نظر منتشر شده
۱۳
توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 10692
بنزین و سیاست
تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۲ خرداد ۱۳۸۶ ساعت ۱۲:۱۴
در حالي که دولت آماده شده است با تاخيري يک ماهه سهميه بندي بنزين را آغاز کند و کاري عظيم و موثر را به نفع کاهش مصرف بنزين به ساماندهي برساند ، از برخي مراکز مهم و تصميم گير کشور، زمزمه ها و مطالبي به گوش مي رسد که به خاطر نداشتن پشتوانه کارشناسي و نبود نگاه سيستمي به «مساله بنزين» و در عين حال برخورداري از ساده انگاري در مواجهه با موضوع مي تواند منشا انحراف و اخلال مهمي در اقدام جديد مجلس و دولت براي رفتن به سمت حل مساله بنزين و حمل و نقل عمومي شود و تمامي زحمات و برنامه هاي پيگيري شده را بي اثر کند.

اين انحراف ، عبارت از طرح مقوله فروش بنزين مازاد بر سهميه به قيمتهاي شناور روز است ، در اين ارتباط، توجه به چند نکته بسيار ضروري است:

1- در طراحي و انتخاب روش براي مساله بنزين در ابتدا هدف مهمي منظور نظر بوده که مي تواند اصلي ترين هدف هم تلقي شود و آن هم کاهش حدود 20ميليون ليتري مصرف بنزين در روز بوده که براي رسيدن به اين هدف ، از بين روشهاي افزايش قيمت يا سهميه بندي بنزين ، دومي انتخاب شده و به صورت قانون درآمده است.

2- سهميه بندي بنزين از آن جهت قابل توجيه است که بنزين را با قيمت ارزان يکصد تومان به مصرف کننده عرضه مي کند و دريافت کنندگان بنزين هم علاوه بر بهره مندي از قيمت پايين نسبت به حدود 10ميليون خانوار ايراني که اصولا خودرو ندارند، از امتياز ويژه بهره مند مي شوند.

لذا اين مقوله را درک مي کنند که اگر مقدار کمتري بنزين دريافت مي کنند ولي در مقابل آنها، عده بسيار بيشتري هستند که اصولا بنزين دريافت نمي کنند و از آن گذشته ، قيمت ارزاني هم مي پردازند، از اين جهت احساس ما آن است که کمي مصرف برايشان قابل درک و قابل تحمل است (اگر منصف باشند که اکثريت قريب به اتفاق چنين هستند).
3- اگر قرار باشد در نحوه بهره مندي متقاضيان بنزين ، هيچ تغييري ايجاد نشود و به عنوان مثال مصارف بيش از سهميه پاسخگويي شود يا براي مصارف دوران مسافرت آنها بنزين ارائه شود، در آن صورت هم هدف اصلي که کاهش مصرف است تا اندازه بسيار زيادي تحت شعاع قرار مي گيرد و هم عادت به کم مصرف کردن و هم طلب مشارکت مردم در گشودن گره هاي مشکلات اقتصادي خدشه دار مي شود.

مردم ايران مي دانند که رسيدن به هر دستاوردي ، مستلزم پرداخت هزينه اي است و نمي توان طي يک سال حدود 3300ميليارد تومان صرفه جويي ارزي در واردات بنزين کرد و در عين حال هيچ تاثير و تضييقي هم در زندگي آنان مشاهده نشود، اين تنگنا و مضيقه ، تاوان آن صرفه جويي و به تبع ، رونق حمل و نقل عمومي درون و بيرون شهري با وجوه هدر نرفته از بابت اين سياستگذاري و تصميم است.

4- زمزمه لزوم فروش بنزين مازاد بر سهميه به قيمت هاي شناور بين المللي تحت اين توجيهات که ما بايد بنزين مصرفي متقاضيان پرمصرف را تامين کنيم يا تحت اين استدلال که وقتي کساني خودشان مي خواهند پول زياد بدهند چرا بايد در مضيقه باشند، از عوارض سوء و پيامدهاي ويرانگري به شرح زير متاثر خواهد شد:

الف) هدف ، کاهش مصرف را نقض مي کند.

ب) با عنايت به توان انتقال آثار تورمي ناشي از قيمت آزاد بنزين از سوي کساني که مصرف کننده بنزين هستند به ديگر طبقات کالايي و مردمي ، دور جديدي از تورم ناشي از افزايش حداقل 5تا 6برابر شدن قيمت کنوني بنزين را به جامعه تحميل مي کند.

ج) تورم حاصله ، تهيدستان را تحت فشار مي گذارد، اما دارندگان و برخورداران را که عمدتا مولد اين تورم بوده اند، نه تنها متاثر نمي کند که احتمالا به خاطر نوع مشاغل آنان از ثمرات دوران تورمي برخوردار مي سازد، به عبارت ديگر ميليون ها انساني را که بنزين مصرف نمي کنند به دليل تمايلات صاحبان درآمدهاي بالاتر به مصرف بيشتر بنزين ، از طريق افزايش سطح عمومي قيمتها تنبيه مي کند.

د) به دليل عدم کاهش محسوس خودرو در سطح شهرها و جاده ها، آلودگي محيط زيست استمرار مي يابد و هزينه هاي ناشي از آن و از جمله هزينه هاي بهداشتي و درماني ، مشمول افزايش بي رويه مي شود.

5- ملاحظه مي شود که با تعيين قيمت آزاد، جامعه ما هم بايد هزينه هاي سهميه بندي را بدهد و هم بايد هزينه هاي افزايش قيمتها را بپردازد و اين به معني خسران عظيمي است که اصل طرح را با خطر عدم توفيق مواجه مي کند. سياسيون ما بايد بدانند که حل مشکلي از مشکلات جامعه به دست آنان ، حتي اگر به قيمت خروج آنان از قدرت شود، داراي پيامدهاي مثبت تر نسبت به زماني است که مشکل را به خاطر ماندن در قدرت ، لاينحل بگذارند و از آن بگذرند. من فکر مي کنم مردم فهيم ما هم نسبت به خدمتگزاران راستين خودشان تصميم غلط نمي گيرند.  
 
محمد.چ
۱۳۸۶-۰۳-۲۲ ۱۳:۲۳:۵۰
كاملا با نظر آقاي دكتر سبحاني، كه همان نظر آقاي دكتر توكلي و ساير عقلا و علماي مجلس است موافقم. در روزهاي گذشته كه زمزمه نرخ آزاد به گوش مي رسيد، از اين مسئله نگران شده بودم و امروز خوشحالم كه مي بينم عده اي از نمايندگان و مسوولين در مقابل اين مسئله، موضع گرفته اند. از نمايندگان محترم و مسوولين دولتي مي خواهم در برابر اين فشارها مقاومت كنند. سهميه بندي اگر درست اجرا شود، مشكلات بسياري را بسرعت درمان مي كند. به اين جهاد خود ادامه دهيد. خدا با شماست. (29521)
 
۱۳۸۶-۰۳-۲۲ ۱۳:۳۲:۱۸
با تشكر از استاد ارجمند جناب دكتر سبحاني، به نظرم رسيد فرصت اندك باعث شده است برخي مسائل به شرح اجمالي زير مورد توجه قرار نگيرد:
1- اصول علم اقتصاد كه برگرفته از بنيان هاي علمي و روانشانسانه است، به ما مي گويد كه هر دستكاري دولت در سيستم قيمتها، موجب برهم خوردن قيمتهاي نسبي و انحراف در علامت دهي به بازار مي شود. بديهي است به تصور اين كه ما يك كشور نفت خيز هستيم و بايد قيمت انرژي در كشور پايين باشد، موجب شديم تا هم مصرف بي رويه رشد يابد، هم بخش صنعت بدنبال نوآوريهاي جديد براي كاهش مصرف انرژي نرود و هم مسائلي از جمله قاچاق سوخت وقت و انرژي زيادي از مسئولين را به خود مشغول نمايد.
2- در كشوري كه صنعت خودروسازي آن به يمن بستن درهاي تجارت براي مدت مديدي توانست توليد كمي خود را افزايش دهد، و امروز خودروهايي را به دست مردم مي دهد كه علاوه بر بالا بودن مصرف سوخت از كمترين كيفيت برخوردار است، با سهميه بندي چگونه مي خواهد ساختار توليدش را عوض كند. آيا مردم بايد تاوان مصرف سوخت بالاي ماشين هاي داخلي را بدهند.
3- سهميه بندي بر اساس اصول اقتصاد منجر به ايجاد بازار دوگانه مي شود، و اين بازار سياه در كنار بازار رسمي به فساد دامن زده، آنگاه بايستي دستگاههاي عريض و طويل درست كنيم تا مراقب همديگر باشند. بماند كه در اين صورت شاهد دزدي كارت سوخت، كاهش كيفيت بنزين (ناشي از تقلب) و ... خواهيم بود. دست آخر اينكه مردم كار خودشان را مي كنند و دولت هم راه خودش را خواهد رفت.
3- آيا بررسي شده است كه تا كنون چه هزينه اي براي تامين كارت سوخت، تجهيز جايگاههاي سوخت، وقت تلف شده مردم، مضحكه شدن و بي اعتباري دولت در خصوص امروز و فردا كردن سهميه بندي و ... به مردم و نظام تحميل شده است. آيا ارزش اين كار را داشت. آيا كساني كه در سال 83 جلوي رشد معقول بنزين را گرفتند مي توانند پاسخگو باشند. آنزمان مي شد بجاي افزايش يكباره قيمت سوخت، لااقل با افزايش تدريجي قيمت بخشي از شكاف ايجاد شده در قيمتهاي داخلي و بين اللملي را كاهش و بسياري از معضلات امروزي را كاهش داد.
4- در شرايطي كه مسئله اصلي كاهش مصرف سوخت اعلام مي شود، چرا بايد اكثر خودروهاي وارداتي 6 سيلندر باشد. آيا به صرف شعار از يك طرف و سهميه بندي بنزين بصورت كاملاً تحكمي مي توان كاهش سوخت را در اين شرايط متصور نمود. متاسفانه نبود ديدگاه سيستمي و كل نگر در مسئولين باعث شده است تا عوارض و اثرات با تاخير تصميمات جزيي خود ندانند. عوارضي كه با شدت بيشتر در آينده به مردم تحميل خواهد شد.
5- سوال آخر اينكه آيا بضاعت توان كارشناسي در كشوري با اين همه دانش آموخته برجسته همين راهكارهاي اعلام شده است. آيا قحط الرجال است. به نظر مي رسد بايستي فكري براي پويش و رشد علم اقتصاد در كشور و عدم تاثيري پذيري آن از تغييرات دولتها كرد.
6- متاسفانه در دولت نهم تفكر مهندسي آنهم از نوع سازه اي جايگزين بنيان هاي علمي اقتصاد شده وبا همه مسائل بصورت لودري برخورد مي شود. اين در حالي است كه به نظر مي رسد مدافعان طرح تثبيت قيمتها متاسفانه نيز اگرچه دغدغه معيشت مردم محروم را دارند، اما ظاهراً با علم اقتصاد قهر كرده اند. (29523)
 
محمد
۱۳۸۶-۰۳-۲۲ ۱۷:۴۰:۰۷
هزينه كارت هوشمند وكليه تجيزات وشبكه مربوطه كمتر از 80 ميليارد تومان است وهزينه مصرف بنزين وگازوئيل كه قرار است بااين كارت كنترل شود (به قيمت فوب خليج هميشه فارس ،متغيير ولي هرليتر بيش از 400تومان)در سال جاري ، روزانه 32 ميليارد تومان ، يعني هزينه كار هوشمند كمتر از هزينه 5/1 روزمصرف بنزين وگازوئيل است. (29560)
 
محمد
۱۳۸۶-۰۳-۲۲ ۱۸:۰۵:۳۹
توضيح :گازوئيل و بنزين هركدام حدود 32 ميليارد تومان جمعا 64 ميليارد تومان (29564)
 
حامد
۱۳۸۶-۰۳-۲۲ ۱۴:۱۹:۲۸
ممکن است بفر مائید ان وقت خودروی داخلی را با ان کیفبت و قیمت به کی بفرشند حتما میفر مائید به بقیه مردم که خودرو ندارند (29522)
 
نا شناس
۱۳۸۶-۰۳-۲۲ ۱۴:۴۳:۱۲
اقداماتی بزرگ ازاین دست به تدبیر ودرایت بشتری نیاز دارد که متاسفانه این دولت محترم ان را ندارد به مردانی چون امیر کبیر نیاز است که بعد از ورود به قدرت به فکر رای برای چهار سال بعد نباشند در ضمن کسانی که بر طبل سهمیه بندی بنزین میکوبند زیرکانه تیشه به ریشه این دوتت محترم میزنند (29531)
 
۱۳۸۶-۰۳-۲۲ ۱۸:۵۴:۰۰
نظام هيچ راهي جز واقعي كردن قيمت گازوئيل و بنزين ندارد اگر 10سال پيش اين كار شده بود بهتر از 5 سال پيش مي بود و اگر امروز بشود بهتر از فرداست. بجاي اين مباحث به فكر توسعه شبكه مدرن ريلي و مترو باشيد كه مناقصه هاي انها برگذار شده اما پولي براي اجرا ندارند و پروژه خط 3 و خط 7 مترو خوابيده و دوخطه نمودن مسيرهاي پر تردد ريلي نيز به شدت كند پيش مي رود (29571)
 
اكبر
۱۳۸۶-۰۳-۲۳ ۰۷:۴۳:۰۰
قسمت دوم فرمايش ايشان درست است وبايد به پروژه هاي مترو در تهران وبقيه شهرهايي كه در آنها در حال اجراست سرعت داد احساس ميشود دولت با شهرداريها لج ميكند وعملا كار مترو كند شده است . گران كردن بنزين در شرايط موجود تورم را دامن ميزند وطبقه متوسط وپائين جامعه را آزار خواهدداد ، اول توسعه حمل ونقل عمومي بخصوص مترو وبعد بنزين حتي 000 2 توماني مردم را آزار نخواهد داد . (29613)
 
محمد صباغ
۱۳۸۶-۰۳-۲۲ ۱۹:۱۳:۵۲
قدري انعطاف هم خوب است. نبايد مردم را بطور كلي از سفر با اتوموبيل شخصي محروم كرد. هدف اصلي جلوگيري از افزايش سرسام آور يارانه سوخت بوده كه به تنهايي كمر دولت و كشور را خرد مي كرد. كاهش آلودگي هوا و كاهش مطلق مصرف سوخت اگرچه هدفهاي بسيار مهمي هستند ولي اهداف اصلي اين طرح نبوده اند. ضمنا چه اشكالي دارد كه درصدي از مردم طعم قيمت تمام شده را بچشند. آيا براي ابد قصد داريم سوخت مصرفي را دولتي نگهداريم. اگر شروع عادي سازي قيمت سوخت را به اتمام پروژه توسعه حمل و نقل عمومي وصل كنيم اين نقطه پايان هيچگاه فرا نخواهد رسيد. با كمال احترامي كه براي استاد ارجمند و نماينده شجاع و متعهد جناب آقاي دكتر سبحاني عزيز قائل هستم نظرم در اين مورد كمي متفاوت است. (29574)
 
۱۳۸۶-۰۳-۲۳ ۰۲:۲۹:۴۲
چی می گید؟پس شرکتای خصوصی چه کار باید بکنند آقایون خودشان هم باورشان شده که همه ی پروژه های مملکت رو دولت انجام میده که فقط برای اونا سهمیه اعلام کردند؟
بعدشم زورکی باید بازار سیاه کارت سوخت درست کنید اگه بنزین آزاد توزیع نشه بعید نیست تاکسی ها کارتشونو به قیمت بالایی واگذار نکنند طالب کم نداره (29610)
 
سامان
۱۳۸۶-۰۴-۰۶ ۱۳:۳۲:۴۶
واقعاً متاسفم برای یک دکتر مملکت خودم
با این طرز فکر . آقای دکتر مثل اینکه شما فقط خود مو رو دیدین و به پیچش مو اصلاً فکر نکردین یا بهتر بگم نخواستین که فکر کنید و ببینید. انشالله بعد از مدتی حتما به حرف من می رسید. اون زمانی که تمام اقتصاد مملکت تاوان یارانه بنزین رو باید بده اون زمانی که تمام هزینه ها بره بالا اون زمانیکه تمام شهرهای توریستی از رونق بیفته اون زمانی که.... بله آقای دکتر همه ی این گرفتاری ها فقط برای مردم بدبخت و فقیر جامعه هست نه برای سرمایه داران و پولداران!یادتون باشه این راهی که می رویم به ترکستان است. (31308)
 
يك راننده
۱۳۸۶-۰۴-۰۸ ۲۱:۰۴:۵۳
شما كه دم از سياست ومردم شناسي ميزنيد آيا به اجرا در آمدن اين طرح در اروپا كه حدود 12سال طول كشيده توجه ميكنيد يا نه!آنها به آن سياست كامل وما با اين مملكت!من واقعا از پيشامدهاي بعد از اين اتفاق نگرانم. (31480)
 
بابک
۱۳۸۶-۰۷-۲۰ ۱۳:۵۰:۱۹
شما مگر قیم مردم هستید بنزین باید باقیمت تمام شده فروش رود وسوبسید مستقیما به حساب همه ملت ریخته شود شما خودتان تورم تولید می کنید چگونه می خواهید تورم را حل نمایید با این خودروهای باسوخت زیاد تولید شده داخل ایا بیت المال را به هدر نمی دهید (40932)
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.