در مباحث آموزشی بازار سرمایه دریافتیم که برای سرمایه گذاری در هر دارایی باید سه عامل را کنار هم دید و با توجه به جمع آن ها و تطبیق آن بر شرایط شخصیتی و مالی خودمان، بهترین گزینه را برای سرمایه گذاری انتخاب کنیم. این سه عامل عبارت است:۱- بازدهی انتظاری ۲- ریسک ۳- نقدشوندگی. در این جا هشت بازار مناسب سرمایه گذاری را از نظر این سه عامل مقایسه می کنیم.
دلار: بازار ارز، پرنوسان و پرریسک است. عوامل متعددی بر روند آتی قیمت انواع ارز اثر می گذارد؛ از روابط سیاسی و آینده برجام تا عملکرد اقتصاد ملی (صادرات و واردات) و سیاست های بانک مرکزی درباره ارز تک نرخی، ارزش پول ملی، تورم و تقویت صادرات.در یک حالت خوش بینانه چنان چه دلار تا یک سال آینده به پنج هزار تومان برسد، بازدهی سرمایه گذاری در آن کمتر از ۱۵ درصد خواهد بود که به ریسک هایش نمی ارزد. مگر آن که جهشی ارزی در راه باشد که احتمال آن بسیار اندک است.
مسکن : متوسط قیمت مسکن در پایتخت در آذر ۹۶ نسبت به آذر ۹۵ حدود ۱۵ درصد رشد کرده است. عوامل موثر بر قیمت مسکن در آینده:۱- سیاست های دولت در بافت فرسوده و مسکن اجتماعی و نحوه اجرایی شدن آن ۲- رشد اقتصادی و قدرت خرید مردم ۳- جدیت دولت در اجرای قوانینی چون مالیات بر خانه خالی و.... با توجه به افزایش تقاضا از محل صندوق یکم و... برای خرید مسکن و همچنین افزایش قیمت تمام شده انتظار این است که طی سال آتی نیز متوسط قیمت به همین اندازه یا بیشتر رشد کند. البته مشکل مثل ارز همگن نیست و آن چه گفته شد مربوط به متوسط واحدهای معامله شده بود؛ واحدهای بزرگ و لوکس متقاضی کمی دارند و رشد قیمت کمتری هم خواهند داشت.
سکه : عوامل تاثیرگذار بر قیمت سکه به مراتب بیشتر از ارز است. چرا که طلا علاوه بر اثرپذیری مستقیم از نوسانات نرخ ارز به اونس جهانی نیز وابسته است. اونس جهانی هم به عوامل بسیاری وابسته است؛ از جنگ و درگیری در کشورهای آفریقایی یا آزمایش های موشکی کره شمالی تا عملکرد اقتصاد چین و نرخ بهره در آمریکا.با توجه به ثبات اونس جهانی در سطح ۱۳۰۰ دلار، حمایت ترامپ از تولید در آمریکا و عملکرد بورس های آسیایی، در صورت نبود تنش یا ناآرامی در جهان، چشم انداز اونس جهانی نشان از افزایش چشمگیر ندارد. بنابراین اکنون که سکه در بالاترین نرخ های تاریخی خود -حدود ۱.۵ میلیون تومان- معامله می شود، نمی توان چشم انداز رشدی بیشتر از رشد احتمالی دلار برای سکه قائل بود.
سپرده بانکی: نرخ سود سپرده بانکی هم اکنون ۱۵ درصد است و جزو کم ریسک ترین گزینه های سرمایه گذاری محسوب می شود. البته چنان چه تجربه سال های قبل، نشان داد، ریسک سپرده صفر نیست. به خصوص بانک هایی که نرخ سود بالاتری را پیشنهاد می کنند، حتما با ریسک بالاتری مواجهند. در واقع نرخ سود بیشتر پیشنهادی، پاداش ریسکی است که سپرده گذار تحمل می کند و چشم بر احتمال نکول دارایی اش می بندد.با توجه به اظهارات مسئولان دولتی و بانک مرکزی، احتمال کاهش نرخ سود بانکی طی یک سال آتی کم نیست. بنابراین بازدهی سپرده گذاری طی یک سال آتی را به طور متوسط باید کمتر از ۱۵ درصد در نظر گرفت.
فرابورس : فرابورس طی یک سال گذشته رکورد شکسته و به سطح هزار واحد رسیده و در عمل بیشترین بازدهی را بین بازارهای مالی ثبت کرده است. البته بازار فرابورس از نظر ریسک همگن نیست. نمادهای بازارهای اول و دوم مثل بورس شفافند اما نمادهای بازار پایه، اگرچه نوسانات بالاتر و احتمال سودآوری بیشتر دارند اما هم ریسک بالاتری دارند و هم احتمال توقف طولانی مدت و حبس نقدینگی در آن ها بیشتر است.در صورت تداوم قیمت های جهانی در سطوح فعلی و بهبود عملکرد اقتصادی کشور، احتمال تکرار بازدهی ۲۰ درصد در سال آتی هم وجود دارد.
اوراق با درآمد ثابت: اگر تحمل ریسک بازار سهام در بورس و فرابورس را ندارید، می توانید سراغ اوراق با درآمد ثابت بروید؛ همان طور که هفته قبل معرفی کردیم، این اوراق از نظر سود و ریسک متنوع اند؛ ریسک اوراق بدهی دولتی (مثل اسناد خزانه و...) صفر است اما اوراق بدهی شرکت ها یا اوراق مشارکت شهرداری ها و... اگرچه ریسک نکول بسیار کمتری دارند اما مثل اوراق دولتی نیستند. سود آن ها هم بین ۱۴.۵ تا ۲۳ درصد است. برخی سود ماهیانه یا سه ماهه پرداخت می کنند و برخی تعهد سود ندارند و بازدهی آن ها صرفا از محل افزایش قیمت تا سررسید ایجاد می شود.با توجه به کاهش نرخ سود بانکی، نرخ سود اسمی و واقعی این اوراق هم کاهش یافته است و احتمالا طی یک سال آتی بین ۱۵ تا ۲۲ درصد بازدهی نصیب سرمایه گذاران بکنند. برای خرید این اوراق کافی است یک کد بورسی بگیرید و انواع اوراق را بررسی کنید و بخرید.
صندوق سرمایه گذاری: صندوق های سرمایه گذاری هم که انواع مختلفی دارند طی یک سال گذشته ۵تا ۳۸ درصد بازدهی داشته اند و متوسط بازدهی آن ها ۱۷ درصد بوده است. این صندوق ها انواع مختلفی همچون سرمایه گذاری در سهام، درآمد ثابت، مختلف و قابل معامله دارند که هر کدام شرایط مخصوص به خود دارد.برای سرمایه گذاری در آن ها می توانید از طریق بازار سرمایه یا کارگزاری ها یا بعضا بانک ها (درباره صندوق های وابسته به بانک ها) اقدام کنید. سهام برخی صندوق ها هم در بورس قابل خرید و فروش است.
بورس: اما بورس که در یک سال گذشته یعنی از اواسط دی ماه ۹۵ تا اواسط دی ماه ۹۶ حدود ۲۲ درصد بازدهی (بر اساس شاخص کل که نشان دهنده بازده نقدی و قیمتی است) نصیب سهامداران کرده است، باز هم چشم انداز مثبتی دارد؛ البته ریسک بالاست و سهام شرکت ها و گروه های مختلف مشابه به هیچ وجه همگن نیستند. با توجه به روند قیمت های جهانی، نرخ دلار و قیمت فعلی سهام شرکت های مختلف، به نظر می رسد در گروه های مسکن، فلزات، پتروشیمی، قند و ماشین آلات هنوز هم سهم هایی پیدا می شوند که می توانند بازدهی قابل توجهی طی یک سال آتی نصیب سهامداران کنند.
