فریاد داریم باید بر سر آمریکا بزنیم و علیه آنها تبلیغ کنیم.

کارشناس مسائل بین الملل گفت: روی کار آمدن ترامپ و اقدامات وی هم موجب شده که اروپا اختلافات جدی با آمریکا داشته باشد؛ لذا بهترین فرصت است که علیه آمریکا اجماع شود، البته باید این نکته را هم در نظر گرفت که اروپا بدون آمریکا در برجام نمی تواند بماند، مگر اینکه اقدامات مناسبی در این راه انجام دهد.