توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 242713
مزاحمانی که شهر را تخلیه نمی‌کنند
تاریخ انتشار : سه شنبه ۱ مهر ۱۳۹۳ ساعت ۱۶:۲۷
بودنشان دردسر است، هم سوهان روح و روان شده‌اند و هم زخم عمیقی بر سلامت شهر. کنار شهروندان زندگی می‌کنند و نفس می‌کشند، اما خیلی راحت حق و حقوق همسایگی را زیر پا می‌گذارند.

می گویند جای آنها در شهر نیست و باید دردسرهای شان را از سر اهالی شهر کم کنند، بار سفر ببندند و به محل جدیدی نقل مکان کنند که کمی دورتر از محل خانه و زندگی شهروندان باشد. مسئولان می گویند دیر و زود دارد، اما سوخت و سوز ندارد. رفتنی شدن شان قطعی است، اما کی؟ این سوالی است که نه شهروندان جوابش را می دانند و نه سازمان های متولی و مسئول زمان دقیق آن را اعلام می کنند.

مشاغل مزاحم و صنایع آلاینده از کارگاه ها و مغازه های کوچک گرفته تا کارخانجات و واحدهای صنعتی بزرگ، در این سال ها آنقدر خون به دل شهروندان کرده اند که دیگر حتی مسئولان شهری هم از استانداری گرفته تا شهرداری ها و شورای شهری ها قاطعانه به این نتیجه رسیده اند که باید آنها را از شهر اخراج کرد، مصوبه چند سال پیش مجلس و مصوبه مهر سال ۹۲ هیات دولت نیز مهر تائیدی بر این ماجرا بود تا این تصمیم را چند گام به اجرایی شدن نزدیک تر کند، اما با وجود همه اینها خروج مشاغل مزاحم و صنایع آلاینده از شهر تاکنون با سرعتی که انتظارش را داشتیم، پیش نرفته است.

امروزه مزاحمت ها و گرفتاری هایی که مشاغل مزاحم برای ساکنان واحد های مسکونی یا تجاری ایجاد می کنند به یکی از دغدغه های اساسی شهروندان تبدیل شده که در بسیاری مواقع هیچ راهکاری برای مقابله با این مشکل هم وجود ندارد. حتی پیگیری ها و اعتراضات شهروندان هم معمولا بی نتیجه می ماند چراکه هنوز راهکار اساسی برای اجرای قوانین و مقررات وضع شده درباره مشاغل مزاحم تدوین نشده است و اگر هم تدوین شده، هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.

مشکل اینجاست که هم اکنون کسی که متقاضی دریافت مجوز کسب و کار در یکی از مشاغلی است که به اصطلاح آن را مشاغل مزاحم می نامیم برای دریافت این مجوز نباید راه طولانی و سختی را طی کند.

مواردی مانند فاصله این مشاغل از واحدهای مسکونی، سر و صدادار بودن شغل درخواستی، مکان تاسیس مغازه، اشغال پیاده رو، مساحت مغازه، امکان فعالیت در داخل مغازه، میزان آلودگی صوتی شغل درخواستی و... در صدور مجوز چندان مطرح نیست و فرد متقاضی براحتی می تواند صرفا پس از دریافت مجوز کسب، هر مغازه ای را در هر محلی که صلاح بداند خریداری و کسب و کارش را آنجا راه بیندازد.

وصله های ناجور شهر

مشاغل مزاحم، مشاغل غیرمجاز نیستند، اما عمدتا به دلیل نداشتن موقعیت مکانی مناسب، استقرار نامناسب و ناسازگار بودن با دیگر مشاغل علاوه بر ایجاد مزاحمت های فیزیکی و اختلال در عبور و مرور برای شهروندان، مانند نقطه های سیاهی شده اند که سیمای شهرها را نیز خدشه دار کرده اند و به نوعی عاملی برای آلودگی بصری شده اند.

اوراقی های خودرو، آهنگری ها، جوشکاری ها، صافکاری ها، تراشکاری ها، جلوبندی ها و تعویض روغنی ها، مکانیکی های انواع خودرو های بنزینی و گازوئیلی، تعمیرگاه های انواع موتورسیکلت و موتور چاه و سمپاش، نجاری ها، آلومینیم سازی ها، آپاراتی ها، سنگفروشی ها، رنگ فروشی ها، مصالح فروشی ها، آهن فروشی ها، باربری های حمل اثاثیه و بار، کارواش ها، پمپ بنزین ها، چوب بری ها، خرید و فروش ضایعات، صنف آبکاران، شیمیایی فروش ها و... فهرست بلند بالایی از مشاغل مزاحمی هستند که بنا به ضرورت زندگی شهری، خود را مانند وصله های ناجوری به شهر چسبانده اند و شهروندان نیز چاره ای ندارند جز این که اثرات نامطلوب زیست محیطی این همزیستی نامسالمت آمیز را بپذیرند.

غول های کثیف شهر
در کنار کارگاه ها و مغازه های کوچک و بزرگ مزاحم نباید از غول های مزاحم و آلاینده شهر هم غافل شد. کارخانه های بزرگ از تولید روغن نباتی و تولید سوسیس و کالباس و شیر گرفته تا کارخانه های صنعتی مانند تولید سیمان، پالایشگاه ها، کارخانه های تولید اسید، کارخانه های تولید ماسه و سیمان در منطقه ۱۸ و... سهم چند برابری در آلودگی زیست محیطی شهرها دارند.

ساکنان اطراف این کارخانه ها همواره از بوی نامطبوع و آلودگی هوای ناشی از فعالیت این کارخانه ها گلایه دارند و تاکنون بارها اعتراضشان را نسبت به این وضع به هر جا هم که دستشان رسیده مطرح کرده اند، اما متاسفانه موضوع صرفا به ارائه تذکری کوتاه به کارخانه متخلف یا متوقف کردن موقت فعالیت آنها به صورت دوره ای ختم شده است.

حتما روزهایی که آلودگی هوا در کلانشهرها بیداد می کند و به مرز هشدار یا حتی اضطرار می رسد را به یاد می آورید، کمیته مواقع اضطرار آلودگی هوا به عنوان یکی از اقدامات ضربتی سراغ کارخانه های آلاینده می رود تا حتی به صورت موقت فعالیت این کارخانه ها را تعطیل کند تا شاید از وخامت اوضاع کاسته شود، اما به دلیل تبعات اقتصادی که متوقف شدن فعالیت این کارخانه ها به دنبال دارد، این تعطیلی در خوشبینانه ترین حالت چند روزی بیشتر طول نمی کشد و دوباره با ازسر گیری فعالیتشان، گازهای سمی و آلاینده است که وارد ریه های شهرمان می شود تا این بحران هیچ وقت دست از شهر ساکنان کلانشهرها برندارد.

قانونی بدون ضمانت اجرا
آلایندگی های زیست محیطی مشاغل مزاحم و کارخانه های آلاینده اطراف کلانشهرها و بخصوص پایتخت، همیشه یکی از موضوعات چالش برانگیز میان سازمان های متولی بوده است. موضوعی که با وجود داشتن متولیان مختلف، اما هر گاه حرف از اجرای راهکار منطقی برای سر و سامان بخشیدن به این معضل و حل همیشگی آن به میان آمده متاسفانه به دلیل برخی محدودیت ها و فشارها متوقف شده و هیچ گاه به سرانجام نرسیده است.

نتیجه این شده که بسیاری از سازمان های متولی صرفا به بازگو کردن مشکل اکتفا کرده اند و وقتی پای عمل به میان آمده توپ را به زمین هم پاس داده اند. فقط در تهران تاکنون ۴۰۰ مورد شکایت مردمی درباره مشاغل مزاحم و صنایع و کارخانجات آلاینده به شورای شهر ارسال شده که در حال بررسی است.

رحمت الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران تاکید می کند: اعضای شورای شهر تهران تاکنون بارها از بابت حضور صنایع آلاینده که به انتشار ریزگردها در کلانشهرها و بخصوص تهران منجر می شوند انتقاد کرده و خواستار خروج این صنایع از پایتخت شده اند، اما متاسفانه کار با جدیت مورد انتظار پیش نرفته است.

معصومه آباد، رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای شهر تهران نیز در گفت وگو با جام جم، با اشاره به فعالیت کارخانه هایی مانند دخانیات، روغن نباتی و کارخانه سیمان در پایتخت می گوید: سال هاست که انتشار بخارات سمی تولید این کارخانه ها موجب آلودگی محیط زیست و سلب آسایش شهروندان شده است.

آباد همچنین ادامه فعالیت کارخانه سیمان در دل بافت های مسکونی منطقه مشیریه سابق را بی رحمانه دانست و می افزاید: این کارخانه موجب انتشار بسیاری از ریزگردها و آلودگی صوتی و بصری در شهر شده که به عنوان قاتل خاموش، زمینه ساز بروز سرطان در میان شهروندان است.

رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شهر تهران، همچنین فعالیت کارگاه های صنعتی در محله خاورشهر، کارگاه های صنعتی مسگرآباد در محله مسعودیه و کوره های آجرپزی در محله های دولتخواه، اسماعیل آباد و خاورشهر را نیز منشأ انتشار ریزگرد و بروز آسیب های اجتماعی دانسته و از این که فعالیت غیرمجاز صنایع داخل حریم شهر تهران که منجر به انتشار ریزگردها و آلاینده ها می شود، انتقاد می کند.

یک دست صدا ندارد

فعالیت مشاغل مزاحم و آلاینده در کنار کارخانه ها و صنایع آلاینده که با توجه به جدی شدن بحران آلودگی هوا در کلانشهرها در سال های اخیر جدی تر خودنمایی کرده است، مسئولیت ها را تا حدی متوجه شهرداری ها به عنوان اصلی ترین عامل اجرایی برای خروج صنایع، صنف ها و مشاغل مزاحم و آلاینده از شهر می کند.

مهم ترین قانونی که در این زمینه وجود دارد بند ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداری هاست. در متن این قانون آمده: «جلوگیری از ایجاد و تأسیس تمامی اماکنی که به نحوی موجب بروز مزاحمت برای ساکنان یا مخالف اصول بهداشت در شهرها محسوب می شوند، وظیفه شهرداری هاست. شهرداری مکلف است از تاسیس کارخانه ها، کارگاه ها، گاراژهای عمومی و تعمیرگاه ها و دکان ها و همچنین مراکزی که مواد محترقه می سازند و اصطبل چارپایان و مراکز دامداری و به طور کلی تمام مشاغل و کسب هایی که ایجاد مزاحمت و سروصدا کرده یا باعث تولید دود یا عفونت یا تجمع حشرات و جانوران شود، جلوگیری کند.»

در این میان هرچند به طور نمونه شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران تاکنون اقدامات دست و پا شکسته ای را برای انتقال صنوف مزاحم از شهر انجام داده که انتقال صنف شیمیایی فروش ها، پرنده فروش ها و ایجاد مراکز خرید و فروش خودرو در خارج از شهر، ایجاد بازارهای روز و بازارهای هفتگی برای رفع مزاحمت های دستفروش ها و سدمعبرکنندگان ازجمله این اقدامات بوده است، اما واقعیت این است که به گفته مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران، این مجموعه صرفا عملیات اجرایی انتقال واحدهای آلاینده به خارج از شهر را بر عهده دارد و انتقال هر کدام از این صنف ها با توجه به نیازی که برای هماهنگی های مختلف بین دستگاه های متولی و مسئول وجود دارد، شاید سال ها زمان ببرد بخصوص وقتی پای کارخانه های بزرگ صنعتی به میان می آید و آن وقت است که مقاومت هایی نیز در این زمینه به وجود می آید که پیشرفت کار را کند کرده یا حتی متوقف می کند.

نمونه این مورد را در موضوع اخیر یکی از کارخانه های تولید روغن نباتی در محدوده جنوب شهر تهران می توان دید که با وجود اخطارهای قانونی و اعتراضات پی در پی مردمی، هنوز به دلیل مقاومت هایی که وجود دارد اقدام خاصی برای انتقال این کارخانه به خارج از شهر صورت نگرفته است.

برخورد ضربتی یا راهکار منطقی؟

خیلی راحت می توان از شر کارگاه ها و مغازه هایی که مشاغل مزاحم دارند، خلاص شد. حتی می توان یکشبه همه شان را پلمب کرده و رهایشان کرد به امان خدا. این کار شاید ساده و آسان ترین راه باشد، اما نه منطقی است و نه بهترین راه، بنابراین باید روی روش های قهری و برخوردهای ضربتی خط کشید.

این کار هم مثل خیلی کارهای دیگر نیاز به این دارد که مرحله به مرحله انجام شود. در گام اول شاید بهترین کار این باشد که صدور مجوز کسب و کار برای افرادی که متقاضی چنین مشاغلی هستند مشروط به این شود که محل کارشان با فاصله مناسبی از مناطق مسکونی قرار داشته باشد تا آلودگی زیست محیطی و سر و صدایی ناشی از فعالیت آنها موجب سلب آسایش اهالی نشود. در مرحله دوم نوبت به طرحی می رسد که شهرداری ها چند سالی است کارشان را در این زمینه شروع کرده اند. ایجاد شهرک های تخصصی در اطراف شهر که بتدریج بتوان این صنف های مشاغل مزاحم و آلاینده را به آنجا منتقل کنند.

البته این که صرفا همه سختی کار را به دوش صاحبان این مشاغل بیندازیم و از آنها بخواهیم یک تنه تمام عواقب خارج کردن مغازه و کارگاه شان به خارج از شهر را به دوش بکشند کمی بی انصافی است.

شاید ارائه تسهیلات مالی برای خرید و اجاره مغازه در شهرک های صنعتی یا کاهش عوارض پرداختی به شهرداری که به نوعی تسهیلات تشویقی هم برای آنها محسوب شود و همچنین ایجاد امکاناتی برای رفت و آمد بی دردسر از خانه به محل کسب و کارشان در اطراف شهر از یک طرف و تشویق شهروندان به این که خدمات مورد نیازشان را در شهرک های تخصصی دریافت کنند از سوی دیگر، در این که ماجرای انتقال مشاغل مزاحم و آلاینده به خارج از شهرها سرعت بیشتری به خود بگیرد، موثر واقع شود.
منبع: جام جم
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.