بازار ارز این روزها همه توجه‌ها را به سمت خود جلب کرده است. ماه گذشته ارزهای مهم در بازار آزاد جهش بی‌سابقه‌ای داشت؛ به طوری که دلار آمریکا به مرز ۵۰۰۰ تومان هم نزدیک شد اما بعد از چند هفته و در شروع اسفند قیمت ها رو به کاهش گذاشت و هر دلار به کمتر از ۴۵۰۰ تومان رسید؛ اما این کاهش قیمت در شرایطی اتفاق افتاد که بسیاری از صرافی‌ها از فروش ارز خودداری می‌کنند و عملا فروش دلار و یورو به چند صرافی محدود شده است. 

از طرفی مشاهدات از بازار در روزهای گذشته حاکی از تشکیل صف‌های طولانی مقابل صرافی هاست؛ اتفاقی که به نوعی یادآور سال ۱۳۹۰ است که جهش‌های دلار باعث بهم ریختگی بازار شد و یک شبه سودهای کلانی به جیب عده‌ای رفت؛ کسانی که به واسطه رانت‌هایشان از وضعیت بازار مطلع بودند.

بررسی‌ها از بازار ارز نشان می‌دهد که در میزان فروش ارز به افراد هم محدودیت وجود دارد و برخی صرفی‌ها تا سقف ۱۰۰۰ دلار به افراد ارز می فروشند که البته به نظر می‌رسد برخی افراد به واسطه‌ آشنایی‌شان با صرافی‌ها می‌توانند مقدار بیشتری هم ارز خریداری کنند.

مسئله ای که این‌بار کارشناسان و ناظران بازار از آن اظهار نگرانی می‌کنند این است که هجوم سرمایه‌های کلان و حتی خرد از سپرده‌های بانک‌ها به بازار ارز و سکه باعث ایجاد التهاب در بازار و با افزایش تقاضا به شکل کاذب باعث بالا رفتن مجدد قیمت‌ها شود. 

شاید به غیر از دلالان و عده‌ای که از وضعیت بی ثبات بازار سود می‌برند افراد دیگری که در بخش‌های شفاف اقتصاد فعالیت می‌کنند از شرایط فعلی بازار رضایت ندارند و این بی ثباتی را به ضرر خود می‌دانند و حتی برخی از کارشناسان و اعضای اتاق بازرگانی وضعیت فعلی بازار ارز را برای اقتصاد یک بحران جدی دانسته و در واقع واردکنندگان، صادرکنندگان و فعالان داخلی و همه کسانی که در بخش‌های مختلف اقتصادی فعالیت می‌کنند، نمی‌توانند برای آینده خود برنامه ریزی کنند. 

اخیرا رئیس اتاق بازرگانی تهران هم تصریح کرده که رئیس کل بانک مرکزی هر سه ماه یکباره موضوع تک نرخی کردن ارز را مطرح کرده اما این امر محقق نشده و اینکه به نظر می‌رسد این اقدام در این شرایط بازار امکانپذیر نباشد.

خوانساری همچنین نسبت به چند نرخی شدن ارز در بازار اظهار نگرانی کرده و هشدار داده که این اتفاق می‌تواند باعث خروج سرمایه از کشور شود.

اما شاید یکی از مسائلی که این روزها کمتر به آن توجه شده وجود نرخ‌های مختلف دلار در بازار است. تعدد نرخ دلار در بازار آزاد عاملی شده برای دامن زدن به دلال بازی‌ها و واسطه‌گری‌ها.

تصور عمومی این است که به طور کلی دو نوع ارز مبادله‌ای و آزاد وجود دارد، اما در واقع خلاف آن در بازار مشاهده می‌شود، چراکه حداقل پنج - شش نرخ متفاوت دلار وجود دارد که در بخش‌های مختلف بازار عرضه می‌شود. البته این نرخ‌های متفاوت شاید تفاوت چندان معناداری با هم نداشته باشند اما به هر حال وجود چند نرخ مختلف دلار در بازار دلیلی برای التهاب شده است.

بازار ارز تبدیل به جزیره‌های جداگانه‌ای شده است که هر کدام دلار را با قیمت خودشان عرضه می‌کنند. دلار نقدی،‌ دلار صرافی‌ها، دلار فردایی سبزه، دلار فردایی پاساژ افشار، دلار نقدی سبزه، دلار نقدی پاساژ افشار و دلار پاساژ سلیمانیه از جمله محل‌هایی است که دلار را با نرخ‌های متفاوت از هم می‌فروشند؛ اتفاقی که تا چندی پیش هم در بازار سابقه نداشت و قیمت‌ها در میان صرافی‌ها مختلف تقریبا تفاوتی با هم نداشتند اما امروز به طور رسمی دلار با چندین نرخ مختلف در بازار عرضه می‌شود.

آنچه که مشخص است این است که تک نرخی شدن ارز با این شرایط دیگر امکان پذیر نیست.

منبع:ایسنا