نظر منتشر شده
۱
توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 316416
کارگاه‌های صنعتی ۵ هزارساله شهر سوخته کشف شد
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۱۹ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۱۵:۱۴
باستان‌شناس‌ها در کاوش‌های اخیر تپه دشت، یکی از تپه‌های اقماری شهر سوخته که تنها ۳کیلومتر با این محوطه ثبت جهانی شده فاصله دارد به کارگاه‌های صنعتی باستانی تولید سفال دست یافتند.

به گزارش همشهري، كشفيات به‌دست‌آمده از «تپه دشت» شهر سوخته نشان داده است كه اين تپه يكي از كانون‌هاي اصلي توليد سفال در منطقه سيستان از حدود ۵هزار سال پيش تا دوره صفويه است. فعاليت‌هاي باستان‌شناسي در تپه دشت سيستان در سال ۷۶و با كشف يك كوره افقي پخت سفال با معماري نعلي شكل آغاز شد.

با كشف اين كوره باستان‌شناس‌ها موفق به يافتن ۶۰ شيء سفالين و پيكرك‌هاي گلي شدند. پيكرك‌ها شامل چند گاو كوهاندار سيستان و يك مرد تنومند و يك زن باردار نيز مي‌شدند. باستان‌شناس‌ها در بررسي‌ اين محوطه باستاني و همچنين بررسي پيكرك‌ها و ظروف سفالين از دوره دوم تا پايان دوره سوم از ادوار ۴گانه استقرار در شهر سوخته به آثاري از حدود ۵هزار سال‌پيش در دشت سيستان رسيدند. تپه دشت با كاربري كاملا صنعتي، كارگاه‌هاي متعدد توليد سفال و پيكرك‌هاي گلي و ظروف سفالين و منقوش را در خود جاي داده است.

تپه دشت به لحاظ موقعيت جغرافيايي در مسير وزش بادهاي تند قرار دارد و مهدي مرتضوي سرپرست هيأت باستان‌شناسي تپه دشت بر بالاي اين تپه مي‌گويد كه انتخاب محل ايجاد كارگاه‌هاي توليد سفال شهر سوخته در حدود ۵هزار سال قبل نشان از انتخاب دقيق ساكنان شهر سوخته و برنامه‌ريزي صحيح آنها براي انتقال جريان باد به داخل كوره‌هاست.

بهره‌گيري از انرژي‌هاي پاك
يافته‌هاي باستان‌شناس‌ها با اعتبار بودجه‌اي دانشگاه زابل همچنين مشخص كرده است كه به‌رغم سرسبز بودن دشت سيستان در هزاره‌هاي گذشته وقبل از متروكه‌شدن اين شهر، مالكين كارگاه‌هاي ساخت سفال در تپه دشت از فضولات حيواني براي گرم كردن كوره‌ها استفاده كرده‌اند و نشاني از سوزاندن وسيع چوب براي گرما‌بخشي به كوره‌هاي ساخت سفال يافت نشده است.

صاحبان كوره‌هاي ساخت سفال شهر سوخته از نيروي باد براي دميدن بر كوره‌ها استفاده مي‌كردند. آنها محيط‌زيست را تخريب نمي‌كردند و درهاي كوره‌ها را رو به وزش باد ايجاد مي‌كردند تا گرماي كوره‌ها با ميزان وزش باد در منطقه تپه دشت آسان شود.مهدي مرتضوي، سرپرست هيأت باستان‌شناسي تپه دشت مي‌گويد: تاكنون هيچ نشاني از وجود معماري مسكوني در تپه دشت در اطراف شهر سوخته ديده نشده و هرچه هست كارگاه‌هاي ساخت سفال است.

به گفته او، تپه دشت كاربري كاملا صنعتي داشت و محصولات توليدشده در اين منطقه تنها براي استفاده در شهر سوخته بود.
در كاوش‌هاي فصل سوم تپه دشت يك ترانشه ۱۰در۱۰ ايجاد شد كه يك كوره سفالگري و ۶خمره، ۲اجاق و ۲فضاي ذخيره مواد غذايي و مقاديري پيكرك و يك اثر انگشت از يك سفالگر باستاني به‌دست آمده است.

تاكنون در تپه دشت ۲كوره سفالگري ۲قسمتي و يك كوره نعلي شكل تك قسمتي به‌دست آمده كه تصور مي‌شود براي پخت پيكرك‌ها بود.پيش‌بيني مي‌شود تنها در محدوده كشف اين كارگاه‌ها ۲۵كارگاه ديگر نيز وجود داشته باشد كه كاوش آنها نيازمند زمان و هزينه است.

باستان‌شناس‌ها در جست‌وجوي ابزار توليد سفال

آنطور كه سرپرست هيأت باستان‌شناسي تپه دشت مي‌گويد: مساحت اين تپه باستاني ۵/۵هكتار و درست در جنوب غرب شهر سوخته واقع شده است.رئيس پژوهشكده علوم باستان‌شناسي دانشگاه سيستان و بلوچستان همچنين از كشف روند و شيوه توليد سفال در تپه دشت خبر مي‌دهد و مي‌گويد كه باستان‌شناس‌ها هنوز نتوانسته‌اند ابزار توليد سفال در اين منطقه صنعتي باستاني كشور را در كاوش‌هاي خود بيابند.

پيشنهاد ايجاد پارك باستان‌شناسي در «تپه دشت» سيستان براي آشنايي علاقه‌مندان با چگونگي توليد سفال در منطقه صنعتي شهر سوخته و همچنين احياي سفال توليدشده شهر سوخته با خاك بمپور و به همان شيوه كهن توليد از ديگر تلاش‌هاي تيم باستان‌شناسي تپه دشت شهر سوخته براي حفاظت از ميراث صنعتي شهر سوخته است. شهر سوخته نزديك به ۳۵۰تپه اقماري دارد كه هر يك از آنها كاربري خاص خود را داشتند.

شهر سوخته همچنين وسيع‌ترين محوطه گورستان باستاني ايران با ۲۵هكتار مساحت را در خود جاي داده است. باستان‌شناس‌ها تخمين زده‌اند كه ۳۵تا ۴۰هزار گور باستاني مملو از اشياي تاريخي و سفالينه‌هاي ساده و منقوش در گورهاي شهر سوخته وجود داشته باشد. جديدترين گور شكافته شده توسط باستان‌شناس‌ها در شهر سوخته نيز كه دو روزپيش جمع‌آوري شد متعلق به يك زن ۳۸ساله از طبقه اجتماعي ثروتمند اين شهر بود كه نزديك به ۶هزار سال پيش در اين شهر دفن شد و گزارش‌هاي مرتبط با آن هفته آينده در همشهري منتشر مي‌شود.
 
کلمات کلیدی : شهر سوخته
 
امیر محمد
۱۳۹۴-۰۹-۱۹ ۱۶:۳۳:۲۶
نخستین شهرک صنعتی کشف شده دنیا در شهرک سوخته
شش رنگ خاک سفال در شهر سوخته
اولین سفال نشکن دنیا!
اولین انمیشن
اولین شترداران
اولین جراحی مغز دنیا
اولین سیستم آب و فاضلاب شهری دنیا
بالاترین جذب نخبگان دنیا و ....
مردمان اعجاب انگیز توصیف نماینده المان از این مردمان
آیا فرهنگ سنگها و سفالهای بجا مانده است یا نگرش و رفتار فرهنگی
آیا میراث فرهنگی برای معرفی و حفظ نگرش و اصلالت فرهنگی نخبه نوازی و صلح طلبی و ... میراث پنج هزارساله اقدامی کرده است؟ (3379880) (alef-1)
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.