داخلی صفحه اقتصادی آرشيو يادداشت

کیفیت پایین نمایشگاه‌هاي معدنی

بخش تعاملی الف - سعید صمدی

اشاره: مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های بینندگان الف است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. بینندگان الف می توانند با ارسال یادداشت خود، مطلب ذیل را تایید یا نقد کنند.

از دهه‌های گذشته همواره بخش معدن به عنوان یكی از پتانسیل‌های رشد و توسعه اقتصادی مطرح بوده و همه دولت‌ها حداقل در سطح شعار، به ذخایر و تنوع مواد معدنی كشور پرداخته و بر توسعه فعالیت‌های مربوطه اصرار داشته‌اند. اما یكی از مشكلات اساسی بخش معدن ایران، فاصله از جامعه جهانی معدن در ایجاد ارتباط جهت كسب تكنولوژی و دسترسی به مدرن‌ترین ماشین آلات معدنی و از همه مهم‌تر تجهیزات و دانش فنی فرآوری مواد معدنی است.

به جرات می‌توان گفت اگر رانت ارزش ذاتی مواد معدنی را حذف كنیم، تقریبا عمده معادن به ویژه در بخش فرآوری از نظر قیمت تمام شده، توان رقابت در تجارت جهانی مواد معدنی را ندارند.

مشکل کجاست؟
یكی از روش‌های متداول ارتباط با بازار و جامعه جهانی، شرکت در نمایشگاه‌ها و كنفرانس‌های جنبی آن است كه عموما فعالان بخش معدن از سرتاسر دنیا چند روزی گرد هم می‌آیند و آخرین تجربیات و ماشین‌آلات و دانش فنی خود را عرضه و مبادله می‌کنند. در عین حال با ظرفیت معدنی كشورها آشنا می‌شوند که نهایتا منجر به انعقاد قراردادهایی جهت سرمایه‌گذاری و مشاركت در تامین مالی و انتقال تكنولوژی می‌شود.

اما نکته مهمی را که در جهت تقویت واقعی این نمایشگاه‌ها باید در نظر گرفت این است که به جای افزایش تعداد شرکت‌کنندگان و یا حتی تعدد نمایشگاه‌ها، بهتر است که به اعتبار و كیفیت این فعالیت پرداخته شود. چون شركت‌های معتبر فرصت لازم را ندارند كه با فاصله‌ای کوتاه در هر نمایشگاهی شركت كنند. به همین دلیل متاسفانه در چند سال اخیر، عمده نمایشگاه‌ها و كنفرانس‌هایی كه با عنوان بین‌المللی جهت سرمایه‌گذاری و یا ارائه تجهیزات معدنی در ایران برگزار شده‌اند، از حضور شركت‌های درجه یک و معتبر جهانی خالی بوده است. به عنوان مثال شركت كوماتسو كه بیش از ۸۰ درصد ماشین‌آلات معدنی كشور، ساخت این شرکت است، عملا در این نمایشگاه‌ها به صورت واقعی شركت نكرده است.

در هفته‌ها و ماه‌های آینده چند نمایشگاه و کنفرانس معدنی به فاصله کم برگزار می‌شود. "سومین نمایشگاه و كنفرانس بین‌المللی سرمایه‌گذاری در معدن و صنایع معدنی" از تاریخ ٢٢ تا ٢٤ مهر ماه امسال برگزار خواهد شد و در تاریخ ٢٥ تا ٢٨ مهر ماه نیز نمایشگاه دیگری با عنوان "نمایشگاه بین‌المللی معدن و صنایع معدنی ٢٠١٤ ایران" از طرف خانه معدن برگزار و از تاریخ ۲۵ لغایت ۲۶ آذر ماه اجلاس معدن و صنایع معدنی ایران برگزار خواهد شد. بجز این موارد نمایشگاها و کنفرانس‌های متعدد متفرقه و استانی نیز برگزار می‌شود که ذکر عناوین آن از حوصله این یادداشت خارج است.

دوستان قطعا وقتی طرف‌های خارجی، تقویم نمایشگاه‌های معدنی كشورمان را مطالعه می‌كنند و این برنامه‌ریزی‌ را می‌بینند که به فاصله کم نمایشگاه و کنفرانس معدنی در یک کشور برگزار می‌شود چه قضاوتی خواهند داشت؟ آیا این نشان دهنده عدم انسجام در برنامه‌ریزی بخش معدن کشور نیست؟ نتیجه آنکه در اولین نگاه، کشورها و شرکتهای معتبر نسبت به حضور در کشورمان مردد خواهند شد و یا اینکه حداکثر در یک نمایشگاه شرکت خواهند کرد که پیامد آن برگزاری نمایشگاه‌های معدنی ضعیف و كم‌اثر در کشور خواهد بود.

سایر کشورهای معدنی جهان سعی می‌کنند اولا این نمایشگاها را از نظر تعداد به حداقل رسانده و حتی آن‌را دوسالانه برگزار کنند، در عوض با اتخاذ تمهیداتی از یک سال قبل بامعتبرترین شرکتها و برندهای بین‌المللی وارد عرصه می‌شوند لذا با مراجعه به سایت نمایشگاه، اسامی کشورها و شرکتهای حاضر در نمایشگاه و سایر مشخصات کمی و کیفی آمده است، اما در سایت نمایشگاه‌های کشورمان جای همه این موارد خالی است.

یکی از وظایف بخش حاکمیتی معدن مانند وزارتخانه و سازمان های دولتی متولی بخش معدن کشورمان، ایجاد یک ویترین مناسب از توانمندی‌ها، پتانسیل‌ها و نیازهای فنی و تجهیزاتی جهت ارائه به طرف خارجی است و اگر این بخش همانگونه که آمد بتواند در برگزاری کنفرانس‌ها و نمایشگاه‌های کیفی موفق باشد گام مهمی را برداشته است، آیا در دولت تدبیر و امید شاهد این روند خواهیم بود؟

* سعید صمدی
مدیرعامل اسبق شرکت زغال سنگ البرز و معادن گل گهر