به گزارش مرکز خبر حوزه،متن سوال از آیت‌الله سبحانی و پاسخ این مرجع تقلید به این شرح است:

سوال:

مرجع عالی‌قدر حضرت آیت‌الله‌العظمی سبحانی(دام عزه العالی) با توجه به ارائه دیدگاه حضرت‌عالی در باب رعایت واجبات شرعی از جمله حجاب برخی از رسانه‌ها آن را به‌درستی منعکس نکرده‌اند. خواهشمند است برای رفع سوء فهم نظرات خود را در این‌ باره یک‌ بار دیگر بیان کنید.

پاسخ:

بسم‌الله الرحمن الرحیم

اینجانب در مسجد اعظم پس از فراغت از درس خارج اصول دو مطلب را یادآور شدم.

مطلب نخست اینکه حجاب اجباری دو تفسیر دارد. تفسیر اول آن غلط و تفسیر دوم آن مورد اتفاق همه علما اسلام است.

اما تفسیر غلط اینکه اگر زن بی­‌حجابی در کوچه و خیابان مشاهده شد مامور دولتی فوراً چادری به دست بگیرد و بر سر او بیفکند و او را مجبور به رعایت حجاب کند.

این تفسیر مسلماً غلط و احدی از عالمان اسلامی چنین فتوایی نداده است.

اما تفسیر دوم و صحیح آن این است که منکرات بر دو نوع است:

1- فردی منکری را در دور از چشم مردم در خانه خود انجام می‌دهد، تکلیف او باخدا است و ما درباره او تکلیفی نداریم.

2- منکری که وجود آن مضر به حال جامعه است مسلماً حکومت اسلامی باید از چنین منکراتی جلوگیری کند.کسی بخواهد آشکارا مشروب‌خواری کند و یا قماربازی کند مسلماً یک چنین منکراتی مایه گسترش گناه در جامعه می‌شود. بی‌حجابی نیز از این منکرات است که سبب می‌شود گناه در میان جوانان گسترش پیداکرده و عفت عمومی خدشه‌دار شود. باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که چنین منکری در خارج تحقق پیدا نکند(این برنامه‌­ریزی اعم از فرهنگی، اجتماعی و روان­شناسی، اقتصادی و قضایی و انتظامی است) دلیل این سخن حدیثی از رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله و سلم) است:

اِنَّ الْمَعْصِیَهَ اِذَا عَمِلَ بِهَا الْعَبْدُ سِرّاً لَمْ تُضِرَّ اِلَّا عامل‌ها وَ اِذَا عَمِلَ بِهَا عَلَانِیَهً وَ لَمْ یُغَیَّرْ عَلَیْهِ اَضَرَّتِ الْعَامَّهَ، یعنی "هرگاه بنده خدا گناهی را در پنهان انجام دهد ضرر آن متوجه خود اوست ولی اگر آشکار انجام بدهد و از آن جلوگیری نشود به جامعه ضرر می­‌زند.

یادآور شدم که نویسنده‌ای که مسئله حجاب اجباری را مطرح می‌کند و می­‌گوید که بله اگر بی‌حجابی به مرحله‌ای‌ برسد که مایه ابتذال و گسترش گناه شود باید از آن جلوگیری کرد.

در پاسخ سخن ایشان یادآور شدم که اصولاً بی‌حجابی یک صورت بیش ندارد و آن همان صورتی که خود او متذکر شده است.

آیا می‌توان جاذبه جنسی میان برهنگان و بی‌حجابان و جوانان امروز که سن ازدواج آنان بالا رفته است انکار کرد؟ مسلماً این نوع گناه آشکار، اخلاق جوانان را فاسد می‌سازد.

مطلب دومی که یادآور شدم این است که امر به‌ معروف دو مرحله دارد. مرحله نخست مرحله نصیحت و تذکر است و این از آن عموم مردم است، البته شرایطی هم دارد. مرحله دوم جلوگیری از منکرات است که از آن حکومت اسلامی است. امام صادق(ع) چنین می‌فرمایند که "انما هو علی القوی المطاع العالم بالمعروف من المنکر، لا علی الضعیف الذی لا یهتدی سبیلا الی ایّ من ایّ یقول من الحق الی الباطل، و الدلیل علی ذلک کتاب الله عزوجل قوله.... وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ اُمَّهٌ یَدْعُونَ اِلَی الْخَیْرِ وَ یَاْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ" یعنی "امر به معروف وظیفه قدرت نیرومندی است که اطاعت مردم بر گردن آن‌ها است. معروف را از منکر تمیز می‌­دهد. این وظیفه ربطی به انسان ناتوان که راهی به‌جایی نمی‌برد، ندارد. و شاید حق را از باطل باز نمی‌شناسد".

اتفاقاً آیه 41 سوره حج ناظر به همین قسم دوم همین گروه نیرومند است که اجرای امر به معروف بر عهده آن‌ها است. آنجا که می‌‌فرماید که "الَّذینَ اِن مَکَّنّاهُم فِی الاَرضِ اَقامُوا الصَّلاهَ وَآتَوُا الزَّکاهَ وَاَمَروا بِالمَعروفِ وَنَهَوا عَنِ المُنکَرِ وَلِلَّهِ عاقِبَهُ الاُمورِ" یعنی "آنان که به آن­ها قدرت دادیم کسانی هستند که نماز را بر پا می‌سازند و زکات می‌دهند و به کارهای نیک فرمان می‌دهند و از منکرات مردم را بازمی‌دارند وسرانجام کارها با خدا است".

جمله‌ " ان مکناهم" گواه بر این است که این نوع امر به معروف برای انسان‌های متمکن و قدرتمند و به تعبیر امروزی از آن حکومت اسلامی است و تفسیر این آیه به امر به معروف سفارشی دور از مضمون آیه است.

والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته