آنچه امروز در داخل دولت آمریکا رخ می دهد، جدال و کشمکشی تمام عیار است که بعضا خود را در نوع موضع گیری مقامات این کشور نشان می دهد.
طی روزهای اخیر برخی رسانه های آمریکایی از برکناری رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه ایالات متحده در آینده ای نزدیک خبر دادند. حتی این رسانه ها از مایک پمپئو، رئیس سازمان سیا به عنوان گزینه جایگزین تیلرسون نام برده اند. با این حال دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، ضمن تکذیب این خبر، این اقدام را محصول شایعه سازی رسانه ها خوانده است. از سوی دیگر، سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید نیز در این باره گفت: هیچ اعلامی در این مرحله وجود ندارد و تیلرسون در رأس وزارت خارجه به کارش ادامه می‌دهد و دولت به طور کامل بر اتمام موفق سال اول دولت ترامپ تمرکز دارد.
با همه این اوصاف، بسیاری از تحلیلگران مسائل آمریکا نسبت به وجود اختلافات شدید میان وزارت امور خارجه این کشور و کاخ سفید اذعان دارند. آنچه امروز در داخل دولت آمریکا رخ می دهد، جدال و کشمکشی تمام عیار است که بعضا خود را در نوع موضع گیری مقامات این کشور نشان می دهد. واقعیت امر این است که رکس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا به شدت از افرادی مانند ترامپ، نیکی هیلی و کوشنر (داماد ترامپ) به علت دخالت در امور وزارت امور خارجه این کشور عصبانی است.
این موضوع حتی خود را در کشمکش های موجود در آمریکا بر سر توافق هسته ای با ایران نیز نشان داده است. ترامپ عملا تیلرسون را از تیم بررسی کننده برجام در آمریکا کنار گذاشته است و نیکی هیلی، نماینده ایالات متحده در سازمان ملل را جایگزین وی ساخته است. نیکی هیلی، هم اکنون به اصلی ترین و تاثیرگذار ترین فرد در آمریکا (در حوزه مربوط به برجام) تبدیل شده است. بدون شک، این موضوع نوعی شکست حیثیتی برای تیلرسون محسوب می شود.
در حالی که وزیر امور خارجه آمریکا با عدم تایید برجام از سوی ترامپ موافق نبود، اما رئیس جمهور آمریکا هشدارها و توصیه های تیلرسون را در این خصوص نادیده انگاشت و در نهایت، نیکی هیلی را طرف مشورت خود قرار داد! حدود دو ماه قبل نیز رسانه های آمریکایی از برکناری یا استعفای اجباری تیلرسون از مسند وزارت امور خارجه و جایگزینی نیکی هیلی خبر داده بودند.
یکی دیگر از اختلافات شدید تیلرسون و ترامپ، به دخالت کوشنر، داماد یهودی رئیس جمهور ایالات متحده، در منطقه غرب آسیا باز می گردد. کوشنر رایزنی ها و لابی گری های زیادی با برخی کشورهای عربی حامی تروریسم و در رأس آنها عربستان سعودی داشته و دارد. این رایزنی ها در حالی صورت می گیرد که رکس تیلرسون به عنوان وزیر امور خارجه ایالات متحده از محتویات آنها به صورت دقیق آگاه نیست. به عبارت بهتر، بسیاری از تحرکات کوشنر، در قالب اختیارات مستقیم و بی واسطه ای صورت می گیرد که ترامپ به داماد خود داده است.
مروری بر گزارش اخیر بلومبرگ نشان می دهد که نارضایتی تیلرسون از اقدامات یک جانبه کوشنر به نقطه اوج خود رسیده است. بلومبرگ در این خصوص می نویسد:
«رکس تیلرسون، وزیر خارجه ایالات متحده همچنان نگران ارتباطات محرمانه جراد کوشنر، داماد یهودی رئیس جمهور این کشور با مقامات سعودی است که مخل تحقق صلح خاورمیانه است. وزیر خارجه آمریکا همچنان این نوع ارتباطات غیررسمی کوشنر را موجب هدایت منطقه خاورمیانه به سوی هرج و مرجی می داند که شاید کنترل آن براحتی امکان پذیر نباشد. اگرچه مقامات کاخ سفید ادعای وزارت خارجه آمریکا مبنی بر انجام مذاکرات خارج از سیستم این وزارتخانه، از سوی کوشنر با رهبران عربی به ویژه با محمد بن سلمان، شاهزاده سعودی را رد می کند، اما تیلرسون اطمینان دارد که دیدارهای مشاور عالی یهودی دونالد ترامپ، منطقه را به آشوب می کشاند.»
مطابق آنچه از گزارش اخیر بلومبرگ و دیگر گزارش های منتشر شده در خصوص نسبت کاخ سفید و وزارت امور خارجه ایالات متحده بر می آید، تیلرسون عملا به وزیر امور خارجه ای بی اختیار و بدون بهره گیری از قدرت لازم در دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی آمریکا تبدیل شده است. از این رو علی رغم تکذیب های صورت گرفته از سوی ترامپ در خصوص استعفای تیلرسون، این امکان همچنان وجود دارد که وزیر امور خارجه ایالات متحده در نهایت ناچار به استعفا یا برکناری از سِمَت خود شود. بدون شک در این صورت، شاهد تقابل جدی تری میان جمهوریخواهان و رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا خواهیم بود.
پایگاه بصیرت
