داخلی صفحه سیاسی آرشيو يادداشت

۲

پایتخت را دوباره ببینیم

بخش تعاملی الف - علی بهاری - دانش پژوه حوزه علمیه قم

اشاره: مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های بینندگان الف است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. بینندگان الف می توانند با ارسال یادداشت خود، مطلب ذیل را تایید یا نقد کنند.

سریال پایتخت که نوروز ۹۰ در قاب تلویزیون ظاهر شد بسیاری از مردم را با خود همراه کرد. این حمایت افکار عمومی باعث شد سازندگان سریال به فکر ساخت سری دوم آن هم بیفتند. اتفاقی که باز هم تکرار شد و سری سوم را نیز در پی داشت.

اما از ابتدای ساخت این سریال عده ای به آن می تاختند و آن را سریالی سخیف با محتوایی تمسخر آمیز می دانستند و برخی دیگر از سادگی و صداقت سریال و برقراری ارتباط عمیقش با مخاطب می گفتند.

به راستی ماجرای پایتخت چیست؟ آیا اثری فاخر است یا یک لودگی سخیف همراه با جوک های روز.

کسی تردیدی ندارد که این سریال ارتباط خوبی با مخاطبان برقرار کرده و توانسته پای ثابت سبد رسانه ای مردم باشد. موافق و مخالف در این نکته متفق اند. اما آن چه آن ها را از هم جدا می کند دلیل این محبوبیت بین مردم است. موافقان می گویند طنزی است که علاوه بر خنداندن مخاطب نکاتی نیز به او می آموزند وهمین دلیل محبوبیت است. منتقدین برآنند که جز خنده جذابیت دیگری ندارد و اساسا همین خنده دوستی مردم است که آنان را در ساعت پخش پایتخت پای تلویزیون می کشاند.

در یک قضاوت منطقی و منصفانه می توان گفت پایتخت نکات خوب و نقاط ضعفی دارد. اکنون به صورت موردی بعضی از این نکات را برمی شمریم.

نقاط قوت:

۱:حمایت از ساده زیستی: در پایتخت اثری از تجملات و تشریفات نیست. خانواده نقی در نهایت سادگی دور هم جمعند. روی کرسی غذا می خورند. وسایل خانه شان عموما در حد ضروریات است و از مخارج اضافه می پرهیزند.

۲: وفاداری به خانوده: نقی در یک حادثه، خانه خویش را از دست داده و معمار خانه به شدت مجروح شده است. هما، همسر نقی، محکم و با صلابت پشت شوهرش می ایستد. برای بازیابی روحیه از دست رفته شوهرش او را به سوی ورزش سوق می دهد و حتی هزینه این کار را با فروختن طلاهایش تامین می کند. از سوی دیگر پس از خرابی خانه ، نقی و خانواده اش در منزل بهبود، دامادشان، ساکن می شوند و فهیمه (همسر بهبود و خواهر نقی) دو ماه از آنان به خوبی پذیرایی می کند و حتی یکبار که هما می گوید ما برای شما مزاحمت ایجاد کردیم، فهیمه به شدت برمی آشوبد و می گوید حق نداری دیگر این حرف را تکرار کنی. این وفاداری بسیار زیبا به تصویر کشیده شده است که هنر کارگردان و بازیگران را می رساند.

۳: ارئه تصویری نیکو از زن مسلمان: هما بعد از ماجرای خرابی خانه و در شرایطی که نقی بدهکار و بیکار است، به کمک او می شتابد. با رونق آشپزخانه اش می کوشد بار مالی خانه را به دوش کشد و همزمان ازوظیفه مادری فرزندان و همسری شوهرش نیز غافل نیست. نکته جالب توجه این جاست که حتی با وجود این همه تلاش برای خانواده و به ویژه شوهرش بر سر کسی ذره ای منت ندارد و این کمک و حمایت را وظیفه انسانی و شرعی خود می داند.

۴: احترام به پدر و مادر: پدر پنجعلی، پیرمردی است که از بیماری آلزایمر رنج می برد. لحظه ای اگر تنها بماند و یا از او غافل شوند امکان دارد فاجعه ای رخ دهد. با این همه نقی با قوت تمام و با صبر و حوصله ای مثال زدنی از پدرش نگه داری می کند و حتی لحظه ای به این فکر نمی کند که پدرش را به خانه سالمندان بسپارد.

نقاط ضعف:

۱: ماجراهای مصنوعی: بعضی قسمت های سریال پایتخت ۳، به شدت پرماجراست. مانند قسمتی که ارسطو به همراه نقی و هما به برج میلاد می رود تا همسرش چو چانگ را ببیند. در طول این مسیر چندین ماجرا اتفاق می افتد که به علت پیچیدگی و کمتر رخدادن چنین اتفاق هایی، داستان کمی مصنوعی می شود که خود به خود اثرگذاری اش بر مخاطب کم می شود.

۲: پیام های بازرگانی! : بعضی از قسمت های پایتخت می خواهد پیام هایی را منتقل کند. مثلا در جایی هما می خواهد از طریق گوشی، قبوض را پرداخت کند و چون این مسئله به صورت کاملا روشن بیان می گردد، اعتماد مخاطب را به سریال کم می کند. گویی که مخاطب شاهد یک پیام بازرگانی است که می خواهد روش پرداخت قبوض با تلفن را آموزش دهد.

فاجعه بار تر زمانی است که چو چانگ و ارسطو در بیمارستان مشغول صحبت درباره فاز دوم هدفمندی یارانه ها هستند! در شرایطی که بهبود روی تخت بیمارستان افتاده و بیهوش است و نقی مشغول مبارزه ورزشی در یک میدان جهانی است، چو چانگ دختری چینی که تازه وارد ایران شده است به ارسطو می گوید من از رییس جمهورتان شنیدم که اگر بی نیازان از دریافت یارانه انصراف دهند، دارو و درمان ارزان می شود! به اعتقاد من این سکانس و این دیالوگ به شدت برای مخاطب زننده بود. اگر دست اندرکاران این سریال می خواهند پیامی درباره ی یارانه ها بدهند، ایرادی ندارد. می توانستند یک سکانس در منزل بهبود بگیرند که مثلا اعضای خانواده مشغول صحبت درباره ی یارانه ها هستند و سخنانی درباره ی لزوم انصراف ثروتمندان بیان می کنند. یک بحث اقتصادی خانوادگی که بسیار در خانواده های ایرانی شایع است. اما چنین سخنی از زبان چو چانگ چینی آن هم در شرایطی که بیان شد به شدت غیر طبیعی می نمود.

( انتقادات خوانندگان به منزله هدایای آنها به نگارنده خواهد بود )