کد مطلب: 240302
راهنمای کتاب/ «گفتگو با آندري تاركوفسكي»؛ جان جانویتو؛ ترجمه: آرش محمداولي؛ نشر ققنوس
پای حرفهای شاعرِ سینما
نیره رحمانی، 12 شهریور 93
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۱۲ شهريور ۱۳۹۳ ساعت ۱۶:۱۲
گفتگو با آندري تاركوفسكي
نویسنده: جان جانيوتو
مترجم: آرش محمداولي
نشر ققنوس، چاپ اول ۱۳۹۳
شمارگان ۱۱۰۰ نسخه
۲۷۴ صفحه، ۱۴۰۰۰ تومان
فروشگاه اینترنتی شهر کتاب، این کتاب را تا یک هفته پس از معرفی، با ۱۰% تخفیف ویژه عرضه می‌کند، در صورت تمایل اینجا کلیک کنید.
****
اینگمار برگمن می‌گوید: «تارکوفسکی از نظر من بهترین است کسی که زبان جدیدی ابداع کرده زبانی که زندگی را به منزله تأمل، به‌منزله رؤیا، به تسخیر خود درمی‌آورد و به سرشت سینما وفادار است.... او چیزی را بیان کرده که من همیشه دوست داشتم بیان کنم». شاید تعداد آن‌ها که با سینمای تارکوفسکی میانه خوبی ندارند زیاد باشد، اما او طرفداران پروپاقرص کم ندارد؛ در بین سینماگران، منتقدان و تماشاگران حرفهای سینما. البته توده مخاطبان سینما میانه‌ای با آثار او ندارند، بااین‌حال نباید این حکم را صادر کرد که از مصادیق فرهیختگی در امر سینما دوست داشتن فیلم‌های تارکوفسکی ست. هر چند که در همین ولایت خودمان روزگاری این‌گونه بود!
از پاراجانوف که آثارش را نوعی ادای دین به تارکوفسکی می‌داند، تا کوروساوا که دقت و وسواس او را می‌ستاید، استیون سودبرگ که سولاریسِ خود را در برابر سولاریسِ تارکوفسکی قابل‌عرض اندام نمی‌داند و... همه بر اهمیت و ارزش سینمای او تأکید دارند شکی نیست که این فیلم‌ساز گزیده‌کار روس، به‌عنوان هنرمندی صاحب سبک، از چهره‌های مهم و جریان‌ساز سینمای هنری در دهه هفتاد و هشتاد میلادی بوده و مقامی ارجمند در تاریخ سینمای جهان به خود اختصاص داده است. شاید امروز حضور فیلم‌سازانی که به شکل مشخص دنباله‌روی او باشند بسیار کمرنگ شده باشد، اما ماندگاری آثار او در برابر گذر زمان اثبات‌شده است.
نویسنده کتاب جان جانویتو فیلم‌ساز و منتقد آمریکایی و استاد دپارتمان هنرهای دیداری و رسانه‌ایِ در دانشگاه امرسون است. البته او تاکنون بیشتر فیلم ساخته تا کتاب بنویسد و کتاب حاضر تنها اثر مکتوبش محسوب می‌شود. بااین‌حال در تنها تجربه خود در این زمینه، کتابی خواندنی و ارزشمند را برای علاقه‌مندان سینما و خصوصاً دوستداران سینمای تارکوفسکی تدارک دیده.
تارکوفسکی چندان اهل مصاحبه نبود، با این توجیه که خبرنگاران بیش از شنیدن و توجه به پاسخ‌های او در ولع ثبت حرف‌هایش هستند! از سوی دیگر روبه‌رو شدن با سؤالات تکراری برای او نیز همانند هر هنرمند اندیشمندی می‌توانست آزاردهنده باشد. چنانچه در کتاب حاضر نیز شاهد آن هستیم و حتی درجایی او به شکلی مستقیم به گفتگوکننده تذکر می‌دهد: «اگر پاسخ هوشمندانه‌ای می‌خواهی پرسش هوشمندانه‌ای بپرس.»
خواندن گفتگوهای هنرمندی گریزان از گفتگو، در نگاه اول صرف‌نظر از محتوای غنی کتاب جالب‌توجه به نظر می‌رسد. گفتگو با آندری تارکوفسکی نوشته جان جانویتو، دربرگیرنده مجموعه‌ای از گفتگوهای این فیلم‌ساز است که در طول نزدیک به بیست‌وپنج سال فعالیت هنری خود به‌عنوان فیلم‌ساز انجام داده است.
جان جانویتو برای تهیه این کتاب تنها به گردآوری این گفتگوها بسنده نکرده است، بلکه او با طرح و برنامه‌ای فکر شده، از بین گفتگوهایی که تارکوفسکی انجام داده، آن‌هایی را برگزیده که بازتاب‌دهنده نوع نگاه او به سینما، هنر و زندگی در دوره های زمانی باشد. در عین حال از لابه‌لای این گفتگوها که اغلب در نشریات معتبر سینمایی منتشرشده است، می‌توان خط و خطوط بنیادین و ثابت تارکوفسکی درباره هنر و سینما را ردیابی کرد.
کتاب با نوشته‌ای کوتاه از جانویتو آغاز می‌شود، مقدمه‌ای که نشان از شناخت دقیق او از تارکوفسکی، سینما و زندگی‌اش دارد. البته او در این مقدمه گذشته از اشارات کوتاهی که بر اهمیت و ارزش سینمای تارکوفسکی و برخی شاخص‌های بنیادین آن می‌کند، بیشتر روی کم و کیف گفتگوهای تارکوفسکی و تعاملش با گفتگوکننده‌ها تمرکز دارد. همچنین با اشارات گذرایی به موارد خاصی از کنش و واکنش تارکوفسکی در این موقعیت‌‌ها نیز می‌پردازد، که به شکل مستقیم و غیرمستقیم نشان‌دهنده، روحیه و دیدگاه‌های تارکوفسکی در قبال هنر، سینما و حتی رسانه است.
بخش بعدی کتاب، گاه‌شماری دقیق از زندگی و آثار تارکوفسکی‌ست، پس‌ازآن فیلمشناسی کامل کارنامه تارکوفسکی در اختیار خواننده قرارگرفته و بعد از این مقدمات بیش از بیست گفتگوی کوتاه و بلند از تارکوفسکی با رعایت تقدم و تأخر زمانی منتشرشده است. اولین آن‌ها مصاحبه‌ای است که در سی‌سالگی پس از ساخت فیلم کودکی ایوان انجام داده است . فیلمی که با درخشش در جشنواره ونیز و دیگر جشنواره کوچک و بزرگ، نام تارکوفسکی را به‌عنوان فیلم‌سازی مستعد و خوش آتیه سر زبان‌ها انداخت، آخرین گفتگو نیز در سال ۱۹۸۶ انجام‌شده، چند ماهی پیش از مرگ تارکوفسکی.
مخاطب این کتاب (که با ترجمه‌ای مقبول به همت نشر ققنوس به بازار آمده)، در خلال گفتگوهای تارکوفسکی، با نکات جالب توجه و خواندنی بسیار در زمینه‌های مختلف روبه‌رو می‌شود. در این گفتگوها با فیلم‌سازی اندیشمند روبرو هستیم که علاوه بر مباحث زیبایی‌شناختی سینما، نکته‌های تأمل‌برانگیزی درباره زندگی، عشق، ایمان، آزادی، سینمای شاعرانه و... را به خواننده یادآور می‌شود.
نویسنده: جان جانيوتو
مترجم: آرش محمداولي
نشر ققنوس، چاپ اول ۱۳۹۳
شمارگان ۱۱۰۰ نسخه
۲۷۴ صفحه، ۱۴۰۰۰ تومان
فروشگاه اینترنتی شهر کتاب، این کتاب را تا یک هفته پس از معرفی، با ۱۰% تخفیف ویژه عرضه می‌کند، در صورت تمایل اینجا کلیک کنید.
****
اینگمار برگمن می‌گوید: «تارکوفسکی از نظر من بهترین است کسی که زبان جدیدی ابداع کرده زبانی که زندگی را به منزله تأمل، به‌منزله رؤیا، به تسخیر خود درمی‌آورد و به سرشت سینما وفادار است.... او چیزی را بیان کرده که من همیشه دوست داشتم بیان کنم». شاید تعداد آن‌ها که با سینمای تارکوفسکی میانه خوبی ندارند زیاد باشد، اما او طرفداران پروپاقرص کم ندارد؛ در بین سینماگران، منتقدان و تماشاگران حرفهای سینما. البته توده مخاطبان سینما میانه‌ای با آثار او ندارند، بااین‌حال نباید این حکم را صادر کرد که از مصادیق فرهیختگی در امر سینما دوست داشتن فیلم‌های تارکوفسکی ست. هر چند که در همین ولایت خودمان روزگاری این‌گونه بود!
از پاراجانوف که آثارش را نوعی ادای دین به تارکوفسکی می‌داند، تا کوروساوا که دقت و وسواس او را می‌ستاید، استیون سودبرگ که سولاریسِ خود را در برابر سولاریسِ تارکوفسکی قابل‌عرض اندام نمی‌داند و... همه بر اهمیت و ارزش سینمای او تأکید دارند شکی نیست که این فیلم‌ساز گزیده‌کار روس، به‌عنوان هنرمندی صاحب سبک، از چهره‌های مهم و جریان‌ساز سینمای هنری در دهه هفتاد و هشتاد میلادی بوده و مقامی ارجمند در تاریخ سینمای جهان به خود اختصاص داده است. شاید امروز حضور فیلم‌سازانی که به شکل مشخص دنباله‌روی او باشند بسیار کمرنگ شده باشد، اما ماندگاری آثار او در برابر گذر زمان اثبات‌شده است.
نویسنده کتاب جان جانویتو فیلم‌ساز و منتقد آمریکایی و استاد دپارتمان هنرهای دیداری و رسانه‌ایِ در دانشگاه امرسون است. البته او تاکنون بیشتر فیلم ساخته تا کتاب بنویسد و کتاب حاضر تنها اثر مکتوبش محسوب می‌شود. بااین‌حال در تنها تجربه خود در این زمینه، کتابی خواندنی و ارزشمند را برای علاقه‌مندان سینما و خصوصاً دوستداران سینمای تارکوفسکی تدارک دیده.
تارکوفسکی چندان اهل مصاحبه نبود، با این توجیه که خبرنگاران بیش از شنیدن و توجه به پاسخ‌های او در ولع ثبت حرف‌هایش هستند! از سوی دیگر روبه‌رو شدن با سؤالات تکراری برای او نیز همانند هر هنرمند اندیشمندی می‌توانست آزاردهنده باشد. چنانچه در کتاب حاضر نیز شاهد آن هستیم و حتی درجایی او به شکلی مستقیم به گفتگوکننده تذکر می‌دهد: «اگر پاسخ هوشمندانه‌ای می‌خواهی پرسش هوشمندانه‌ای بپرس.»
خواندن گفتگوهای هنرمندی گریزان از گفتگو، در نگاه اول صرف‌نظر از محتوای غنی کتاب جالب‌توجه به نظر می‌رسد. گفتگو با آندری تارکوفسکی نوشته جان جانویتو، دربرگیرنده مجموعه‌ای از گفتگوهای این فیلم‌ساز است که در طول نزدیک به بیست‌وپنج سال فعالیت هنری خود به‌عنوان فیلم‌ساز انجام داده است.
جان جانویتو برای تهیه این کتاب تنها به گردآوری این گفتگوها بسنده نکرده است، بلکه او با طرح و برنامه‌ای فکر شده، از بین گفتگوهایی که تارکوفسکی انجام داده، آن‌هایی را برگزیده که بازتاب‌دهنده نوع نگاه او به سینما، هنر و زندگی در دوره های زمانی باشد. در عین حال از لابه‌لای این گفتگوها که اغلب در نشریات معتبر سینمایی منتشرشده است، می‌توان خط و خطوط بنیادین و ثابت تارکوفسکی درباره هنر و سینما را ردیابی کرد.
کتاب با نوشته‌ای کوتاه از جانویتو آغاز می‌شود، مقدمه‌ای که نشان از شناخت دقیق او از تارکوفسکی، سینما و زندگی‌اش دارد. البته او در این مقدمه گذشته از اشارات کوتاهی که بر اهمیت و ارزش سینمای تارکوفسکی و برخی شاخص‌های بنیادین آن می‌کند، بیشتر روی کم و کیف گفتگوهای تارکوفسکی و تعاملش با گفتگوکننده‌ها تمرکز دارد. همچنین با اشارات گذرایی به موارد خاصی از کنش و واکنش تارکوفسکی در این موقعیت‌‌ها نیز می‌پردازد، که به شکل مستقیم و غیرمستقیم نشان‌دهنده، روحیه و دیدگاه‌های تارکوفسکی در قبال هنر، سینما و حتی رسانه است.
بخش بعدی کتاب، گاه‌شماری دقیق از زندگی و آثار تارکوفسکی‌ست، پس‌ازآن فیلمشناسی کامل کارنامه تارکوفسکی در اختیار خواننده قرارگرفته و بعد از این مقدمات بیش از بیست گفتگوی کوتاه و بلند از تارکوفسکی با رعایت تقدم و تأخر زمانی منتشرشده است. اولین آن‌ها مصاحبه‌ای است که در سی‌سالگی پس از ساخت فیلم کودکی ایوان انجام داده است . فیلمی که با درخشش در جشنواره ونیز و دیگر جشنواره کوچک و بزرگ، نام تارکوفسکی را به‌عنوان فیلم‌سازی مستعد و خوش آتیه سر زبان‌ها انداخت، آخرین گفتگو نیز در سال ۱۹۸۶ انجام‌شده، چند ماهی پیش از مرگ تارکوفسکی.
مخاطب این کتاب (که با ترجمه‌ای مقبول به همت نشر ققنوس به بازار آمده)، در خلال گفتگوهای تارکوفسکی، با نکات جالب توجه و خواندنی بسیار در زمینه‌های مختلف روبه‌رو می‌شود. در این گفتگوها با فیلم‌سازی اندیشمند روبرو هستیم که علاوه بر مباحث زیبایی‌شناختی سینما، نکته‌های تأمل‌برانگیزی درباره زندگی، عشق، ایمان، آزادی، سینمای شاعرانه و... را به خواننده یادآور می‌شود.
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
