به گزارش الف؛ درحالی‌که برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی اعلام کرده بودند دیروز طرح سوال از رئیس‌جمهور درباره موسسات مالی و اعتباری بعد از حدود یک سال از زمان به جریان افتادن آن اعلام وصول خواهد شد اما برای چندمین بار و با پس گرفتن برخی از امضاها توسط نمایندگان، درخواست از حدنصاب افتاد و اعلام وصول نشد.
در روزهای گذشته برخی از نمایندگان مجلس از لابی سنگین دولت برای منتفی شدن سوال از رئیس‌جمهور خبر داده بودند که سرانجام حدود 43 نماینده امضای خود را پس گرفته‌اند و طرح 71 امضا دارد. تلاش دولت برای لغو طرح سوال از رئیس‌جمهور و پس گرفتن امضاها توسط نمایندگان را می‌توان از دو جنبه بررسی و تحلیل کرد و انتقاداتی را نسبت به عملکرد دولت و مجلس مطرح کرد.
*اقدام برخی نمایندگان روح وظیفه نظارتی مجلس انطباقی ندارد/ دولت با روحیه پاسخگویی خو نگرفته است
محمدرضا پور ابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتگو با خبرنگار الف، در مورد اینکه امروز تعدادی از نمایندگان امضای خود در طرح سوال از رئیس‌جمهور را پس گرفته‌اند و اینکه آیا این به جایگاه مجلس آسیب می‌زند، گفت: انتظار این است که نماینده، گروهی جمعی و فردی وقتی سوالی را مطرح می‌کنند یا مشکلی پیش‌آمده قاعدتاً موضوع را باید به‌صورت شفاف و بدون حاشیه پیگیری کرده و از این منظر هدفشان را که در حوزه آیین‌نامه داخلی مجلس در حوزه نظارتی رصد و پیگیری کنند. در بحث سوال از رئیس‌جمهور یا نمایندگان نباید امضا کنند یا اگر امضا کردند باید اجازه بدهند شئونات آیین‌نامه داخلی مجلس رعایت شود و این اتفاقاتی که می‌افتد با روح حوزه فعالیت‌های نظارتی انطباقی ندارد.
وی در مورد اینکه نیازی به اصلاح قانون در این زمینه وجود دارد، اظهار کرد: در آیین‌نامه قبلی همین‌طور بوده اما اصلاح‌کرده و یک هفته فرصت دادند، یعنی از زمانی که هیئت‌رئیسه اعلام وصول می‌کند حتی اگر یک نماینده باقی بماند سوال برگزار می‌شود؛ اما در بازده زمانی جلسه کمیسیون تا گزارشی که کمیسیون می‌نویسند ظرف یک هفته آیین‌نامه اجازه نداده است این را به‌عنوان یک نکته مدنظر قرار دهد یعنی اگر نماینده‌ای سوالی مطرح کرد، دیگر نباید پس بگیرد، اما اشکالی پیدا می‌کند اینکه به‌هرحال افراد سوال را برای این می‌پرسند که مشکلی را پیگیری کنند.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: اما از منظر سیاسی می‌تواند موضوعات دیگری باشد که بحث خوانده‌شده یا نشدن ندارد. اگر به هر دلیل با توضیحاتی همراه باشد و بعد نماینده قانع شد باید این حق را لحاظ کرد که رضایت بدهد. این‌طور نیست که هرکسی هر سوالی کرد، دیگر تمام است. قاعدتاً به این شکل می‌تواند مبنای منطقی داشته باشد.
وی با اشاره به طرح سوال از رئیس جمهور گفت: موضوعی که دغدغه شده فضای حاشیه‌ای است که دو بار در خصوص موسسات سوال شده است، اگر نمایندگان قانع شده بودند، چرا بار دوم سوال کردند؟ این‌یک مورد در مورد موسسات جای تعجب دارد که روال عادی پیگیری نمی‌شود. آن‌هایی که قانع شدند، خودشان و خدای خودشان می‌داند و نمی‌توان در این مورد نیت خوانی کرد.
پور ابراهیمی در مورد اینکه چرا دولت‌ها از پاسخگویی می‌ترسند، گفت: بحث دولت‌ها این است که قاعدتاً علاقه‌مند نیستند، چرا که سوال از رئیس‌جمهور، سوال از رئیس یک قوه بوده و کل کابینه باید جواب دهند و معمولاً در این سطح خیلی مایل نیستند پاسخگو باشند، درحالی‌که باید عادی باشد و رئیس‌جمهور باید احساس کند که همانند وزیرش در کمیسیون و در صحن باید پاسخگو باشد. البته سطح بالاتر است و باید آن سطح را رعایت کرد. ولی اینکه بگوییم صلاح نیست چه دلیلی دارد که در قانون بیاوریم به‌عنوان ابزار نظارتی قابل‌استفاده است.
این نماینده مردم در مجلس افزود: فکر می‌کنم هنوز دولت‌ها خیلی با روحیه پاسخگویی خو نگرفته‌اند و این با چیزی که در قانون اساسی آمده تفاوت دارد و باید به‌نوعی این فضا عادی شود، یعنی اگر رئیس‌جمهور در مجلس آمد و پاسخ کارشناسی بدهد برای کشور خوب است و همه حرف منطقی را گوش‌داده و می‌پذیرند. این موضوع باید عادی شده و در موردش برنامه‌ریزی شود. البته اینکه هرچند ماه یک‌بار بگویند رئیس‌جمهور باید به مجلس باید خیلی خوب نیست.
وی افزود: در آیین‌نامه دیده‌شده اول نمایندگان رئیس‌جمهور مکلف هستند که بیایند و تا به الآن هم نمایندگان رئیس‌جمهور همگی آمده و پاسخ داده‌اند. شاید پاسخ‌ها جواب منطقی برای من نوعی نباشد اما این‌یک موضوع جداگانه است. اینکه نظر تخصصی و کارشناسی خود را مطرح کرده‌اند حتماً وقتی سوالی از مجموعه بانکی می‌شود باید بانک مرکزی پاسخگو باشد و بانک مرکزی هم در این خصوص پاسخ داده است. امکان دارد من جواب را بپسندم یا نپسندم اما در سطح اول پاسخگویی ارائه‌شده و در سطحی که رئیس‌جمهور جمع‌بندی کند به نظر می‌رسد خیلی مایل نیستند.
پور ابراهیمی در پاسخ به اینکه آیا در این جلساتی که برگزار کردید نمایندگان از پاسخ نمایندگان رئیس‌جمهور قانع شدند، خاطرنشان کرد: نمایندگان مثلاً 70-80-100 امضا می‌کنند و کلاً نمایندگانی که می‌آیند 10-15 نفر هستند، فکر کنید اگر این 15 نفر قانع شوند بقیه 85 نفر را باید چه‌کار کنیم؟ این‌طور نیست که جلسه صد نفرِ بگذاریم و همه نشسته و اعلام کنند. در اینجا گفته می‌شود که اگر تعدادی که قانع می‌شوند از نصاب بیفتند سوال دیگر موضوعیت ندارد.
*آقای روحانی پاسخ قانع‌کننده‌ای نداشت به مجلس بدهد/موسسات مالی تا الآن 20 هزار میلیارد تومان برای کشور ضرر داشته است/ به سیف نمی شود گفت تو
حسینعلی حاجی دلیگانی عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در گفتگو با خبرنگار الف؛ در مورد تاثیر اقدام نمایندگان در پس گرفتن امضای خود و جایگاه مجلس؛ اظهار کرد: مجلس دو وظیفه دارد که یکی قانون‌گذاری و دیگر نظارت است و پس گرفتن امضاها باعث می‌شود جایگاه مجلس که در راس امور است کمرنگ شود.
وی افزود: درهرصورت این اتفاق برای بار اولی نیست که رخ داد و از زمان آغاز موضوع طرح سوال از رئیس‌جمهور تاکنون شاهدیم که حداقل 5 بار افراد امضای خود را پس گرفتند و باید برای مردم شفاف‌سازی کرد که در این 5 مرحله چه کسانی امضاهای خود باقی‌مانده و چه کسانی امضای خود را پس گرفتند.
این نماینده مردم در مجلس تاکید کرد: این فقط یک سوال است، بنده یعنی نماینده می‌گویم آقای رئیس‌جمهور سوال ما را پاسخ دهد و این سوال مثلاً در مورد سپرده‌گذاران و مسائل مربوط به موسسات مالی بود که تا الآن حدود 20 هزار میلیارد تومان برای کشور ضرر داشته است، یعنی چیزی حدود یک‌دوم بودجه عمرانی کشور.
حاجی دلگیانی ادامه داد: چرا چنین ضرری توسط این موسسات به دلیل عدم نظارت بانک مرکزی به کشور زده‌شده است و الآن هیچ‌کسی جوابگو نیست؛ متاسفانه علیرغم تصویب ماده 236 هم که در مجلس انجام شد و حدود 6 ماه از آن می‌گذرد؛ ولی قوه قضاییه هم هیچ اقدامی انجام نداده است.
وی گفت: به نظرم باید به افکار عمومی پاسخ داده شود که اگر تخلفی را یک آدم معمولی انجام داد، بلافاصله قابل‌رسیدگی است اما اگر اکثریت مجلس اعلام کنند یک رئیس بانک مرکزی یک خلاف قانون انجام داده و در انجام وظایفش کوتاهی کرده است، آیا نباید بعدازاین مدت به وی یک «تو» گفت؟ که این جای تاسف دارد.
عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس تاکید کرد: تاسف‌بارتر این است که نمایندگانی بعد از امضا، امضای خود را پس می‌گیرند که جای تعجب است و در ذهن مردم خواهد ماند که چرا چنین نوع رفتاری را نمایندگان انجام دادند.
حاجی دلیگانی بیان کرد: قطعاً این اقدام جایگاه مجلس را خدشه‌دار می‌کند، البته هم نمایندگانی که امضایشان را پس گرفته‌اند و هم هیئت‌رئیسه‌ای که توان این را ندارد یا نمی‌خواهد که این سوال به نتیجه برسد هم مقصر هستند و در دولت قبل شاهد بودیم بلافاصله وقتی طرح سوال شد، هیئت‌رئیسه بلافاصله طرح سوال را اعلام وصول کرد و رئیس‌جمهور پاسخ داد؛ چرا در این دولت این‌گونه نشد؟ آیا هماهنگی بین مجلس و دولت وجود دارد؟
وی در پاسخ به این سوال که چرا رئیس‌جمهور برای پاسخگویی نمی‌خواست در مجلس حاضر شود، بیان کرد: روشن است زیرا آقای رئیس‌جمهور پاسخی ندارند؛ این‌همه کوتاهی که بانک مرکزی انجام داد و همچنین در بحث مسائل اقتصادی که تیم اقتصادی دولت کوتاهی کردند و امروز به مردم فشار واردشده و می‌شود.
عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس تاکید کرد: رئیس‌جمهور جواب قانع‌کننده‌ای نداشت به مجلس بدهد و به انحای وسایل متشبث می‌شوند تا از پاسخگویی طفره بروند، زیرا رئیس‌جمهور وقتی در صحن مجلس پاسخ دهد، بایستی شفاف سخن بگوید و یک‌طرفه نباشد و بعدازآن هم‌رای گیری می‌شود که کارت زرد به وی داده شود یا نه؛ بنابراین احتمالاً چون پاسخی ندارند به افکار عمومی و نمایندگان مجلس بدهند از پاسخگویی فرار می‌کنند.
*عیب می‌دانند رئیس‌جمهور در مجلس حاضر شود/در دولت قبل طرح سوال سریع اعلام وصول شد، زیرا ...
سید ناصر موسوی لارگانی نماینده مردم در مجلس نیز دراین‌باره به خبرنگار الف؛ گفت: یکی از وظایف مهم نمایندگان در مجلس شورای اسلامی نظارت بر اجرای قوانین است، یعنی اگر قانون اساسی و تمام قوانین بالادستی را بررسی کنیم نماینده دو وظیفه بیشتر ندارد، یکی قانون‌گذاری و دیگری نظارت بر اجرای قوانین.
وی افزود: در مورد نظارت بر اجرای قوانین وظایفی در آیین‌نامه و قانون دیده‌شده که نماینده می‌تواند از وزیر و رئیس‌جمهور سوال مطرح و تحقیق و تفحص انجام دهد؛ که در برخی مواقع سوال مطرح‌شده و نماینده از پاسخ به آن در کمیسیون قانع و منصرف می‌شود؛ اما در بحث سوال از رئیس‌جمهور، این مسئله‌ای که امروز پیش آمد چندین مرتبه در این چند ماه گذشته به وجود آمده و تعدادی می‌آیند سوال را امضا می‌کنند و بعد با توصیه برخی افراد از سوال خودشان منصرف می‌شوند.
این نماینده مردم در خانه ملت تاکید کرد: در زمانی از نمایندگان برای طرح سوال امضاء جمع می‌کردند، شاهد بودم به هر نماینده‌ای که می‌خواست آن را امضا کند، شرط می‌کردند که اگر امضای خود را پس نمی‌گیرد، امضا کن؛ و همه نمایندگان با این قید و شرط امضا می‌کردند.
موسوی لارگانی اضافه کرد: متاسفانه وقتی قرار شد طرح سوال در روز سه‌شنبه اعلام وصول شود و پس از ده روز رئیس‌جمهور در مجلس حضور پیدا کند، اما صبح دیروز شاهد از نصاب افتادن سوال از رئیس‌جمهور بودیم که تعداد قابل‌توجهی از نمایندگان امضای خود را پس گرفتند.
وی تصریح کرد: روز دوشنبه تقریباً جمع وسیعی از مسئولان استانداری‌ها و فرمانداری‌ها و حتی وزارتخانه‌ها در داخل مجلس دنبال نماینده‌هایی بودند که طرح سوال را امضا کرده بودند تا نماینده‌ها برای پس گرفتن امضای خود اقدام کنند و در این زمینه هم موفق شدند و این اتفاق برای جایگاه مجلس و نمایندگان خوب نیست.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار کرد: وقتی نمایندگان سوالی طرح و برای به نتیجه رساندند آن را امضا می‌کنند، دیگر نباید چند بار امضای خود را پس بگیرند، یک‌بار یا دو بار آن می‌توانیم بگوییم به این نتیجه رسیده‌اند که نمایندگان رئیس‌جمهور که به کمیسیون اقتصادی آمدند و نمایندگان از صحبت‌هایشان قانع شدند، اما این تکرار پس گرفتن امضاها جایگاه نمایندگان و مجلس را زیر سوال می‌برد و برد.
وی در مورد اینکه چرا دولت از حضور رئیس‌جمهور در مجلس برای پاسخگویی واهمه دارد و این موضوع درگذشته هم تکرار شده، پاسخ داد: متاسفانه عیب می‌دانند که رئیس‌جمهور در مجلس حاضر شود و پاسخگوی سوالات نمایندگان باشد.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: در دولت نهم و دهم هم شاهد این وضعیت بودیم که با پافشاری نمایندگان و به این دلیل که هیئت‌رئیسه مجلس با رئیس‌جمهور وقت میانه خوبی نداشت، بلافاصله و سریع سوال را اعلام وصول کردند که رئیس‌جمهور هم پاسخ داد و مشکلی هم پیش نیامد.
موسوی لارگانی تاکید کرد: جایگاه نظام ما با سوال از رئیس‌جمهور و وزرا در مجامع بین‌المللی ارتقا پیدا می‌کند؛ مثلاً می‌گویند دولت و مجلسی که برای مسائل مهم اهمیت و ارزش قائل هستند و می‌آیند جواب دغدغه‌های نمایندگان مردم را می‌دهند، به این تقریباً نکته قوت دولت است که رئیس‌جمهور پاسخگوی مشکلات کشور است.
به گفته وی؛ اینکه دولت به دنبال فرار از پاسخگویی به سوالاتی نمایندگان باشد، اصلاً جایگاه خود دولت را پایین می‌آورد که پاسخگوی سوالات نمایندگان که عصاره ملت و وکلای ملت‌اند، نیست.
این نماینده مردم در مجلس، بابیان اینکه نمایندگانی که طرحی را واقعاً امضا می‌کنند نباید تحت هیچ شرایطی این امضا را پس بگیرند، تاکید کرد: قطعاً نمایندگانی که سوال می‌کنند و بعداً سوال و امضای خود را پس می‌گیرند، جایگاهشان پایین می‌آید و باعث می‌شود در بین مردم و کسانی که به آن‌ها رای داده‌اند هم این جایگاه متزلزل شود و مردم بگویند چرا اگر قرار به پس گرفتن امضا بود، نباید اصلاً امضا می‌کردند.