توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 250423
زنگ خطر برای حیات خرس ها در زیستگاه های ایران
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۵ آذر ۱۳۹۳ ساعت ۲۱:۰۹
مرگ ۱۶ خرس ( ۱۴ خرس قهوه ای و ۲ خرس سیاه ) از ابتدای سال جاری تاکنون در کشور زنگ خطر حیات این گونه های حفاظت شده را به صدا در آورده است. هشت گونه خرس در دنیا زیست می کند که دو گونه آن شامل خرس قهوه ای و سیاه آسیایی در ایران زندگی می کند.

زیستگاه خرس سیاه آسیایی به استان های کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان محدود می شود و خرس قهوه ای نیز در بیشتر زیستگاه های موجود در رشته کوه های البرز و زاگرس شامل استان های تهران، گلستان، گیلان، مازندران، آذربایجان شرقی و غربی، کهگیلویه و بویراحمد و سایر استان های این رشته کوه ها زندگی می کنند.

بررسی ها نشان می دهد خرس سیاه آسیایی یکی از گونه های آسیب پذیر در جهان است که زیرگونه بلوچی، که پراکندگی آن محدود به پاکستان و جنوب شرقی ایران در سه استان هرمزگان، کرمان و سیستان و بلوچستان است زیرگونه ای به شدت در معرض خطر انقراض است.

کیوان هوشمند مدیر دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: هر دو گونه خرس سیاه و قهوه ای جزو گونه های حمایت شده اند اما متاسفانه تاکنون مطالعات جامعی درباره جمعیت این گونه در ایران انجام نشده است. اما آمارهای تلف شدن دو گونه نشان می دهد وضعیت گونه خرس سیاه بحرانی تر است. وی افزود: برخی آمارها و بررسی ها نشان می دهد حدود ۵۰ قلاده ( فرد) خرس سیاه در کشور باقی مانده است که برای حفاظت قطعا به حمایت و توجه بیشتری نیاز دارند.

برخی کارشناسان و محققان حیات وحش معتقدند به کار بردن واحد شمارش هایی مانند ' قلاده ' یا ' قطعه' یادآور اسارت و مرگ حیوانات است بنابراین در تلاشند تا واحدهای شمارش را تغییر دهند، به عنوان مثال به جای ' قطعه ' برای پرنده از ' بال ' و به جای ' قلاده ' برای خرس از ' فرد' استفاده شود.

هوشمند گفت: از ابتدای سالجاری تاکنون ۱۶ فرد خرس در کشور تلف شده است البته این آمار رسمی است که اعلام شده اما قطعا آمار بسیار بیشتر از این است زیرا تعداد زیادی از خرس ها که تلف می شوند دیده نمی شوند. وی افزود: آخرین خرسی که تلف شده است به روش مرگ آرام در استان مازندران بود که به علت ضایعه نخاعی به مرگ محکوم شد، از ابتدای سالجاری تاکنون این سومین مورد به روش مرگ خاموش بوده است. این فعال محیط زیست گفت: با توجه به توسعه روزافزون فعالیت های انسانی از جمله گسترش شبکه جاده ای و توسعه جوامع محلی، از بین رفتن زیستگاه های جنگلی بر اثر خشکسالی، گسترش اراضی کشاورزی به ویژه باغات و قطع درختان برای استفاده به عنوان سوخت و دیگر مصارف، چرای دام اهلی و فشار آن بر زیستگاه های طبیعی از جمله عوامل تهدید حیات خرس ها در کشور است.

وی گفت: متاسفانه برنامه حفاظتی برای خرس ها تعریف نشده است که سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان متولی حفاظت از تنوع زیستی کشور باید به این بخش توجه ویژه ای داشته باشد. هوشمند افزود: خرس ها بیشتر برای پوستشان شکار می شوند اما نسبت به مکان های مختلف و اعتقادات خاص آن منطقه از دیگر اعضای حیوان حتی از گوشت آن هم استفاده می شود. وی با بیان اینکه سرشماری گوشتخواران تقریبا با سختی انجام می شود گفت: خرس ها از اوایل زمستان تا اوایل بهار در خواب زمستانی هستند و بعد از آن در فصل بهار جفت گیری می کنند. به گفته وی هر خرس در هر بارداری توان به دنیا آوردن یک تا ۳ توله را دارد که معمولا به مدت دو سال از توله های خود محافظت می کند.

وی تاکید کرد: حفظ این گونه های ارزشمند نیازمند مطالعه و برنامه ریزی جامع کارشناسی و اجرای دقیق این برنامه در تمامی زیستگاه های خرس در کشور است و در غیر این صورت آینده روشنی در انتظار خرس های ایران نخواهد بود. هوشمند گفت: انجام مطالعات جامع و شناخت رفتار خرس ها، شناسایی و حفاظت از زیستگاه های طبیعی خرس، جبران خسارات وارده از سود خرس به باغداران و افراد محلی، آموزش و فرهنگ سازی در جوامع محلی زیستگاه های خرس، افزایش جریمه و شدت برخورد با عاملین کشتار خرس ها از جمله مواردی است که می تواند در حفظ این گونه ارزشمند تاثیر گذار باشد.

مجید خرازیان مقدم مدیر کل تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست نیز در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار کرد: در حال تهیه و تدوین برنامه عمل حفاظت از خرس های کشور هستیم. وی افزود: برنامه های حفاظتی برای خرس های سیاه در سه استان کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان در قالب برگزاری کارگاه های آموزشی آغاز شده است. مدیر کل تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفت: برنامه حفاظت از خرس قهوه ای نیز تا پایان سالجاری در قالب برنامه عمل تهیه می شود.

*** ۱۳ فروردین ۱۳۹۳ در روز انس با طبیعت نیروهای یگان محیط زیست شهرستان کلاردشت لاشه یک خرس قهوه ای نر و بالغ را که با شلیک گلوله از اسلحه شکاری کشته شده بود کشف کردند که به منظور فروش پوست شکار شده بود.

*** پس از آن در ۲۶ فروردین یک توله خرس قهوه ای به دلیل نامعلومی تنها و بدون مادر خود وارد باغی در شهرستان مرودشت شده بود که به دنبال تماس صاحب باغ، توسط نیروهای یگان محیط زیست مرودشت زنده گیری و به مرکز تیمار و نگهداری حیات وحش در پاسگاه مرکزی محیط بانی پارک ملی بمو در نزدیکی شیراز تحویل شد.

این توله خرس همان شب به طور عجیبی در حالی که فنس های محل نگهداری سالم بود ناپدید شده و هرگز پیدا نشد.

*** در روزهای نخست اردیبهشت ماه سال جاری لاشه یک توله خرس سیاه آسیایی در حاشیه باغ های روستای برنطین از توابع شهرستان رودان هرمزگان درحالی کشف شده که لاشه توله خرس به آتش کشیده شده بود.

این لاشه به احتمال زیاد متعلق به یکی از دو توله خرسی بود که بهمن ماه ۱۳۹۲ درون یک باغ مشاهده و سپس ناپدید شدند.

*** اردیبشهت ماه ۹۳ یک ماده خرس قهوه ای در مناطق جنگلی حوزه اسلام آباد غرب کرمانشاه با وضعیت جسمی نامناسب مشاهده و پس از زنده گیری توسط محیط بانان به تهران منتقل شد.

زندگی این ماده خرس به دلیل ضایعات برگشت ناپذیر ناشی از شلیک اسلحه شکاری و وجود تعداد بیشماری ساچمه در اندام حیاتی از جمله جمجمه، مغز و قفسه سینه با روش مرگ بدون درد پایان یافت.

*** اوایل خرداد ماه به دنبال دریافت گزارشی مبنی بر کشتار یک خرس قهوه ای در منطقه حفاظت شده سفید کوه در استان لرستان، محیط بانان عازم محدوده مذکور شده و با لاشه یک ماده خرس قهوه ای و لاشه توله اش مواجه شدند.

محیط بانان حین بررسی محدوده وقوع کشتار متوجه صدای توله خرس دیگری شده ند که همچنان زنده است اما متاسفانه موفق به گرفتن آن نشده و این توله خرس با مشاهده محیط بانان فرار کرده کرد.

توله خرس مشاهده شده توله دوم ماده خرس کشته شده بود که به طریق نامعلومی در زمان حادثه از دست عاملین کشتار مخفی شده و جان سالم به در برده است.

*** ۹ خرداد ۱۳۹۳ یک خرس سیاه آسیایی بر اثر برخورد با یک خودروی سنگین در یکی از محورهای شهرستان رودان در استان هرمزگان کشته شد.

خرس مذکور که یک خرس سیاه بالغ بود تا مدتی پس از برخورد با خودرو همچنان زنده بود و سعی داشت خود را از حاشیه جاده به سمت کوه بکشاند اما بر اثر شدت جراحات وارده تلف شد.

*** هجدهم تیرماه سالجاری نیز یک توله خرس قهوه ای بر اثر برخورد با خودروهای عبوری در محور کرمانشاه – ایلام در گردنه قلاجه واقع در منطقه حفاظت شده قلاجه تلف شد.

خودرویی که با توله خرس برخورد کرده بود پس از تصادف توقف نکرده و گریخته بود در صورتی که اگر راننده آن خودرو با کمی مسوولیت پذیری پس از برخورد با حیوان موضوع را گزارش داده بود شاید این توله خرس نجات می یافت.

*** ۲۱ مرداد ماه ۹۳ محیط بانان شهرستان فیروزکوه حین گشت زنی در ارتفاعات بهنک واقع در منطقه آزاد ارجمند با لاشه یک خرس قهوه ای عظیم الجثه مواجه شدند.

با توجه به زخم های متعدد در بدن این خرس و اینکه طی ماه های قبل از مشاهده لاشه خرس شکایات متعددی از سوی زنبورداران و افراد محلی مبنی بر وارد آمدن خسارت توسط خرس به کندوهای عسل مخابره شده بود، به احتمال فراوان این خرس توسط زنبورداران منطقه کشته شده است.

*** ۱۵ شهریور ۱۳۹۳ گشت سیار یگان محیط زیست آذربایجان شرقی حین پایش منطقه حفاظت شده ارسباران با لاشه یک خرس قهوه ای بالغ مواجه شدند که بر اثر برخورد با خودروهای عبوری تلف شده بود.

این حادثه در نیمه های شب رخ داد و خودرویی که با این خرس برخورد کرده بود پس از حادثه توقف نکرده و از منطقه خارج شده بود.

*** در اواخر شهریورماه سالجاری نیروهای یگان محیط زیست استان گلستان به دنبال دریافت اطلاعاتی مبنی بر شکار یک خرس قهوه ای در مناطق جنگلی شهرستان بهشهر و تلاش شکارچیان برای فروش پوست خرس، با فروشنده وارد مذاکره شده و در جریان عملیاتی وی را دستگیر می کنند.

بررسی پوست خرس قهوه ای شکار شده نشان می داد که پوست کاملا تازه بوده و شکار خرس حداکثر چند روز قبل رخ داده است به نحوی که وجود خون در پوست و حتی درون بینی خرس کاملا مشهود بود.

متهم در جریان بازجویی ها به شکار خرس قهوه ای ۳ روز پیش از دستگیری در مناطق جنگلی شهرستان بهشهر اعتراف می کند.

*** ۲۵ شهریورماه به دنبال تماس تلفنی اهالی روستای آهار در شهرستان شمیرانات استان تهران مبنی بر مشاهده یک خرس و دو توله اش در نزدیکی روستا، محیط بانان راهی منطقه مذکور شده و با پیکر بی حرکت یک خرس مواجه شدند که دو توله خرس نیز در اطراف خرس مادر حضور داشتند.

دقایقی پیش از حضور تیم امدادی در محل، توله خرس ها به سمت ارتفاعات حرکت کرده و محیط بانان موفق به گرفتن آنها نشدند.

بررسی ها نشان می داد خونریزی شدید در اندام داخلی ماده خرس که بر اثر مسمومیت با والفارین (مرگ موش) رخ داده است علت اصلی مرگ ماده خرس است.

*** ۶ مهرماه سالجاری به دنبال دریافت گزارشی از چوپانان منطقه دودانگه ساری مبنی بر مشاهده یک خرس آسیب دیده، محیط بانان و دامپزشک اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران عازم محل مربوطه شده و خرسی را مشاهده کردند که قادر به حرکت دادن پاهای خود نبوده و با کمک دو دست خود را بر روی زمین می کشید.

پس از انتقال خرس به تهران و انجام اقدامات درمانی در دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران شواهد نشان می داد این ماده خرس چندین روز با تحمل درد و رنج ناشی از وجود تعدادی ساچمه در بدن اندام تحتانی زندگی کرده و به دلیل ناتوانی در تغذیه بسیار لاغر و ضعیف شده است اما برخورد و ورود یکی از ساچمه ها به درون ستون مهره ها منجر به بروز ضایعه نخاعی و فلج شدن اندام تحتانی از جمله هر دو پا در خرس شده بود.

نهایتا این خرس نیز با تشخیص تیم دامپزشکی، به دلیل برگشت ناپذیر بودن ضایعات و به جهت کاهش درد و رنج حیوان، به روش مرگ آرام و با تزریق دارو به زندگی ماده خرس قهوه ای پایان داده شد.

*** ۶ آبان ۱۳۹۳ لاشه یک خرس قهوه ای بالغ در منطقه حفاظت شده دنا در نزدیکی روستای خفر مشاهده شد.

بررسی های صورت گرفته نشان می داد این خرس که بالغ و جنسیت آن نر بوده بر اثر شلیک گلوله از پای درآمده است و با توجه به فصل رسیدن سیب در باغات روستای خفر به احتمال فراوان پس از آنکه این خرس برای تغذیه از درختان سیب به یک باغ سیب نزدیک شده هدف گلوله قرار گرفته است.
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.