اسیر در زنجیر دروغ(متدولوژی سازمان مجاهدین خلق از طریق مشاهدات مستقیم)
نویسنده: آنتوان گسلر
انتشارات جام جم، چاپ اول ۱۳۹۰
شمارگان ۳۰۰۰نسخه
۲۲۶ صفحه، ۵۰۰۰ تومان
فروشگاه اینترنتی شهر کتاب، این کتاب را تا یک هفته پس از معرفی، با
۱۰% تخفیف ویژه عرضه میکند، در صورت تمایل
اینجا کلیک کنید.
****
تلخترین تراژدی انسان زمانیست که آرمانهایش دروغین از کار درمیآیند؛ آرمانهایی که بر اساس آنها زیسته و برای آنها از جان و مال خود مایه گذاشته و... اما زمانی میرسد که یکباره پردهها کنار میرود و چه لحظه تلخیست آن هنگام.
چنین اتفاقی برای اعضای گروهک منافقین (یا آنگونه که خود میخوانند مجاهدین) بسیار آشناست. بهخصوص در یک دهه گذشته که شرایط به گونه فراهم آمده که آن تتمه آبرو و جلال و جبروت نداشته سرکردگان این گروهک نیز ریخته و از آن چیزی که روزگاری باافتخار باد در گلو داده و فریاد میزدند: «این است اشرف»، جز متروکهای باقی نمانده که یادگاری تلخ است برای آنها که بزرگترین تراژدی زندگی خود را در آنجا تجربه کردند و مجال یکبار زیستن را برای هیچ و پوچ به باد دادند.
اما باید این اردوگاه حفظ شود، همچون دیگر اردوگاههای کشتارجمعی انسانها در جایجای جهان؛ که اگر در آنها جان آدمها کشته میشد؛ در اینجا روح و جان آدمی توأمان کشته میشدند. اردوگاه اشرف میتواند موزهای باشد برای عبرت تاریخ که حماقت تنها چیزیست که در انسان حد و مرز ندارد، آن چنانکه حکایتش شنونده و خواننده را به هراس میاندازد.
«اسیر در زنجیر دروغ» سومین کتابی ست که آنتوان گسلر (خبرنگار سوئیسی) درباره گروه تروریستی منافقین نوشته است. او در سال ۱۹۵۴ در سوئیس زاده شده، از سال ۱۹۷۰ و دوران دانشجویی کار خبرنگاری و سپس عکاسی را آغاز کرده و از دهه هشتاد با روزنامههای لوسوار در پاریس، لاسوئیس در ژنو و نوویلیست سیون در سمتهای مختلف همکاری داشته. او در طول دوران فعالیتش به مسائل خاورمیانه توجه بسیار کرده، البته در کامبوج، بنگلادش، کوزوو و بوسنی هم به کارهای گزارشی و پژوهشی پرداخته است.
از سال ۱۹۸۴ پس از آشنایی با کاظم رجوی که میکوشیده از این گروهک سیمای یک ارتش آزادیبخش برای او بسازد، با سازمان مجاهدین (منافقین) آشنا شده و توجهش را جلب میکند.
سرنوشت تلخ و سیاه اعضای گروهک منافقین و ماهیت تروریستی آن، باعث شده او تاکنون چهارکتاب در مورد این سازمان به رشته تحریر درآورد. کتاب اول «کالبدشکافی یک انحراف» نام دارد که آنتوان گسلر در آن به بررسی تاریخچه، ماهیت و سوابق تروریستی این گروهک پرداخته است. کتاب دوم «درد مشترک» نام دارد و آلبوم عکسیست از اعضای سابق این گروهک که در آن تصاویر برخی از قربانیان اقدامات تروریستی آنها نیز دیده میشود.
تازهترین کتاب این نویسنده درباره این گروهک «دزد روح» نام دارد که در آن گسلر به نقش زنان در این سازمان پرداخته است. زنانی که به دلیل ویژگیهای روحی و عاطفی بیشتر از مردان مستعد بهرهکشی جسمی و روانی در راستای اهداف و مطامع سرکردگان این گروهک تروریستی هستند.
اما کتاب حاضر یعنی سومین اثر گسلر با عنوان «اسیر در زنجیر دروغ» در سال ۲۰۰۷ منتشر شده است. محور توجه نویسنده در این کتاب یکی از مهمترین اهرمهایی است که تمامی فرقههای اینچنینی از آن استفاده میکنند و آن چیزی نیست جز دروغگویی و فریبکاری. نویسنده برای این منظور به شرح روایتهایی از زبان اعضای این گروهک پرداخته و میکوشد از این طریق، جو دروغ و فریب حاکم بر سامان و مناسبات آن (از صدر تا ذیل) را در معرض دید خواننده قرار دهد.
گسلر در طول سالها تحقیق و پژوهش درباره سازمان منافقین، مصاحبههای بسیاری با اعضای سابق و قربانیان این جریان داشته و استفاده از این مصاحبهها در کتاب فعلی مهمترین برگ برنده او برای ارائه کاری مستند و تأثیرگذار است.
در کنار روایتی که این قربانیان از روزگار عضویتشان در سازمان بیان میکنند، عکسی نیز از آنها دیده میشود (بهجز چند مورد که به دلایل شخصی و امنیتی عکسی از گفتگو شونده دیده نمیشود) که در کنار هر عکس نام آن شخص و سن او نوشتهشده. فارغ از متن روایت آنها چیزی که خواننده را به فکر فرومیبرد، تصویر این آدمهاست؛ آدمهایی درهمشکسته که سالها پیرتر از سن واقعیشان دیده میشوند، آدمهایی که حتی با لبخند نیز اندوه شکست را میتوان در چهرهشان دید.
این روایتها که بخش اصلی کتاب را تشکیل میدهند، خواندنیاند و تکاندهنده، گاه در عین حقیقت باورنکردنی جلوه میکنند، اینکه چگونه این سیستم غیرانسانی توانسته در جان و روح این آدمها نفوذ و آنها را از درون تهی کند.
کتاب «اسیر در زنجیر دروغ» علاوه بر سخن ناشر و سخن نویسنده (به مناسبت چاپ ترجمه فارسی آن) از مقدمه خوبی به قلم ابراهیم خدابنده (یکی از اعضای سابق کادر سیاسی و شورای مقاومت ملی این گروهک) برخوردار است. خدابنده علاوه بر مشاهدات عینیاش در طول سالها عضویت در این سازمان تروریستی، در این سالها درباره فرقهها و شیوههای کارشان تحقیقات گستردهای داشته و نوشتهای درخور اعتنا بهعنوان مقدمه کتاب ارائه کرده است.
اما خود کتاب از دو فصل تشکیلشده است. فصل نخست به بررسی فرقه تروریستی منافقین پرداخته و مروری بر ماهیت این سازمان و همچنین فرازوفرودهای آن در سالهای دور و نزدیک دارد. در این بخش نویسنده با زبانی موجز، اطلاعات جالبی درباره این گروهک به خواننده عرضه میکند که درواقع چکیده سالها تحقیق و پژوهش جدی دراینباره است.
فصل دوم چنانکه اشاره شد به گفتگو با اعضای جداشده سازمان اختصاص دارد. در این فصل برای انسجام روایتها، سؤالات نویسنده حذف و تنها متن سخنان گفتگو شوندهها درجشده است.
در انتهای کتاب، پیوستهای آن آمده که شامل عکسهایی از گذشته و حال سازمان منافقین و سرکردگان آن و مختصری درباره کتابهای مرتبط با مضمون این کتاب است. اما مهمترین پیوست کتاب، ترجمه گزارش انستیتوی تحقیقاتی و مطالعاتی موسوم به RAND است.
گفتنی است ناشر همچنین دیویدی مستند «ملاقات پشت دیوارهای اشرف» را که در آن بخشهایی از مصاحبه آنتوان گسلر نیز استفادهشده، همراه با کتاب به خواننده عرضه کرده است.
مستندی که تماشای آن میتواند کاملکننده مطالعه کتابی باشد که به حقایق تلخ و فوق تصور درون این سازمان غیرانسانی پرداخته، حکایت آدمهایی که در این دام گروهک سرنوشتی برایشان رقمزده که از سیاهترین سرنوشتهای تاریخ است.