نویسنده: محمد ترکاشوند
ناشر: نیستان، چاپ اول 1396
144 صفحه؛ 11500 تومان
******
رمان «همیشه دختر» بازتاب دردهای مردی است که از شدت غصهها زبانش بسته شده، دست به قلم شده و برای دخترها قصه نوشته است. نویسنده میخواسته برای آنها سخن بگوید، اما بدرستی فهمیده که این روزها به خصوص نسل جوان، گوشی برای شنیدن سخنرانی ندارد، دختر آزاد امروز به زبان داستان بیشتر دل میدهد؛ پس بهتر است که از این روش برای سخن گفتن بهره برد.
نویسنده در این کتاب با وجود دشواری کوشیده به زبان دختری که تحصیلکرده الهیات است نزدیک شده و از زبان پیچیدهگوی او، به زبانی راحت و قابل فهم از رازهای مگوی دختران مجرد ایران سخن به میان آورد. جسارت نویسندهی مرد در فهم و بیان رنجهای دختران با زبانی که رنگی از طنز هم به همراه دارد، بخوبی قابل لمس است.
«ادبیات زنانه را شاید بتوان در یک تقسیمبندی ساده به آثاری تقسیم کرد که نویسنده آنها زن است و آثاری که از زبان یک مرد نوشته شده است که اصل این اتفاق و تفاوت را میتوان در زاویه دید اثر و نوع نگاه آن به شرح تحول زندگی یک زن در بستر روایت داستانی جستجو کرد. رمان «همیشه دختر» اثر محمد ترکاشوند در زمره دسته دوم از این دست آثار قرار میگیرد. رمانی که در آن نویسندهای مرد با جسارت تمام قدم به زندگی زنان و روابط تو در توی این بخش از جامعه گذاشته است و سعی دارد در دل یک روایت داستانی به ترسیم نوعی خاص از سبک زندگی در این قشر دست بزند.»
معرفی شخصیت های داستان مبتنی بر شناختی نسبتا مناسب از دختران مجرد ایرانی انجام شده است. فریده که راوی رمان همیشه دختر است دخترهای متفاوتی را به راحتی به دنبال خود میکشد و صحنههای مختلف داستان را خلق میکند.
این رمان با روایت سفر زیارتی دختری به نام فریده آغاز میشود، که به اتفاق دوستانش راهی مشهد مقدس شده است. این سفر در واقع بهان ای است برای آشنا شدن خواننده با روحیات و عقاید فریده که طیفی آشنا از دختران امروزی جامعه ما را نمایندگی میکند.
فضای سفر زیارتی، بستری مناسب فراهم آورده تا نویسنده در رهگذر بحث و جدلهای میان این شخصیتها نه تنها بیشتر روحیات آنها را به مخاطب نشان دهد، بلکه پارهای نظرات و انتقادهایی که توسط تیپهای مختلف اجتماعی مطرح میشوند، مطرح کرده و در معرض دید خواننده قرار دهد.
در این میان نباید از توفیق نویسنده در بازتاب دادن این گفتگوها با استفاده از زبانی محاورهای که متاثر از زبان معیار رایج در جامعه امروز است، غافل شد. این توفیق هم در شکل گرفتن فضایی پذیرفتنی و تاثیرگذار نقش مثبتی داشته و هم اینکه فضایی صمیمی و زبانی راحت را به وجود آورده که خواننده به خوبی با آن همراه میشود.
«همیشه دختر» از سوی دیگر سازنده نوعی نگاه ویژه به زندگی مشترک و اجتماعی از زاویه نگاه زنان است که سعی کرده است با دوری از کلیشههای رایج در خلق چنین داستانی در نهایت به ترسیم سیمایی از نوع صحیح سبک زندگی مومنانه دست پیدا کند. همیشه دختر همانطور که برای دخترها پر حرف و حدیث و آموزنده است، برای پدر و مادرها هم بسیار پر نکته و تامل برانگیز است. نقد لطیف و غیر گزنده از اوضاع اجتماعی در عرصه نیازهای جنسی و عاطفی و ارائه راه حل هایی در قالب خلق داستان از نقاط جالب این رمان است.
کتاب نیستان از جمله آن ناشرانی است که همیشه برای نویسندگان کتاب اولی ارزشی بسیار قائل بوده، نویسندگانی که آینده ادبیات کشور به آنها وابسته است.به خصوص آن دسته از نویسندگانی که آثارشان متناسب با ارزشهای فرهنگی ایرانی و اسلامی بوده و نگاهشان به هنر و ادبیات، با چنین آرزوهایی در آمیخته است. «همیشه دختر » نیز از این قاعده مستثنی نیست، به ویژه اینکه حکایت از دغدغههای فرهنگی و اخلاقی نویسندهای جوان دارد که از کنار واقعیتهای جامعه پیرامون خود به سادگی نتوانسته عبور کند.