طنین؛ طی ماههای اخیر بحران موشکی کره شمالی به یکی از مهمترین بحرانهای عرصه بینالملل تبدیلشده است که هر روز به سمت پیچیدهتر شدن و وخامت بیشتر حرکت میکند. درواقع از یکسو دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا کره شمالی را به جنگ و حتی نابودی تهدید کرده است و اما در سوی دیگر همزمان با افزایش تهدیدهای ترامپ، آزمایش موشکهای بالستیک کره شمالی نیز افزایش پیداکرده است. مواضع ترامپ در قبال کره شمالی و مقامات متهور این کشور، در ابتدا تهاجمی و پرخاشگرانه بود، اما به مرور زمان که مقامات کره شمالی برای تهدیدات ترامپ وقعی قائل نشدند و به اظهارات عتاب گونه او بی توجهی کردند، لحن رئیس جمهور آمریکا نیز آرامتر شد؛ تا جایی که وی مرد شماره یک کره شمالی را فردی باهوش خواند و از ضرورت مذاکره با او در آیندهای نزدیک سخن گفت.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا از تهدید کره شمالی عقب نشینی کرد. او اعتراف کرد که رویارویی با کره شمالی سخت است.کره شمالی دارای قدرتی است که ترامپ را مجبور کرد از تهدیدهای خود چشم پوشی کند. او مدعی شد که به دنبال راهی برای حل مسالمت آمیز تنش میان واشنگتن و پیونگ یانگ است.
سیاستهای تهاجمی آمریکا در مقابل کره شمالی موجب این امر گشت که پیونگیانگ به نسبت فشارهای آمریکا تلاش برای توسعه برنامه هستهای و موشکی خود را افزایش دهد. کره شمالی برای ایجاد نیروی بازدارنده در مقابل تهدیدات آمریکا، تعداد آزمایشها و برد موشکی خود را افزایش داد. بنابراین سیاست کنترل کره شمالی از طریق تهدید، یکی از دلایل بحران شبهجزیره کره است که اکنون مبدل به بحرانی پیچیده برای آمریکا شده است که بهوضوح نشان میدهد که اکنون آمریکا در موضعی کاملاً دفاعی قرارگرفته و راهبرد تهاجمی دونالد ترامپ در رابطه با بحران شبهجزیره کره شکست خورده است.
بااینوجود اکنون آمریکا متوجه ضعف سیاستها و راهبردهایش در مقابل کره شمالی شده است چراکه سیاستهای آمریکا برخلاف تصور خودش، بهجای آنکه بتواند خطر احتمالی را بزداید، احتمال وقوع آن را افزایش داد. در کل شرایط و فضای کنونی در منطقه و نظام بین الملل به نفع ایالات متحده نیست و این کشور در استفاده از گزینه نظامی در مقابله کره شمالی دچار محدودیت های گسترده ای از سوی دولتهای دیگر است.تمامی موارد فوق نشان می دهد آمریکا راه و پیشبرد گزینه سخت را ندارد و با این شرایط احتمال جنگ و درگیری نزدیک به صفر خواهد بود و حمله ای از سوی این کشور رخ نخواهد داد. در این میان عقب گرد ترامپ در بحران کره ناشی از ایستادگی و جدیت کیم جونگ اون رهبر کره و ادامه چالش طلبی او بود به اضافه اینکه کیم تهدید کرد هر گونه حمله هستهای آمریکا به کشورش را پاسخ خواهد داد.
به همین دلیل آمریکا باید شعارها (تمام گزینهها روی میز است) و رفتارهای تهدیدآمیز (مانورهای نظامی و ارسال زیردریاییها و کشتیهای جنگی به نزدیکی آبهای کره شمالی) را کنار بگذارد در عوض به دنبال مذاکرات دوجانبه با کره شمالی بر سر موضوعات دارای نگرانی امنیتی مشترک باشد.
چرایی عقب نشست امریکا و پیشنهاد مذاکره به کرهشمالی
رئیسجمهوری آمریکا راهبردی سرسختانه در قبال کرهشمالی اتخاذ کرده بود.اما در بحبوحه اوجگیری این درگیریها در هفتههای اخیر به یکباره از تهدید مستقیم نظامی کرهشمالی عقبنشینی کرده و پیشنهاد مذاکره به این کشور داده است. در این بخش به بررسی عواملی که باعث عقب نشینی آمریکا از حمله به کرهشمالی عقب شد خواهیم پرداخت.
۱- دلیل نظامی-امنیتی
کرهشمالی با سیاق گذشته و با نگاه و نوع تفکری که نسبت به سیاستهای آمریکا دارد یکی از گامها و اقداماتی که میتواند انجام دهد همین آزمایش موشکهایی است که گفته میشود قابلیت حمل کلاهک هستهای را دارد. طبیعی است که اگر این اقدامات به صورت پیدرپی با موفقیت صورت بگیرد، معنی آن این است که کرهشمالی به قابلیت انجام آزمایش موشکهای جدیدی دست یافته و این میتواند موجبات نگرانی آمریکا باشد.( دیگر دلایل در سایت طنین موجود است) اما آن چیزی که باعث عقبنشینی آمریکا از فکر حمله نظامی به کرهشمالی شد جسارت رهبر کرهشمالی است؛ زیرا بیم آن دارد که همه منطقه شرق آسیا در معرض خطر زیاد قرار گیرند. با اینکه ترامپ تصمیمهای متهورانه میگیرد اما به خوبی میداند که نزاع با پیونگیانگ به شکل بیسابقهای برای منطقه و ایالات متحده آمریکا ویرانگر است و احتمال وقوع جنگ جهانی نیز وجود دارد. در واقع هر دو کشور آمریکا و کرهشمالی میدانند که اگر گزینه ورود به جنگ را انتخاب کنند در وضعیتی قرار میگیرند که بعدها عقبنشینی از آن بسیار دشوار خواهد بود.
۲- توازن قوا
یکی از دلایل دیگری که موجب عقبنشینی آمریکا از فکر حمله به کرهشمالی شد، میتوان به عامل توازن قوا اشاره کرد. توازن واقعی در منطقه ایجاد شده است بطوریکه نفوذ در منطقه میان چین، آمریکا و روسیه توزیع شده است. آمریکا از حمایت کرهجنوبی و ژاپن بهرهمند است این در حالی است که پیونگیانگ روابط تجاری گستردهای با چین دارد و دولت روسیه نیز تمایلی به افزایش نفوذ آمریکا در منطقه شبهجزیره کره ندارد. وقوع این جنگ، توازن قوا در منطقه را دچار تغییرات فاحش خواهد کرد و در صورت شکست کرهشمالی، چین و روسیه مرزهای خود را از دست داده و با نیروهای متحد آمریکا هممرز خواهند شد. کرهشمالی در حال حاضر نقش حائل میان کشورهای تحت هژمونی آمریکا یعنی کرهجنوبی و ژاپن را در برابر نیروهای تحت هژمونی شرق یعنی روسیه و چین را بازی میکند و شکست این حائل به معنای خطوط قرمز امنیتی این دو کشور است.
۳- دلیل اقتصادی
دلیل دیگری که موجب عقبنشینی آمریکا از موضع کرهشمالی گردیده میتوان به این امر اشاره کرد که اولاً چنین اقدامی ممکن است موجب زیانهای احتمالی شود. اگر روزی آمریکا بخواهد علیه کرهشمالی وارد یک جنگ تمام عیار بشود، قطعاً این جنگ یک جنگ پرهزینهای خواهد بود و این در حالی است که آمریکا چنین جنگهایی را در برخی از کشورها مانند عراق، افغانستان، سوریه و … انجام داده و هیچ توجیه منطقی برای افکار عمومی و نتیجه ملموسی نداشته است.ثانیاً عملیات نظامی آمریکا واقعاً پرخرج است اما اگر در زمینه کرهشمالی وارد جنگ شود طبعاً و بیدرنگ چین و روسیه بنا به دلایل عدیدهای احتمال دارد وارد جنگ شوند. چون چین و روسیه منافع زیادی را در محدودهی شمال و شرق آسیا برای خود قائلاند، به دفاع از کرهشمالی خواهند پرداخت. زیرا چین و روسیه معتقدند که آمریکاییها با استمرار سیاست خصمانه خودشان علیه یک حاکمیت مستقل و ملی در واقع سعی میکنند منافع آنها را لطمهپذیر کنند.
۴- دلیل دیپلماتیک
جامعه جهانی و افکار عمومی شاهد این مسئله هست که آمریکا تجربه ناآموختگی تاریخی خود را باز به کار میبندد. بدینمعنا که به دلیل واهی انساندوستانه و یا سیاست مداخله به دلیل انسانی (نظامی یا غیرنظامی) سعی میکند این حاکمیت را از بین ببرد، اما کرهشمالی را نمیشود با عراق و افغانستان و … مقایسه کرد چرا که کرهشمالی هنوز جای دفاع منطقهای و بینالمللی را برای خود حفظ کرده و ادعای کرهشمالی این است که چین و روسیه حامی وی هستند و معتقدند اگر قرار است صفبندی دوران جنگ سرد صورت گیرد چین و روسیه پشت کرهشمالی بایستند.
دلیلی که دولت ترامپ دست به عقبنشینی در قبال کرهشمالی زد، این بود که وی به حمایت بینالمللی مطلوب برای چنین کاری دست نیافت. ترامپ امیدوار بود که با انجام حمله به کرهشمالی به حمایت روسیه و چین دست یابد اما از این حمایت بهرهمند نشد و بالعکس پکن و مسکو پیامهای خنثی به وی دادند.
نکته مهم پایانی این است که شرط گفتگوهای احتمالی کره شمالی با آمریکا بر اساس اصل برابری مورد پذیرش پیونگ یانگ و به رسمیت شناختن توان هستهای پیونگ یانگ از جانب واشنگتن می باشد. تنها در این صورت است که کره شمالی حاضر به مذاکره با آمریکا می باشد. کره شمالی به شدت نسبت به تهدیدات آمریکا علیه موجودیت خود نگران است و طبیعی است پیش شرط هر گفتگویی را تضمین پیماننامههای امنیتی با واشنگتن و از طرف دیگر حفظ توان هستهای خود عنوان کند. هرگونه اقدام نظامی آمریکا در این شرایط بهشدت خطرناک خواهد بود و میتواند به شروع جنگ در کل منطقه شمال شرق و شرق آسیا انجامیده و ویرانیهای عظیمی به کره جنوبی و ژاپن و همچنین نیروهای آمریکایی مستقر در این کشورها تحمیل کند.در این میان نکته مهم دیگر اینکه نه مردم آمریکا و نه ملت کره جنوبی به دنبال جنگ علیه کره شمالی نیستند زیرا این اقدام یعنی ویرانی و زیان های جانی و مالی گسترده در نتیجه ترامپ به ناچار با درک این موضوع از تصمیم خود منصرف شد.