به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ، اکثر ما باور داریم که با افزایش سن به آرامی فراموشی خواهیم گرفت. جدا از علائم جدی مرتبط با زوال عقل، میزان پذیرش از دست دادن حافظه ناشی از سن بالا، گسترده است.

اما این چرا اتفاق می‌افتد و چگونه می‌تواند متوقف شود؟ یک مطالعه جدید از دانشگاه یوسی برکلی(UC Berkeley) از مکانیسم از دست دادن حافظه مربوط به افزایش سن پرده برداشته است و کشف کرده که همه این‌ها به خواب مربوط می‌شود.

مدت‌های مدیدی است که پژوهشگران می‌دانستند خواب نقش مهمی در روند یکپارچه کردن حافظه از ذخیره‌سازی کوتاه‌مدت به بلندمدت دارد، اما چگونگی بیولوژیکی این کار مشخص نبود.

نظریه این بود که خاطرات در طول خواب وقتی که دو نوع امواج مغزی به هماهنگی می‌رسند، ذخیره می‌شوند. امواج سریع‌تر که به عنوان "دوک‌های خواب" شناخته می‌شوند، باید کاملا با موج‌های عمیق‌تر و آهسته‌تر همگام شوند تا بتوانند خاطرات را به درستی یکپارچه و ثبت کنند.

دوک‌های خواب(Sleep spindle) امواج کوتاهی هستند که با بسامد 12 تا 14 هرتز در خلال مراحل اول تا چهارم خواب و در فاصله زمانی 2 تا 5 دقیقه پیدا می‌شوند.

این امواج نمایانگر فعالیت مکانیسمی است که حساسیت مغز را در برابر اطلاعات حسی کم می‌کند و در استمرار خواب شخص نقش دارند. در اشخاص سالمند این موج‌ها کمتر دیده می‌شود و به همین دلیل سالمندان در طول شب چندین بار از خواب بیدار می‌شوند.

"رندولف هلفریچ"، نویسنده اصلی این پژوهش جدید می‌گوید: زمان‌بندی همه چیز است. تنها زمانی که امواج آهسته و دوک‌های خواب در یک پنجره زمانی بسیار محدود سازگار شوند (تقریبا یک دهم ثانیه)، مغز می‌تواند به طور موثری خاطرات جدید را در حافظه بلندمدت خود جای دهد.

این مطالعه جدید نشان می‌دهد که وقتی سن ما بالا می‌رود، مغز ما به طور فزاینده‌ای قادر هماهنگ کردن دقیق این دو نوع موج مغزی عمیق نیست. این امر منجر به ناتوانی در حفظ خاطرات جدید می‌شود.

محققان برای بررسی این نظریه، دو گروه از افراد را، 20 نفر که در دهه دوم زندگی خود بودند را با 32 نفر که در دهه هفتم به سر می‌بردند، مقایسه کردند.

مجموعه‌ای از کلمات قبل از خواب به این افراد آموزش داده می‌شد و سپس امواج مغزی آنها در خواب کنترل شد.

نتایج به دست آمده واضح بود. گروه مسن‌تر به مراتب میزان کمتری از هماهنگی دو موج مغز را نشان دادند.

روز بعد، زمانی که کلمات روز قبل از هر دو گروه پرسیده شد، میزان موفقیت و شکست آنها در یادآوری کلمات به طور قابل توجهی به هماهنگی دو موج عمیق و دوک خواب وابسته بود.

"متیو واکر"، نویسنده ارشد پژوهش می‌گوید: این اختلال مانع از آن است که افراد مسن بتوانند به طور موثری خاطرات جدید را در حافظه خود ثبت کنند، که این امر منجر به فراموشی به جای یادآوری می‌شود.

همه افراد نیز تحت معاینه fMRI انجام گرفتند که نشان دهنده تخریب قشر جلویی داخلی بود. این کار به محققان یک منبع برای شناخت ناتوانی مغز در جهت همگام سازی این موج‌های مغزی عمیق نشان داد.

"واکر" می‌گوید که نتایج نشان داد بدتر شدن وضعیت در این ناحیه از مغز در نهایت موجب عدم هماهنگی بیشتر امواج مغزی عمیق در خواب می‌شود.

گام بعدی محققان در این تحقیق این است که ببینند آیا تحریک مغزی هدفمند می‌تواند همگام‌سازی را برای این امواج مغزی به ارمغان بیاورد. این کار در صورت موثر بودن نه تنها می‌تواند راهی برای تقویت حافظه شهروندان سال‌خورده باشد، بلکه می‌تواند تاثیر بنیادی در بهبود خواب ما هنگام پیری داشته باشد.

"واکر" می‌گوید: ما امیدواریم با افزایش این امواج مغزی شبانه به صورت الکتریکی، کمی خواب عمیق سالم را به افراد سالخورده و افراد مبتلا به زوال عقل بازگردانیم و در حین انجام این کار، جنبه‌های نجات یادگیری و تقویت حافظه آنها را نیز حفظ کنیم.

این تحقیق جدید در مجله Neuron منتشر شده است.