به هر حال این واکنش به زلزله که «باید از خانه بیرون برویم و در خیابان بمانیم، چون خانه بر سرمان خراب می شود» در بین تهرانی‌ها وجود دارد. به همین دلیل« ابتکار» در گفت‌و‌گو با کارشناسان مسکن، این نگرانی مردم را عنوان کرد، اما ایرج رهبر معتقد است که قریب به اتفاق خانه‌های تهران در برابر زلزله مقاومت کافی را دارند.

ایرج رهبر، عضو هیات مدیره انجمن صنفی انبوه سازان به «ابتکار» گفت: از وقتی که آئین نامه 2800 در مورد طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله ابلاغ شد، محاسبات ساخت و ساز بناها به نحوی انجام می‌شود که کاملا معتبر و مقاوم در برابر زمین لرزه است. در واقع از نظر علمی و مهندسی و محاسباتی مشکلی نداریم و مانند آیین نامه های بین المللی عمل می کنیم. اگر هم مشکلی وجود داشته باشد، به دلیل این است که سازندگان صلاحیت کافی برای کار مهندسی و ساخت و ساز را ندارند. در این فرآیند تنها به نظارت اتکاء می‌شود، در حالی که مهندسان ناظر نیز به صورت مستمر در پای پروژه‌ها حضور ندارند. بنابراین بهتر است که صلاحیت سازندگان از سوی سازمان نظام مهندسی و یا شهرداری مناطق تایید شود و سپس ساخت و ساز انجام شود.

او افزود: اکنون ساختمان‌های ساخته شده، عمدتا ساختمان خوبی هستند. 180 سال پیش که در تهران زلزله آمد و تعداد زیادی کشته شدند، ساخت و ساز در تهران رو به بهبود رفت. اکنون نیز خرابی‌هایی که پس از زلزله ایجاد می شود، عمدتا در روستاها و ساختمان‌های خشت و گلی است که ستون‌های ناپایدار و چوبی دارند. بسیاری از ساختمان‌ها که با حداقل استانداردهای مهندسی ساخته شدند، کاملا آوار نشدند و محل‌های امنی هستند .

رهبر با استناد به این صحبت‌ها، گفت: بنابراین مردم نباید نگرانی زیادی داشته باشند و به جای فرار از ساختمان، بهتر است به محل‌های امن خانه بروند. زیرا در زمان هجوم فرار، خطرهای زیادی مانند پرت شدن از راه پله ها و یا قرار گرفتن در محل‌های خطرناک بنا وجود دارد. برآورد من این است که حدود 80 درصد از ساختمان‌های تهران در برابر زلزله مشکلی ندارند.

زلزله تقاضای مسکن را تکان نداد
آماری که بانک مرکزی در رابطه با معاملات املاک و مستغلات در پایان آذرماه سال جاری منتشر کرده‌است، نشان می‌دهد که متوسط قیمت یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در تهران حدود پنج میلیون تومان بوده که بیانگر افزایش ۴.۱ درصدی نسبت به آبان‌ماه و ۱۴.۹ درصدی در قیاس با آذرماه سال گذشته است. بیشترین رشد متوسط قیمت در این ماه به منطقه ۵ با ۲۴.۴ درصد و کمترین میزان رشد به منطقه ۱۶ با ۵.۳ درصد افزایش اختصاص دارد. در میان مناطق ۲۲گانه شهرداری تهران بیشترین متوسط قیمت یک مترمربع زیربنای مسکونی معامله شده حدود ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان در منطقه یک و کمترین آن با دو میلیون و ۴۰۰ هزار تومان در منطقه ۱۸ ثبت شده است که در هر دو مورد افزایش وجود دارد.

با توجه به این آمارها و عدم کاهش تقاضای مسکن در تهران به دلیل زلزله، سلمان خادم المله، کارشناس بازار مسکن در گفت‌و‌گو با «ابتکار» گفت: ساختار شهر تهران به دلیل وضعیت تجمیع امکانات در این شهر، به صورتی است که حتی اگر زلزله‌های شدیدتری هم بیاید، به تصمیم گیری افراد برای خروج از تهران منجر نمی شود، زیرا در تهران چندین میلیون نفر کار و اشتغال دارند و ادامه این روند خللی در تقاضای ایجاد شده برای مسکن ایجاد نمی‌کند. او در ادامه افزود: بازار مسکن تابع متغیرهای عرضه و تقاضای مسکن است. مسکن ایران در دولت های نهم و دهم، به خصوص اواخر دولت دهم، دچار رکود تورمی شد. این وضعیت نابهنجار، به دلایل گران بودن مسکن و کم بود خرید و فروش ایجاد شده و برای بهبود این وضعیت باید نسخه‌های خاص از قبل تعیین شده اجرا می شد.

خادم المله همچنین اظهار کرد: موضوع مهمتر دیگر در ایران، بین عرضه و تقاضا مهمتر این است که تقویت تقاضا صورت بگیرد. یکی از مواردی که می‌تواند به تقویت تقاضا کمک کند، کاهش نرخ سود بانکی، افزایش رقم وام و طولانی کردن مدت زمان بازپرداخت وام است. متاسفانه سیاست‌گذار در این حوزه به خوبی عمل نکرد و در مدت زمان زیادی که رکود این بازار، منجمد شده بود، اقدامات زیادی انجام نشد. اما اکنون که در خصوص نرخ سود بانکی، تصمیم گیران اقتصادی کشورمجبور به کاهش نرخ سود بانکی شدند، نقدینگی زیادی از سیستم بانکی و سایر بازارها مانند بازار سرمایه و بازار ارز به سمت مسکن حرکت کرده‌است. اما به دلیل این که مسکن، بازار مولد نیست، این انتقال نقدینگی چندان به نفع اقتصاد کشور نخواهد بود.

وی در مورد احتمال افزایش تقاضا گفت: اگر نرخ سود بانکی، همین رقم بماند و کمتر نیز بشود، میل به خرید مسکن زیاد می‌شود و همین الان هم متوجه می شویم که افزایش تقاضا ایجاد شده‌است.

بافت فرسوده نیازمند به نوسازی
رهبر در مورد وضعیت بافت فرسوده گفت: بافت فرسوده نگران کننده است و با وجود آن که در سال‌های اخیر چندین بار صحبت از احیای بافت فرسوده به میان آمده‌است، اما هنوز اراده جدی برای احیای این مناطق با تشویق ساکنان این خانه‌ها برای فروش یا نوسازی بنا وجود ندارد. در حالی که اگر امکانات شهری در این مناطق مانند فضای سبز، فضای ورزشی، درمانگاه، فروشگاه و ... ایجاد شود، ساکنان و سرمایه گذاران ترغیب به ورود در این مناطق می شوند. البته عقب نشینی و افزایش تعداد طبقات که به وفور در این مناطق دیده می‌شود، اصلا راه حل مناسبی نیست و فقط بافت فرسوده آینده را تقویت می کند. همچنین زیرساخت‌های فرسوده مانند لوله‌های انتقال آب و گاز نیز باید تعویض شوند.

خادم المله در خصوص استحکام بخشی به بناهای قدیمی و بافت فرسوده گفت: طبق مطالعات انجام شده، بهسازی و نوسازی برای سرمایه‌گذاران، گزینه مناسبی است و باعث کاهش ریسک اتفاقات مترغبه می‌شود. البته نگاه جزئی‌تر نشان می‌دهد که نوسازی، بیشتراز بهسازی مورد پذیرش است، زیرا منابع زیادی لازم دارد و در نهایت نیز نوسازی به استحکام بنا کمک بیشتری می‌کند.