نظر منتشر شده
۶
توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 235589
پیشنهاد کتاب/ «روان شناسی اجتماعی»؛ ديويد مايرز، ترجمه دکتر حمید شمسی پور؛ نشر ارجمند
تماشای خود از چشم دیگران
فضل‌الله توکلی*، 3 مرداد 1393
تاریخ انتشار : جمعه ۳ مرداد ۱۳۹۳ ساعت ۱۱:۲۰
روان شناسی اجتماعی مایرز
نویسنده: ديويد مايرز
مترجمان: دکتر حمید شمسی پور، دکتر شقایق زهرایی، دکتر مهدی رضا سرافراز، فاطمه قاسم بروجردی
نشر ارجمند، چاپ اول ۱۳۹۳
(۲جلد )۲۲۵۰۰ و ۲۸۰۰۰ تومان، ۴۴۸ و ۵۴۴ صفحه

فروشگاه اینترنتی شهر کتاب، این کتاب را تا یک هفته پس از معرفی، با ۱۰% تخفیف ویژه عرضه می‌کند، در صورت تمایل اینجا کلیک کنید.

****

به‌سختی می‎‎توان برای یک رشته علمی درس‌نامه‌ای (Textbook) نوشت که در عین استحکام، حقیقتاً «جذاب» باشد؛ جوری که خواننده به‎‎آسانی یافته‎‎ها و نظریه‎‎ها را با مشکلات واقعی روزمره‎‎اش مرتبط کند، راهکار‎‎هایی بیابد، مشکلات را از نو صورت‎‎بندی کند یا دست‎‎کم پرسش‎‎هایش را به سطوحی ژرف‎‎تر هدایت کند؛ امّا اگر این رشته علمی «روانشناسی اجتماعی» باشد و نویسنده «دیوید مایرز»، این کار چندان سخت نخواهد بود! رشته‎‎ای که عملاً «علم زندگی» است و نویسنده‎‎ای که علاوه بر نوشته‎‎های دانشگاهی، در قامت یک «استاد برجسته» علوم روان‌شناختی را به عموم مردم منتقل می‎‎کند.

روان‎‎شناسی اجتماعی رشته‎‎ای است در مرز روان‎‎شناسی و جامعه‎‎شناسی و می‎‎کوشد به نحوی علمی (تجربی/آزمایشگاهی) بررسی کند که آدم‎‎ها چگونه درباره یکدیگر می‎‎اندیشند، چگونه بر یکدیگر تأثیر می‎‎‎‎گذارند و یکدیگر را تحت نفوذ خویش می‎‎گیرند و چگونه با هم ارتباط برقرار می‎‎کنند؛ موضوعاتی مانند:

ادراک ما از خودمان و دیگران، باور‎‎ها، قضاوت‎‎ها و نگرش‎‎هایمان (اندیشه اجتماعی)
فرهنگ، فشار در جهت همرنگی با جماعت، متقاعد‎‎سازی و اقناع، تأثیرات متقابل شخص و گروه (تأثیر و نفوذ اجتماعی)
پیش‎‎داوری و تعصب، پرخاشگری، جاذبه و صمیمیت و عشق، یاری‎‎رسانی (شیوه‎‎های گوناگون ارتباط اجتماعی)

«روانشناسی اجتماعی اکنون می‎‎تواند برای بسیاری از پرسش‎‎هایی که در خانه‎‎ها، محله‎‎ها و جامعه‎‎مان با آن‌ها روبه‌رو می‎‎شویم پاسخ‎‎هایی نسبی عرضه کند: اندیشه ما - هم هشیار و هم ناهشیار - چگونه رفتارمان را هدایت می‎‎کند؟ چه چیزی باعث می‎‎شود اشخاص گاهی به یکدیگر صدمه بزنند و گاهی همدیگر را یاری کنند؟ چه چیزی آتش تعارض اجتماعی را شعله‎‎ور می‎‎کند و چگونه می توانیم مشت‎‎های گره‎‎کرده را به دست‎‎های یاریگر تبدیل کنیم؟ ...»

دیوید مایرز ۷۱ ساله که از سال ۱۹۷۵ استاد‎‎تمام دانشگاه میشیگان آمریکا و یکی از روان‎‎شناسان اجتماعی طراز اول دنیاست، علاوه بر تألیف چند درس‌نامه مهم و پرفروش در روانشناسی عمومی و اجتماعی (ازجمله کتاب حاضر) و مقالات علمی بسیار در مجلات تخصصی، همواره در پی بردن روانشناسی علمی به میان مردم و ارتقای زندگی آن‌ها در متن تعارض‎‎های روزمره ‎‎بوده است: موضوعاتی مانند رابطه ایمان مسیحی و روانشناسی، دین و روابط همجنس-گرایانه، و حتی زندگی با نقایص شنوایی (بر اساس تجارب زندگی خودش). او استادی محبوب، نویسنده‎‎ای پرفروش، سخنرانی برجسته و یک فعال اجتماعی محسوب می‎‎شود. مجموع این صفات او را قادر می‎‎سازد که با روشی عالمانه و با بیانی شیوا، طیف گسترده‎‎ای از مخاطبان را «شیرفهم» کند. «با درک اینکه دانشجویان رشته‎‎های روان‎‎شناسی، بازرگانی، حقوق، دبیری یا بسیاری از رشته‎‎های دیگر ممکن است به‌سوی مطالعه‎‎ی روان‎‎شناسی اجتماعی کشیده شوند، این کتاب درسی بر اساس سنت فکری علوم مقدماتی/ انسانی (Liberal Arts) نگاشته شده است ... دانشجویان، گذشته از پیشینه یا رشته تحصیلی-شان، خواهند دید که دنیایشان در روانشناسی اجتماعی انعکاس یافته است ...»

کتاب حاضر در چهار بخش و ۱۶ فصل نگاشته شده است. سه بخش اول عبارت‌اند از همان سه حیطه اصلی روان‎‎شناسی اجتماعی (یعنی تفکر اجتماعی، نفوذ (تأثیر) اجتماعی و روابط اجتماعی). بخش چهارم کتاب –که از ویژگی‎‎های برجسته این درس‌نامه است- عبارت است از «روان‎‎شناسی اجتماعی کاربردی» در تمام فصول کتاب، علاوه بر ویژگی‎‎های یک درس‌نامه استاندارد (مثل آوردن طرح کلی (اوت لاین) مباحث در ابتدای هر فصل، جمع-بندی در پایان هر مبحث، واژگان کلیدی در انتهای فصل و تصاویر و نمودار‎‎ها و جدول‎‎های فراوان و تصویر‎‎سازی‎‎های بسیار جذاب) برای غنی‎‎تر کردن کتاب، بخش‎‎های متنوعی پیش‎‎بینی شده است:
داستان خود‎‎نگاشته/داستان دست اول (The Inside Story) داستان زندگی علمی پژوهشگران مشهور درگیر با موضوع هر فصل را از زبان «خود آن‌ها» تعریف می‎‎کند.

بحث ویژه (Focus On) یکی از مسائل مرتبط با موضوع فصل را که با زندگی روزمره دانشجویان درگیر است، به نحوی همه‎‎جانبه و عمیق واکاوی می‎‎کند. (مثلاً یکی از بحث‎‎های ویژه فصل یازدهم: آیا اینترنت باعث صمیمیت می‎‎شود یا انزوا؟)

نمای نزدیک پژوهش (Research Close-Up): یک پژوهش را با جزئیات تشریح می‎‎کند تا ذهن دانشجویان به نحوی انتقادی، با روش‎‎های متنوع و فنی پژوهش در روان‎‎شناسی اجتماعی آشنا شود.

پی‎‎نوشت (Postscripts): بخش پایانی هر فصل که ذهن مخاطب را با پرسش‎‎ها و بینش‎‎هایی عمیق و برگرفته از مطالب فصل بر‎‎می‎‎انگیزد.

در سرتاسر متن و در کادر‎‎هایی ویژه، با هدف گسترش افق دید دانشجویان، نقل‌قول‌های فراوانی از مشاهیر تاریخ علوم انسانی آورده شده است (مثلاً ص ۳۳: «هر چیز مهمی قبلاً گفته شده است»، آلفرد نورث وایتهد، فیلسوف، ۱۹۴۷-۱۸۶۱) که تأکید ویژه نویسنده را بر سنت تعلیمی علوم مقدماتی/انسانی و ارتقای عقلانیت مشترک میان دانشجویان رشته‎‎های متنوعی که می‎‎توانند مخاطب این کتاب باشند، نشان می‎‎دهد.

ترجمه حاضر از روی ویراست دهم کتاب (۲۰۱۰) انجام شده که در پیشگفتار، لیست بلندبالای تغییرات هر فصل نسبت به ویراست قبلی آمده است؛ این به این معناست که ویراست دهم با افزودن ۶۵۰ استناد جدید «روز‎‎آمد» شده است.

انتشارات ارجمند که به‎‎واقع از حیث کمی و کیفی از سرآمدان نشر در حوزه روانشناسی و روان‌پزشکی (و اساساً یکی از موفق‎‎ترین مراکز نشر کتاب‎‎های دانشگاهی) است، ترجمه این اثر را به چند تن از دانش‎‎آموختگان ممتاز روان-شناسی (که بعضاً حق استادی یا ارشد بودن بر گردن نگارنده دارند) سپرده است. حاصل کار، ترجمه‎‎ای نسبتاً روان و اغلب مطابق با معادل‎‎گذاری‎‎های مأنوس اهل‌فن است؛ هرچند جا دارد که متن دوباره (و حتی چندباره) حک و اصلاح شود؛ مثلاً در جلد اول The Inside Story «داستان دست اول» ترجمه شده و در جلد دوم «داستان خود‎‎نگاشته»، بعضی از قسمت‎‎های پیشگفتار کتاب و بسیاری از واژه‎‎ها و عبارت‎‎ها در متن، اساساً ترجمه نشده‎‎اند (یک دلیل می‎‎تواند اجتناب از افزایش حجم کتاب باشد، با توجه به اینکه همین حالا هم ترجمه فارسی حدود ۲۵ درصد از اصل حجیم‎‎تر است) بعضی از واژه‎‎ها اشتباه ترجمه شده است، بعضاً غلط‎‎های تایپی فاحشی به چشم می‎‎خورد (مثلاً «و» از عنوان فصل سیزدهم، تعارض صلح‎‎آفرینی افتاده است و عنوان صحیح، تعارض و صلح‎‎آفرینی است یا عنوان فصل دوازدهم بی‎‎شک یاری‎‎گری است و نه باری-گری) و نهایتاً برخی قسمت‎‎ها برای اجتناب از معطل شدن در ممیزی ارشاد حذف شده است (مثلاً بخش پیش‌داوری مرتبط با جهت‎‎گیری جنسی از ابتدای فصل ۹)! و شایسته بود اگر واژه‎‎نامه‎‎ای به انتهای کتاب افزوده می‎‎شد.

با این همه در مجموع این کار را نه‌تنها قابل دفاع، بلکه باید «خوب» ارزیابی کرد. مهم آن است که با ترجمه آثاری از این دست، به‎‎خصوص وقتی با تألیف همراه شود (اتفاقی که برای روانشناسی اجتماعی ایران دارد می‎‎افتد) کم‎‎کم فارسی علمی لازم برای توسعه این رشته در کشور متولد و متداول می‎‎شود. صدالبته وقتی این اتفاق می‎‎افتد که ما به روانشناسی اجتماعی احساس «نیاز» کنیم.

دکتر مجید صفاری‎‎نیا، رئیس انجمن روان‎‎شناسی اجتماعی ایران که بر ترجمه حاضر مقدمه نوشته‎‎اند، تصریح می‎‎فرمایند که: «از توسعه و کاربرد این رشته در کشور غفلت شده است. تجربه جنگ تحمیلی، مهاجرت به شهر‎‎ها و توسعه شهرنشینی، تولید خودرو، بحران‎‎های اجتماعی و اقتصادی، تبلیغات، گسترش آسیب‎‎های اجتماعی ازجمله سوءمصرف مواد و الکل، تکدی، طلاق، کودکان کار، خشونت و ... بسیاری از عوامل دیگر می‎‎توانست به گسترش روز‎‎افزون این رشته در کشور کمک نماید ولی متأسفانه توسعه‎‎ای در سطح تحصیلات تکمیلی روی نداده و استفاده از شیوه‎‎های آن در سطح سیاست‎‎مداران و برنامه‎‎ریزان کمتر موردتوجه قرار گرفته است. ...»

اگر با دیوید مایرز در این ایده‎‎ها همراه شویم که «روان‎‎شناسی اجتماعی، بیشتر مجموعه‎‎ای از راهبرد‎‎ها برای پاسخ دادن به پرسش‎‎هاست تا جمع‎‎آوری یافته‎‎ها» و «ارزش‎‎های روان‎‎شناسان اجتماعی به شیوه‎‎های آشکار (مانند انتخاب موضوعات پژوهش) و شیوه‎‎های ظریف‎‎تر (مانند مفروضه‎‎های پنهان در هنگام ساختن مفاهیم) به کارشان رخنه می‎‎کنند.» و «تصادفی نیست که مطالعه پیش‌داوری در دهه ۱۹۴۰ که فاشیسم در اروپا بیداد می‎‎کرد، رونق یافت؛ تصادفی نیست که دهه ۱۹۵۰، یعنی دوران سبک‎‎های مشابه و تحمل نکردن دیدگاه‎‎های متفاوت، پژوهش‎‎های همرنگی با جماعت را برای ما به ارمغان آورد، که دهه ۱۹۶۰ شاهد افزایش علاقه به مطالعه پرخاشگری درنتیجه آشوب‎‎ها و نرخ فزاینده جرائم بود؛ که جنبش طرفداری از حقوق زن در دهه ۱۹۷۰ به تحریک موجی از پژوهش درباره جنسیت و تبعیض جنسی کمک کرد؛ که دهه ۱۹۸۰ باعث از ‎‎سر‎‎گیری توجه به جنبه‎‎های روان‎‎شناختی مسابقه تسلیحاتی شد؛ و تصادفی نیست که مشخصه دهه ۱۹۹۰ و اوایل قرن بیست‌ویک، علاقه شدید به نحوه پاسخ‎‎دهی اشخاص به گوناگونی فرهنگ، نژاد، و جهت‎‎گیری جنسی بود. روان‎‎شناسی اجتماعی منعکس‎‎کننده تاریخ اجتماعی است ...» آن‎‎گاه ممکن است به فکر فرو رویم که: روان‎‎شناسی اجتماعی فعلی، چه نسبتی با نیاز‎‎ها، ارزش‎‎ها، تاریخ اجتماعی و به‌طور کلی «فضای سرزمینی ما» دارد؟ پرسش‎‎های «ما» کدامند؟ آیا اساساً پرسشی داریم؟

به‌عنوان یک دانشجوی دکتری روان‎‎شناسی فعلاً می‎‎خوانم تا «پرسش خودم» را پیدا کنم و توصیه جناب مولوی را به خودم نهیب می‎‎زنم که:

آب کم جو تشنگی آور به دست
تا بجوشد آبت از بالا و پست


* دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی
 
سلام
۱۳۹۳-۰۵-۰۳ ۱۳:۵۵:۵۰
از اینکه سیاسیون جهان ناامیدیم این قضیه بر تمام اشکار هست .؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟اما عجیب از این همه روشنفکران و ازادی خواهان جهانی ؟؟؟ (2271469) (alef-10)
 
مشهد
۱۳۹۳-۰۵-۰۳ ۱۴:۳۶:۳۴
به عنوان هیات علمی رشته ی حقوق جزا و جرم شناسی عرض می کنم دنبال چنین کتابی بودم. حالا فقط مونده که این کتابو بتوانم در شهر مشهد بدست آورم.
بقول استاد ملکیان
در هر انسان 5 من وجود دارد:
1- «منی» که واقعا هستم - و در تاریکی است
2-«منی» که فکر می کنم من هستم
3- «منی» که فکر می کنم دیگران فکر می کنند که هستم
4- «منی» که دیگران فکر می کنند که من هستم
5-«منی» منی که دیگران فکر می کنند که من هستم

من شماره ی 1 به نظر دست نایافتنی است
من شماره ی 2 و3 در ذهن من شکل می گیرد
من شماره ی 4 و 5 در ذهن دیگران شکل می گیرد
من 2 و 3 تلاش می کنند که من 4 و 5 و 1 را حدس بزنند و بدست آورند ولی هرگز موفق نخواهند شد...
ما به من شماره ی 4 و 5 خیلی اهمیت می دهیم. اگر کسی بگوید که «به نظر من خیلی عوضی هستی...» ما تمام تلاشمان را می کنیم که بخشی از «من» خود را که توست «او» دستکاری شده را عوض کنیم... و تا این کار را نکنیم آرام نمی گیریم...
گاهی ریا و خودنمایی می کنیم تا من 4و 5 ما بهبود یابد

اما به قول شاعر: به اندازه ی بود باید نمود
خجالت نبرد آنکه ننمود و بود.....
من عاشق خودشناسی از این مسیر هستم و رازهای بسیاری در این تقسیم بندی نهفته است...
برای نمونه :- این نوشته ربطی به کتاب بالا ندارد و من هنوز این کتاب را نخوانده ام -
1- من فکر می کنم که چیزهایی که نوشته ام خیلی مهم و مفید اند
2- من فکر می کنم که شما نمی دانید که چیزهایی که گفتم چقدر مهم اند
3- اما شما ممکن است درمورد من فکر کنید که «مطالب مهمی بود»
4- شما ممکن است در مورد من فکر کنید که من فکر می کنم که خودم خیلی آدم باسوادی هستم، - در حالیکه من اینگونه درمورد خودم قضاوت نمی کنم - (2271489) (alef-10)
 
مشهد
۱۳۹۳-۰۵-۰۴ ۰۹:۱۰:۱۹
من 5 را اصلاح می کنم:
منی که دیگران فکر می کنند که من فکر می کنم هستم
با عرض پوزش (2271949) (alef-10)
 
۱۳۹۳-۰۵-۰۳ ۱۵:۴۸:۳۵
بنده از قیمتش شوکّه شدم. (2271515) (alef-10)
 
خواننده همیشگی الف
۱۳۹۳-۰۵-۰۴ ۰۱:۵۹:۰۴
اینم که ترجمه است آقاااااا؟
چه خوب بود اگه تالیف کتب روانشناسی اجتماعی اونم تو جامعه خودمون داشتیم (2271850) (alef-10)
 
امیدوار
۱۳۹۳-۰۵-۰۴ ۱۳:۱۵:۱۸
با سلام

باید باطلاع دوست داران مسائل و مطالب روانشناسی اجتماعی برسانم که در ایران تالیفات زیادی در مورد مسائل روانشناسی اجتماعی و جامعه شناسی هست اما هیچگاه از دیدناشران به عنوان روانشناسی اجتماعی طبقه بندی نمی شوند و بیشتر رنگ آراء و عقاید سیاسی و اجتماعی دارند و یا اینکه در طبقه بندی عرفان یا فلسفه اجتماعی آورده می شوند. (2272498) (alef-10)
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
تماشای خود از چشم دیگران