موعد آخرین قسط از دارایی های بلوکه شده ایران که براساس توافق ژنو قرار بود آزاد شود، سررسیده است. هنوز مشخص نیست ایران این قسط را نیز با تاخیر دریافت می کند یا نه؟
هشت ماه پیش که در تاریخ سوم آذر ۱۳۹۲ ایران و گروه ۱+۵ به توافقی دست یافتند که «طرح اقدام مشترک» نام گرفت و بر اساس آن قرار شد تا ایران برخی از فعالیتهای هستهای خود را کاهش دهد و در عوض طرفهای غربی نیز برخی از تحریمهای علیه ایران را کاهش دهند.
این توافق از ۳۰ دی ماه ۱۳۹۲ برابر با ۲۰ ژانویه ۲۰۱۴ یعنی درست ۶ ماه پیش اجرایی شد. به موجب این توافق، قرار شد تا تحریمهای در رابطه با پوشش بیمه و حمل و نقل محمولههای نفت ایران ، مقررات تحریمی بر واردات، خرید یا حمل و نقل محصولات پتروشیمی ایران، ممنوعیت تجارت طلا و فلزهای گرانبها با دولت ایران، هیاتهای عمومی، بانک مرکزی ایران یا افراد و نهادهای خصوصی متوقف شود و همچنین مبادلات بشردوستانه با ایران نیز تسهیل شود.
از دیگر موارد این توافق، ثابت ماندن میزان صادرات نفت ایران به میزان متوسط صادرات پایان سال ۲۰۱۳ بود. همچنین قرار شد تا ۴.۲ میلیارد دلار از داراییهای بلوکه شده ایران طی ۸ قسط به ایران پرداخت.
پس از گذشت ۶ ماه، امروز ۲۹ تیر ماه ۱۳۹۳ برابر با ۲۰ جولای ۲۰۱۴ مهلت این توافق به پایان رسید اما ایران و طرفهای غربی به توافق جامع و نهایی دست نیافتند؛ از اینرو قرار شد تا این مهلت ۴ ماه دیگر (۲۴ نوامبر) ادامه یابد تا دو طرف همچنان برای دست یافتن به توافقی جامع تلاش کنند. طی این ۴ ماه، ۲.۸ میلیارد دلار دیگر از داراییهای مسدود شده ایران نیز آزاد خواهد شد.
از طرفی امروز موعد پرداخت آخرین قسط از اقساط ۸ گانه ایران به مبلغ ۵۵۰ میلیون دلار است. گفته می شود این قسط نیز از طرف هند پرداخت خواهد شد؛ البته امروز یکشنبه و یکی از روزهای تعطیل آخر هفته غربیهاست که انتظار میرود این قسط نیز با تاخیر واریز شود.
آژانس انرژی اتمی پیش از این اعلام کرد که ایران به تمام تعهدات خود طبق توافق موقت ژنو عمل کرده است درحالیکه در مورد عمل طرف غربی به تعهدات خود بر اساس این توافق حرف و حدیثهای بسیار وجود دارد.
تاریخ اقساط هشتگانه ایران به شرح بوده است:
* مبلغ ۵۵۰ میلیون دلار در تاریخ ۱۲ بهمن (اول فوریه) توسط ژاپن پرداخت شد.
* مبلغ ۴۵۰ میلیون دلار در تاریخ ۱۰ اسفند (اول مارس) پس از تأیید رقیق شدن یک چهارم از ذخیره اورانیوم ۲۰ درصد غنی شده ایران توسط آژانس، توسط ژاپن پرداخت شد.
* مبلغ ۵۵۰ میلیون دلار در تاریخ ۱۶ اسفند (۷ مارس).
* مبلغ ۵۵۰ میلیون دلار در تاریخ ۲۱ فروردین (۱۰ آوریل).
* مبلغ ۴۵۰ میلیون دلار در تاریخ ۲۶ فروردین (۱۵ آوریل) پس از تأیید رقیق شدن یک چهارم دیگر از ذخیره اورانیوم ۲۰ درصد غنی شده ایران توسط آژانس، توسط کره پرداخت شد.
* مبلغ ۵۵۰ میلیون دلار در تاریخ ۲۴ اردیبهشت (۱۴ می) توسط هند پرداخت شد.
* مبلغ ۵۵۰ میلیون دلار در تاریخ ۲۷ خرداد (۱۷ ژوئن) توسط هند پرداخت شد.
* مبلغ ۵۵۰ میلیون دلار در تاریخ ۲۹ تیر (۲۰ جولای) پس از آنکه آژانس اجرای تمام تعهدات ایران را تأیید کرد.
به گزارش الف، آخرین قسط ایران باید از طریق هندوستان به ایران پرداخت شود. با این حال باتوجه به تاخیر دو تا 70 روزه در آزاد شدن سایر اقساط ایران مشخص نیست که آیا این بار نیز ایران می تواند به موقع به دارایی ها دسترسی پیدا کند یا نه؟
از سوی دیگر براساس آخرین توافق ایران و غرب در روز 27 تیرماه قرار شد تا مبلغ 2.8 میلیارد دلار دیگر از دارایی های ایران طی 4 ماه آینده آزاد شود. هنوز جزئیات و نحوه دریافت این رقم مشخص نشده است.