به گزارش الف، روز گذشته نشست کمیسیون مشترک برجام بدون حضور آمریکا و با حضور مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی و نماینده اتحادیه اروپا در هتل کوبرگ، وین برگزارشد. در این نشست مقامات کشورمان خواستار تضمین جدی اروپا برای حراست از منافع اقتصادی ایران بدون حضور آمریکا شدند و ایران به اروپا تا پایان ماه مه یعنی کمتر از یک هفته برای ارایه بسته پیشنهادی در حمایت از برجام وقت داد. این درحالی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از پایبندی ایران به تعهدات برجامی‌اش گزارش داده است و سران کشورهای باقی مانده در توافق هسته‌ای در خلال رایزنی‌های دوجانبه می‌کوشند برای حفظ توافق هسته‌ای به ابتکار عمل برسند. 

اظهارات پوتین در مورد برجام

بر اساس اخبار منتشرشده از کرملین، در ملاقات رهبران روسیه و فرانسه، هر دو درباره برجام، اوکراین و سوریه مذاکره کرده‌اند. آنها بر حفظ برجام تاکید کرده‌‌اند و پوتین با قدردانی از اروپا برای حفظ توافق هسته‌ای، از طرح رئیس‌جمهوری فرانسه درباره مذاکره برای دستیابی به توافقی گسترده‌تر با ایران بر سر برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای این کشور، حمایت کرده است.

به گزارش رویترز، ولادیمیر پوتین در کنفرانسی خبری گفت: قطعا ما می‌توانیم درباره موشک‌های بالستیک ایران مذاکره و بر سر سیاست‌های ایران در خاورمیانه و همچنین فعالیت‌های هسته‌ای این کشور پس از ۲۰۲۵ گفت‌وگو کنیم؛ اما نمی‌توانیم حفظ توافق هسته‌ای با ایران را به این سه موضوع گره بزنیم؛ چراکه اگر چنین کاری بکنیم، به این معنی خواهد بود که ما هم می‌خواهیم از این توافق خارج شویم.

پوتین در ‌حالی که درباره شکست تلاش‌ها برای نجات برجام هشدار می‌داد، ادامه داد: شکست برجام پیامدهای تاسف‌باری در پی خواهد داشت و ما هرگز اقدام یک‌جانبه را تایید نمی‌کنیم. هر اقدامی علیه یک کشور دیگر، باید از طریق سازمان ملل و شورای امنیت صورت گیرد. همه اقدامات دیگر فاقد مشروعیت هستند.

مکرون: به شرکت‌های فرانسوی گفته‌ایم تحت حفاظت قرار دارند

از سوی دیگر امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه که برای دیدار با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود به مسکو سفر کرده بود درباره برجام با همتای روس خود به گفت‌و‌گو نشست. رئیس جمهوری فرانسه در نشست خبری با پوتین تاکید کرد باید راهی عملی برای ماندن شرکت‌های اروپایی در ایران یافت تا این شرکت‌ها ضمن حفظ منافع اقتصادی خود بتوانند به کار در ایران ادامه دهند. مکرون با اشاره به خروج امریکا از برجام گفت: «برجام به‌دلیل تصمیم رئیس جمهوری ایالات متحده با ریسک‌هایی مواجه شده، اما دلایلی برای خوش‌بینی وجود دارد، اولاً به این دلیل که تا الان تهران به این توافق پایبند مانده است و از نظر من این نشانگر مسئولیت‌پذیری و قابل اتکا بودن ایران است. ثانیاً آژانس بر اساس تحقیقات و ساز و کار نظارتی خود تایید کرده که ایران به توافق پایبند بوده است. این دلیل دیگری برای خوش‌بینی است. و سوماً، تمام دیگر اعضای باقی‌مانده در برجام تایید کرده‌اند که می‌خواهند اجرای این توافق ادامه داشته باشد.»

بر اساس این گزارش، رهبر معظم انقلاب اسلامی دو روز پیش از برگزاری نشست وین، در سخنانی که کشورهای اروپایی را خطاب قرار می‌دهد، شروط 7 گانه‌ای را با تاکید بر لزوم تامین همه مطالبات اقتصادی ایران در چارچوب برجام مطرح و خطوط قرمز ایران در مذاکرات را شفاف و علنی بیان فرمودند. در واقع این بار رهبر معظم انقلاب اسلامی این بار قبل از حصول هرگونه توافق علنی شده خطوط قرمزی را مطرح کردند که موجب شد مذاکرات مسیر روشن و مشخصی را در پیش بگیرد. تضمین‌های مورد نظر رهبری از اروپا عمل به همان وظایفی است که اروپایی‌ها قبل از خروج برجام از آمریکا باید به آن عمل میکردند اما متاسفانه هیچ اقدامی در راستای وظایف خود انجام ندادند.

اما چند نکته حائز اهمیت است:

نخست اینکه فرمایشات مقام معظم رهبری قبل از نشست کمیسیون مشترک بیانگر این بود که اروپا اگر خواستار حفظ توافق هسته ای با ایران است باید از بازی آمریکا خارج شده و تضمین هایی که ایران می خواهد را عملیاتی کند و این بار نوبت اروپا است که با بسته اقتصادی خود تهران را متقاعد به باقی ماندن در توافق هسته‌ای کند.

نکته دوم اینکه برجام یک تجربه تاریخی بود و رهبر معظم انقلاب نیز در مرداد 94 نیز شروط 9 گانه ای را برای مذاکره با گروه 1+5 برای دولت تعیین کرده و همواره بر این موضوع تاکید داشتند که تجربه و تاریخ ثابت کرده است که نمی توان به غربی ها اعتماد کرد لذا به نظر می رسد مهلت 7 روزه به اروپا برای دادن تضمین های لازم هم شرایط موجود را تغییر نمیدهد.

نکته سوم این است که نباید زمان را در برجام فراموش کنیم، چراکه به عقیده بسیاری از صاحبنظران به نظر می رسد که اروپایی ها به دنبال خرید زمان هستند چراکه اگر اروپایی‌ها یک سیاست مستقلانه داشتند، همان زمان که آمریکا از برجام خارج شد، راه خود را از آمریکا جدا کرده و به برجام پایبند بودند البته شاید تنها ظاهری و زبانی اعلام کردند که در برجام می مانند اما تاکنون موضع روشنی در مورد برجام نداشته و دوگانگی رفتار دارند لذا بعید است بتوانیم به ادامه توافق با اروپا امیدوار باشیم.

نکته چهارم اینکه اگر اروپایی ها در این زمان تعیین شده تضمین های لازم را به ایران ندادند، نباید مهلت هفت روزه ای با اروپا تمدید کرد چراکه طبق برخی از اخبار منتشرشده مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، آمریکا کانال های ارتباطی خود را با مقامات اروپایی حفظ کرده و در راس آن ها، از امانوئل مکرون خواسته است تا بار دیگر به بازی مستقیم یا غیر مستقیم در زمین واشنگتن تن دهد و باتوجه سابقه بد اروپایی ها در مذاکرات قبلی(به عنوان پلیس بد) نشانگر است که آنها همواره در زمین آمریکایی ها بازی کرده و همان رویه آمریکا را به شکل دیگری دنبال می کنند.

طبق گفته ها، در صورت به نتیجه نرسیدن این نشست ها، وزرای خارجه این کشورها طی جلسه‌ای 15 روز وقت برای حل و فصل موضوع خواهند داشت که در صورت عدم اجماع به هیات مشورتی و پس از آن به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد. در شورای امنیت، 5 عضو دائم و 10 عضو غیر دائم در این خصوص رای‌گیری خواهند کرد که در صورت تصویب، رای به ادامه تعلیق تحریم‌ها داده می‌شود. 

در متن برجام آمده است که اگر هر یک از کشورها تحریم‌های هسته‌ای را بازگردانده یا به عدم تعلیق تحریم‌ها پایبند نباشند، در چنین شرایطی ایران می‌تواند غنی سازی اورانیوم را از سر بگیرد که این امر در نهایت می‌تواند منجر به فروپاشی برجام شود.