کد مطلب: 291437
آزمون اصلی دولت در بعد اقتصادی
تاریخ انتشار : شنبه ۷ شهريور ۱۳۹۴ ساعت ۰۹:۳۹
دولت يازدهم حالا از نيمه عمر خود عبور كرده است، نگاهي به عملكرد اين دولت در عرصه‌هاي مختلف و بررسي سياست‌هاي اجرايي از سوي آن، مي‌تواند زمينه تحقق اهداف و شعارهاي آن در دو سال آينده را فراهم كند.
اعتماد به بهانه هفته دولت، با عليرضا محجوب، دبيركل خانه كارگر و نماينده مردم تهران در نهمين دوره مجلس شوراي اسلامي، گفت‌وگويي داشته است. محجوب در مقايسه اين دولت با دولت گذشته، معتقد است كه دولت نهم و دهم، پرهزينه‌ترين دولت پس از انقلاب بوده است كه مشكلات بسياري را براي كشور برجاي گذاشت. او همچنين در بخش ديگري از اين گفت‌وگو، رابطه دولت و مجلس را بررسي مي‌كند كه مي‌توانيد مشروح آن را در ادامه بخوانيد:
دولت يازدهم دومين سال خود را پشت سر گذاشت، عملكرد اين دولت را چطور ارزيابي مي‌كنيد؟
ما در دولت گذشته ميزان دلاري كه هزينه كرديم بي‌سابقه‌ترين در تاريخ ايران است. در واقع بي‌سابقه‌ترين ميزان دلار را در طول يك دولت هشت‌ساله هزينه كرديم در هيچ دوره‌اي اين حجم از دلار هزينه نشده، آن هم در شرايطي كه دو سال آخر را با تحريم‌ها مواجه بوديم، اگر تحريم‌ها نبود، معلوم نيست چه ركورد بالاتري باقي مي‌گذاشتيم بنابراين يكي از هزينه‌ساز‌ترين دولت‌هاي تاريخ در عرصه خارجي دولت گذشته بود امروز چون ما راجع به اقتصاد حرف مي‌زنيم و ناچاريم مقايسه كنيم، خوشبختانه هنوز در سه سال اول دولتي كه در سياست خارجي متهم است كه مي‌خواهد راه براي خارجي‌ها را باز كند، با يكي از كوچك‌ترين دولت‌ها از نظر هزينه‌كرد خارجي مواجه هستيم. همين الان دقت اين دولت و توجهش را به توليد داخلي و پرهيز از توسل به ارز خارجي مشاهده مي‌كنيد. بنابراين مي‌توانيم بگوييم يكي از دولت‌هايي هست كه در مسير و راه شهيد رجايي تا امروز قدم برداشته است، البته راهي كه تمام نشده و هنوز نمي‌توانيم راجع به آن قضاوت نهايي بكنيم ولي مي‌توانيم اين داوري مقدماتي را داشته باشيم كه دولت تحركش در جهت كاهش تورم يا كاهش سرعت پيشرفت تورم بوده است. كند كردن چرخ تورم دستاوردي است كه بدون آن، مي‌توانست نرخ رشد تورم در اين شرايط تحريمي شتابان باشد؛ اما دولت هنوز با يك معضل بزرگ مواجه است؛ آزمون اصلي دولت مقابله با ركود است.
يعني فكر مي‌كنيد هنوز براي خروج از ركود اقدامي انجام نشده است؟
يخ‌هاي ركود هنوز شكسته نشده اگر چه در كلان قدم‌هايي برداشته شده است اما يخ‌هاي ركود وقتي مي‌شكند كه هر كسي اندوخته‌اي، ثروتي يا اندك تحرك اقتصادي را به خرج داده حاصلش را دريافت مي‌كند هنوز چنين فضايي براي كسب و كار پيدا نشده است، اگر چنين اتفاقي بيفتد دولت مي‌تواند مدارهاي توفيق را ببيند ولي قبل از آن با وجود همه تلاش‌هايي كه دولت كرد، نمي‌توان از مردم انتظار داشت كه قضاوت مثبتي داشته باشند.
شما گفتيد كه دولت گذشته پرهزينه‌ترين دولت بوده است، آيا چنين هزينه‌هايي در راستاي ايجاد قضاوت مثبت مردم بود؟
تصور آن دولت اين بود كه بايد دست مردم را باز كند مردم احساس كنند راحت دارند خرج مي‌كنند مي‌خواست پول در دست مردم بريزد تا از اين طريق براي مردم تعريفي از رفاه ارايه كند. شما الان ١١٠ هزار ميليارد تومان سهام عدالت داريد كه دولت گذشته جرات نكرد آن را توزيع كند اگر اين سهام توزيع بشود به خاطر اينكه بازار سرمايه ما كشش اين ميزان سهام را ندارد به مدت ده سال بازار سرمايه ايران كاملا زير آب مي‌رود و هر تلاشي كه قبلا براي احياي بورس كردند زير سوال خواهد رفت، دولت گذشته مشكلاتي باقي گذاشته كه به اين سادگي قابل حل نيست.
چرا كسي در آن زمان، با اين اقدامات دولت گذشته برخورد نكرد؟ مجلس يا قوه قضاييه نمي‌توانستند مانع بروز چنين مشكلاتي شوند؟
ما در مجلس اين سياست‌ها را تصويب كرديم براي مثال وقتي كه ما خودمان قانون هدفمندي يارانه‌ها را تصويب كرديم، مگر مي‌توانيم مانع اجراي آن شويم؟
علاوه بر يارانه‌ها، تخلفاتي كه در دولت گذشته رخ داد، با سكوت پشت سرگذاشته شد و حالا عده‌اي در مخالفت با اين دولت صحبت مي‌كنند.
منظورتان كساني هستند كه در گذشته طرفدار دولت بودند؟
بله.
كساني كه امروز مخالف دولت هستند از باب طبيعت مخالفت مي‌كنند؛ من نمي‌گويم كه رييس‌جمهور گذشته دلش مي‌خواست اين مسير را طي كند ولي اطلاع كمش از مسائل اقتصادي و سپردن خودش به دست كساني كه به خوبي قواعد اقتصادي را نمي‌دانستند باعث بروز اين شرايط شد. از يك طرف ما مي‌گوييم به نفع فقرا هستيم به نفع ثروتمندان در مي‌آييم از يك طرف مي‌گوييم كه مي‌خواهيم رفاه آنها را اضافه كنيم عليه رفاه آنها مي‌شويم چون آنچنان اعمال ما با تحريم خارجي هم تلازم پيدا مي‌كند ارتباط پيدا مي‌كند باعث مي‌شود كه قيمت‌ها و تورم چنان وحشتناك حركت كند كه قابل كنترل نباشد. بايد اعتراف كنيم كه پر خرج بوديم بهتر است بگوييم ولخرج بوديم بهتر است بگويم خرج‌هاي بيجا و بيهوده‌اي كرديم كمتر در مسير خودش هزينه شد. بله همه مقصر بودند مجلس هم اين مصوبات را گذراند كه دولت اين اقدامات را انجام داد.
بنابراين مي‌توان اين‌گونه گفت كه مجلس در آن زمان مقابل رفتارهاي دولت ايستادگي نكرد؟
نه اين هم انصاف نيست كه شما مي‌گوييد، اگر اين‌گونه نبود آن جلسه يكشنبه را رييس دولت عليه رييس مجلس به پا نمي‌كرد.
البته به نظر مي‌رسيد آن جلسه، بيشتر نوعي برخورد رييس دولت با رييس مجلس بود.
بخشي از مجلس و رييس مجلس ايستاده بودند همه را با يك چوب نزنيد.
مساله فقط همان روز خاص نيست، به‌طور كل چرا مجلس مقابل اقدامات دولت سابق ايستادگي نكرد؟
من كه خودم اذعان كردم گفتم ما بعضي از اين سياست‌ها را خودمان تصويب و طراحي كرديم.
مثل همين مساله يارانه‌ها؟
بله، در آن زمان، كلا چهار نفر مخالف اسم نوشته بودند پنج نفر مي‌توانستند مخالفت كنند چهار نفر اسم نوشته بودند جالب اين است كه اينجوري نبوده كه قرعه‌كشي كنند اسم ما در بيايد يعني آقاي قاضي‌پور زودتر از من آمده بود صبح اسم نوشته بود نيم ساعت بعد من اسم نوشتم نيم ساعت بعد شدم نفر دوم، آقاي توكلي نزديك شروع جلسه آمدند شدند نفر سوم، آقاي نادران در جلسه اسم نويسي كردند شدند نفر چهارم دقت بفرماييد. سر مخالفت و موافقت يا خيلي جاها سر مخالفت و موافقت كشتي مي‌گيرند، اما آن زمان براي مخالفت با هدفمندي اصلا كشتي نبود كه ما همينجوري آمديم راحت اسم نوشتيم بدون قرعه‌كشي چون تعداد زياد نداشتيم قرعه‌كشي كنند بين موافقان قرعه‌كشي كردند بين مخالفان قرعه‌كشي نكردند؛ بنابراين اين روشن است كه شما مي‌توانيد بگوييد همه ساكت بودند يا خيلي‌ها ساكت بودند يا اگر ساكت هم نبودند دوست نداشتند در اين مورد بدنام بشوند يا صحبت كنند ما اين بدنامي را به نام خودمان خريديم و آماده شديم آمديم صحبت كرديم.
البته اظهارنظرها و تصميم‌ها در مورد هدفمندي به نظر مي‌رسد بيشتر از آنكه اقتصادي باشد، سياسي است.
اگر سياسي نبود نگاه حتما دلسوزهاي اقتصادي حرف‌شان را مي‌شنيدند آنها كه نگاه سياسي نداشتند.
علت اين مساله چه بود؟ آيا خود دولت به دنبال سياسي كردن بحث هدفمندي بود؟
نه، كل مجلس متاسفانه پيشتازتر از دولت بود. دولت قبلا طرفدار يارانه نبود بايد انصاف داشته باشيم چنانچه در سال قبل از تصويب سياست يارانه‌ها دولت با افزايش قيمت بنزين مخالف بود. ما به آقاي احمدي‌نژاد به عنوان كميسيون اجتماعي درخواست يك جلسه بدون سقف ساعت كرديم به خاطر عواقب اجتماعي لغو يارانه‌ها يا اجراي سياست هدفمندي يارانه‌ها اعضاي كميسيون به جاي نيم ساعت، دو ساعت و نيم بحث كردند مباحثه كردند از فقر گفتند از آثارش روي زندگي جامعه گفتند. پژوهش‌هاي اجتماعي و كارهايي كه مركز پژوهش حتي روي عرصه انجام داده بود، يادآوري كردند. آقاي رييس‌جمهور استدلالش اين بود كه ما ١٦٠ هزار ميليارد تومان كه هيچ موقع متحقق نشد از اين راه تامين مي‌كنيم پيش خود همه كارهاي عمراني و همه موضوعات را حل شده مي‌ديدند. ما گفتيم توليد ناخالص داخلي ما، نقدينگي مردم، كل حقوق شاغل و بازنشسته كارمند و كارگر به ٥٠ هزار ميليارد تومان نمي‌رسد چه طور ممكن است از ٥٠ هزار ميليارد تومان، ١٦٠ هزار ميليارد تومان ما وصول كنيم ثروتمند‌ها هم راجع به اين كالاها اينقدر مصرفي ندارند كه شما مصرف اينها را بزرگ تلقي كرديد بنابراين گفتيم در بهترين حالت قدرت گرفتن ٥٠ تا ٦٠ هزار ميليارد پول بيشتر وجود ندارد.
خروجي اين بحث‌ها چه بود؟
هيچي چون ايشان نپذيرفت. بنابراين ضمن اينكه نيت خير يا حتي تلاش خير هيچ كسي را نبايد نديده بگيريم ولي در مقام مقايسه امروز وقتي از دولت فعلي صحبت مي‌كنيم، كارهايي در باب راه‌سازي بعضي از ثروت‌هاي بلوكه شده ما انجام گرفت. دولت جديد تحرك بيشتري توانسته انجام دهد.
در نقد اين دولت چه مي‌توان گفت؟
هفته دولت هفته نقد نيست.
به هر حال نقد هم مي‌تواند سازنده باشد؟
ايام نقادي نيست ما تلاش مي‌كنيم اول خوبي‌هاي دولت را بگوييم. من امروز بايد عرض كنم كه در بيش از دو سال گذشته، آقاي رييس‌جمهور بيش از همه وزرا تلاش كرده، بيش از اركان دولت تلاش كرده. بيشترين مخالفت‌ها متوجه رييس دولت شده بيشترين گفته‌هاي حساسيت‌برانگيز توسط رييس دولت گفته شده، اين منصفانه نبوده كه اينجور رييس دولت تنها گذاشته بشود. انتظار فعاليت بيشتر از اركان دولت داريم. انتظار داريم كه كمي هم خود را قرباني كنند. رييس‌جمهوري كه به اين زحمت با تلاش بسياري از جوانان به رييس‌جمهوري رسيده اين تلاش‌ها را نگذارند ضايع بشود، نگذارند كم اثر بشود، نگذارند همه تيرها به سمت يك نفر شليك بشود. آن چيزي كه بايد وزير كشور بگويد، نگذارد رييس‌جمهور ناچار شود بگويد. آن چيزي كه وزير دارايي بايد بگويد، نگذارد رييس‌جمهور بگويد و او را آماج حملات بكنند اين يكي از نقدهاي ما است كه سر و بدنه دولت با سرعت يكسان كار نمي‌كردند اين بدنه بايد چابك‌تر از چيزي باشدكه فعلا هست.
نقش مجلس را در برابر اين دولت چطور ارزيابي مي‌كنيد؟ به نظر مي‌رسد كه در بسياري موارد مجلس نهم، مقابل دولت مي‌ايستد.
فراموش نكنيم پيش از انتخابات سال ٩٢ زماني كه ما مي‌خواستيم راجع به كانديداتوري آقاي روحاني در مجلس بيانيه‌اي را امضا كنيم، موفق نشديم به عده قابل ملاحظه‌اي بيش از انگشتان دو دست برسيم و به همين جهت هم پشيمان شديم حتي براي آقاي هاشمي كه قبل از آن تجمعي شد عدد به ٤٥ نرسيد اگر آقاي هاشمي مي‌آمد حتما ميزان رايش متفاوت بود و درصد رايش هم متفاوت بود ولي مجلس ممكن بود مخالفت‌هايش حتي تندتر از امروز هم باشد.
دليل آن چيست؟
الان مرتب بدگويي مي‌كنند در نطق‌هاي پيش از دستور بي‌موقع، به موقع از هاشمي بدگويي مي‌كنند.
بنابراين فكر مي‌كنيد بهتر شد كه هاشمي رييس‌جمهور نشد؟
من اين را نمي‌گويم اگر ايشان رييس‌جمهور مي‌شد حتما مردم آثار بيشتري مي‌ديدند اگرچه من فكر مي‌كنم كاري كه روحاني كرد بيش از حدانتظار ما بود بيش از آن چيزي بود كه مي‌توانست انجام بدهد اما هر گلي بويي دارد و هر مجموعه‌اي حاصل خودش را دارد، تصور و برداشت من اين است، شايد از خود آقاي روحاني هم بپرسيد همين جواب من را بدهد. طبيعتا ممكن بود دايره مخالفت‌ها هم امروز تندتر باشد ولي اين را حتما بدانيد كه منحصر به اين دولت نيست البته آقاي احمدي‌نژاد هم موقع معرفي كابينه اول و دوم با مخالفت‌هايي روبه‌رو بود.
اما مخالفت‌ها با اين دولت به شكل محسوسي بيشتر است.
فشار در تعداد سوالات آراي كارت‌هاي زردي كه مي‌دهيم، كارت‌هايي كه به وزرا مي‌دهيم اينها جزو ركوردهاي ما است. در اين مجلس من نمي‌گويم اينها حق مجلس نيست حق مجلس است قانون اساسي اين حق را داده آيين‌نامه هم اين حق را داده از حق‌شان استفاده مي‌كنند. قانون اساسي يا آيين نامه هم نگفته افراد چه نيت يا گرايش سياسي داشته باشند يا نداشته باشند يا چه كاري مي‌خواهند بكنند چه مقصدي از اين موضوع دارند. شما درست مي‌گوييد ما الان هرگز نسبت به دوره گذشته چنين شدتي نداشتيم، چنين حدتي نداشتيم با اينكه رييس مجلس موضع ديگري هم داشت ممكن بود كه روي خوشي هم داشته باشد. امروز دولت در نهايت مظلوميت در اين صحنه واقع شده اين را هم ما تصديق مي‌كنيم اما وقتي مي‌خواهيم دولت را نقد كنيم شما سوال‌تان راجع به نقد دولت است فراموش نكنيد كه مردم انتظارات متعددي از دولت داشتند و دارند خصوصا در عرصه اقتصادي دولت توانست در آخرين مذاكره - چه برجام در كنگره امريكا و سناي امريكا مصوب بشود چه مصوب نشود- دولت توانست هنرمندي‌اش را در اين عرصه به رخ بكشد، توانست اين قابليت را بگويدكه من بارها و بارها وزراي خارجه بزرگ‌ترين قدرت‌ها را جمع كردم، مذاكره كردم و چون باب ميلم نبود نتايج باز به فرصت بعد، به فرصت بعد تا به جايي رساندم كه به حداقل‌هاي مورد نظرم دسترسي پيدا كردم.
اعتماد به بهانه هفته دولت، با عليرضا محجوب، دبيركل خانه كارگر و نماينده مردم تهران در نهمين دوره مجلس شوراي اسلامي، گفت‌وگويي داشته است. محجوب در مقايسه اين دولت با دولت گذشته، معتقد است كه دولت نهم و دهم، پرهزينه‌ترين دولت پس از انقلاب بوده است كه مشكلات بسياري را براي كشور برجاي گذاشت. او همچنين در بخش ديگري از اين گفت‌وگو، رابطه دولت و مجلس را بررسي مي‌كند كه مي‌توانيد مشروح آن را در ادامه بخوانيد:
دولت يازدهم دومين سال خود را پشت سر گذاشت، عملكرد اين دولت را چطور ارزيابي مي‌كنيد؟
ما در دولت گذشته ميزان دلاري كه هزينه كرديم بي‌سابقه‌ترين در تاريخ ايران است. در واقع بي‌سابقه‌ترين ميزان دلار را در طول يك دولت هشت‌ساله هزينه كرديم در هيچ دوره‌اي اين حجم از دلار هزينه نشده، آن هم در شرايطي كه دو سال آخر را با تحريم‌ها مواجه بوديم، اگر تحريم‌ها نبود، معلوم نيست چه ركورد بالاتري باقي مي‌گذاشتيم بنابراين يكي از هزينه‌ساز‌ترين دولت‌هاي تاريخ در عرصه خارجي دولت گذشته بود امروز چون ما راجع به اقتصاد حرف مي‌زنيم و ناچاريم مقايسه كنيم، خوشبختانه هنوز در سه سال اول دولتي كه در سياست خارجي متهم است كه مي‌خواهد راه براي خارجي‌ها را باز كند، با يكي از كوچك‌ترين دولت‌ها از نظر هزينه‌كرد خارجي مواجه هستيم. همين الان دقت اين دولت و توجهش را به توليد داخلي و پرهيز از توسل به ارز خارجي مشاهده مي‌كنيد. بنابراين مي‌توانيم بگوييم يكي از دولت‌هايي هست كه در مسير و راه شهيد رجايي تا امروز قدم برداشته است، البته راهي كه تمام نشده و هنوز نمي‌توانيم راجع به آن قضاوت نهايي بكنيم ولي مي‌توانيم اين داوري مقدماتي را داشته باشيم كه دولت تحركش در جهت كاهش تورم يا كاهش سرعت پيشرفت تورم بوده است. كند كردن چرخ تورم دستاوردي است كه بدون آن، مي‌توانست نرخ رشد تورم در اين شرايط تحريمي شتابان باشد؛ اما دولت هنوز با يك معضل بزرگ مواجه است؛ آزمون اصلي دولت مقابله با ركود است.
يعني فكر مي‌كنيد هنوز براي خروج از ركود اقدامي انجام نشده است؟
يخ‌هاي ركود هنوز شكسته نشده اگر چه در كلان قدم‌هايي برداشته شده است اما يخ‌هاي ركود وقتي مي‌شكند كه هر كسي اندوخته‌اي، ثروتي يا اندك تحرك اقتصادي را به خرج داده حاصلش را دريافت مي‌كند هنوز چنين فضايي براي كسب و كار پيدا نشده است، اگر چنين اتفاقي بيفتد دولت مي‌تواند مدارهاي توفيق را ببيند ولي قبل از آن با وجود همه تلاش‌هايي كه دولت كرد، نمي‌توان از مردم انتظار داشت كه قضاوت مثبتي داشته باشند.
شما گفتيد كه دولت گذشته پرهزينه‌ترين دولت بوده است، آيا چنين هزينه‌هايي در راستاي ايجاد قضاوت مثبت مردم بود؟
تصور آن دولت اين بود كه بايد دست مردم را باز كند مردم احساس كنند راحت دارند خرج مي‌كنند مي‌خواست پول در دست مردم بريزد تا از اين طريق براي مردم تعريفي از رفاه ارايه كند. شما الان ١١٠ هزار ميليارد تومان سهام عدالت داريد كه دولت گذشته جرات نكرد آن را توزيع كند اگر اين سهام توزيع بشود به خاطر اينكه بازار سرمايه ما كشش اين ميزان سهام را ندارد به مدت ده سال بازار سرمايه ايران كاملا زير آب مي‌رود و هر تلاشي كه قبلا براي احياي بورس كردند زير سوال خواهد رفت، دولت گذشته مشكلاتي باقي گذاشته كه به اين سادگي قابل حل نيست.
چرا كسي در آن زمان، با اين اقدامات دولت گذشته برخورد نكرد؟ مجلس يا قوه قضاييه نمي‌توانستند مانع بروز چنين مشكلاتي شوند؟
ما در مجلس اين سياست‌ها را تصويب كرديم براي مثال وقتي كه ما خودمان قانون هدفمندي يارانه‌ها را تصويب كرديم، مگر مي‌توانيم مانع اجراي آن شويم؟
علاوه بر يارانه‌ها، تخلفاتي كه در دولت گذشته رخ داد، با سكوت پشت سرگذاشته شد و حالا عده‌اي در مخالفت با اين دولت صحبت مي‌كنند.
منظورتان كساني هستند كه در گذشته طرفدار دولت بودند؟
بله.
كساني كه امروز مخالف دولت هستند از باب طبيعت مخالفت مي‌كنند؛ من نمي‌گويم كه رييس‌جمهور گذشته دلش مي‌خواست اين مسير را طي كند ولي اطلاع كمش از مسائل اقتصادي و سپردن خودش به دست كساني كه به خوبي قواعد اقتصادي را نمي‌دانستند باعث بروز اين شرايط شد. از يك طرف ما مي‌گوييم به نفع فقرا هستيم به نفع ثروتمندان در مي‌آييم از يك طرف مي‌گوييم كه مي‌خواهيم رفاه آنها را اضافه كنيم عليه رفاه آنها مي‌شويم چون آنچنان اعمال ما با تحريم خارجي هم تلازم پيدا مي‌كند ارتباط پيدا مي‌كند باعث مي‌شود كه قيمت‌ها و تورم چنان وحشتناك حركت كند كه قابل كنترل نباشد. بايد اعتراف كنيم كه پر خرج بوديم بهتر است بگوييم ولخرج بوديم بهتر است بگويم خرج‌هاي بيجا و بيهوده‌اي كرديم كمتر در مسير خودش هزينه شد. بله همه مقصر بودند مجلس هم اين مصوبات را گذراند كه دولت اين اقدامات را انجام داد.
بنابراين مي‌توان اين‌گونه گفت كه مجلس در آن زمان مقابل رفتارهاي دولت ايستادگي نكرد؟
نه اين هم انصاف نيست كه شما مي‌گوييد، اگر اين‌گونه نبود آن جلسه يكشنبه را رييس دولت عليه رييس مجلس به پا نمي‌كرد.
البته به نظر مي‌رسيد آن جلسه، بيشتر نوعي برخورد رييس دولت با رييس مجلس بود.
بخشي از مجلس و رييس مجلس ايستاده بودند همه را با يك چوب نزنيد.
مساله فقط همان روز خاص نيست، به‌طور كل چرا مجلس مقابل اقدامات دولت سابق ايستادگي نكرد؟
من كه خودم اذعان كردم گفتم ما بعضي از اين سياست‌ها را خودمان تصويب و طراحي كرديم.
مثل همين مساله يارانه‌ها؟
بله، در آن زمان، كلا چهار نفر مخالف اسم نوشته بودند پنج نفر مي‌توانستند مخالفت كنند چهار نفر اسم نوشته بودند جالب اين است كه اينجوري نبوده كه قرعه‌كشي كنند اسم ما در بيايد يعني آقاي قاضي‌پور زودتر از من آمده بود صبح اسم نوشته بود نيم ساعت بعد من اسم نوشتم نيم ساعت بعد شدم نفر دوم، آقاي توكلي نزديك شروع جلسه آمدند شدند نفر سوم، آقاي نادران در جلسه اسم نويسي كردند شدند نفر چهارم دقت بفرماييد. سر مخالفت و موافقت يا خيلي جاها سر مخالفت و موافقت كشتي مي‌گيرند، اما آن زمان براي مخالفت با هدفمندي اصلا كشتي نبود كه ما همينجوري آمديم راحت اسم نوشتيم بدون قرعه‌كشي چون تعداد زياد نداشتيم قرعه‌كشي كنند بين موافقان قرعه‌كشي كردند بين مخالفان قرعه‌كشي نكردند؛ بنابراين اين روشن است كه شما مي‌توانيد بگوييد همه ساكت بودند يا خيلي‌ها ساكت بودند يا اگر ساكت هم نبودند دوست نداشتند در اين مورد بدنام بشوند يا صحبت كنند ما اين بدنامي را به نام خودمان خريديم و آماده شديم آمديم صحبت كرديم.
البته اظهارنظرها و تصميم‌ها در مورد هدفمندي به نظر مي‌رسد بيشتر از آنكه اقتصادي باشد، سياسي است.
اگر سياسي نبود نگاه حتما دلسوزهاي اقتصادي حرف‌شان را مي‌شنيدند آنها كه نگاه سياسي نداشتند.
علت اين مساله چه بود؟ آيا خود دولت به دنبال سياسي كردن بحث هدفمندي بود؟
نه، كل مجلس متاسفانه پيشتازتر از دولت بود. دولت قبلا طرفدار يارانه نبود بايد انصاف داشته باشيم چنانچه در سال قبل از تصويب سياست يارانه‌ها دولت با افزايش قيمت بنزين مخالف بود. ما به آقاي احمدي‌نژاد به عنوان كميسيون اجتماعي درخواست يك جلسه بدون سقف ساعت كرديم به خاطر عواقب اجتماعي لغو يارانه‌ها يا اجراي سياست هدفمندي يارانه‌ها اعضاي كميسيون به جاي نيم ساعت، دو ساعت و نيم بحث كردند مباحثه كردند از فقر گفتند از آثارش روي زندگي جامعه گفتند. پژوهش‌هاي اجتماعي و كارهايي كه مركز پژوهش حتي روي عرصه انجام داده بود، يادآوري كردند. آقاي رييس‌جمهور استدلالش اين بود كه ما ١٦٠ هزار ميليارد تومان كه هيچ موقع متحقق نشد از اين راه تامين مي‌كنيم پيش خود همه كارهاي عمراني و همه موضوعات را حل شده مي‌ديدند. ما گفتيم توليد ناخالص داخلي ما، نقدينگي مردم، كل حقوق شاغل و بازنشسته كارمند و كارگر به ٥٠ هزار ميليارد تومان نمي‌رسد چه طور ممكن است از ٥٠ هزار ميليارد تومان، ١٦٠ هزار ميليارد تومان ما وصول كنيم ثروتمند‌ها هم راجع به اين كالاها اينقدر مصرفي ندارند كه شما مصرف اينها را بزرگ تلقي كرديد بنابراين گفتيم در بهترين حالت قدرت گرفتن ٥٠ تا ٦٠ هزار ميليارد پول بيشتر وجود ندارد.
خروجي اين بحث‌ها چه بود؟
هيچي چون ايشان نپذيرفت. بنابراين ضمن اينكه نيت خير يا حتي تلاش خير هيچ كسي را نبايد نديده بگيريم ولي در مقام مقايسه امروز وقتي از دولت فعلي صحبت مي‌كنيم، كارهايي در باب راه‌سازي بعضي از ثروت‌هاي بلوكه شده ما انجام گرفت. دولت جديد تحرك بيشتري توانسته انجام دهد.
در نقد اين دولت چه مي‌توان گفت؟
هفته دولت هفته نقد نيست.
به هر حال نقد هم مي‌تواند سازنده باشد؟
ايام نقادي نيست ما تلاش مي‌كنيم اول خوبي‌هاي دولت را بگوييم. من امروز بايد عرض كنم كه در بيش از دو سال گذشته، آقاي رييس‌جمهور بيش از همه وزرا تلاش كرده، بيش از اركان دولت تلاش كرده. بيشترين مخالفت‌ها متوجه رييس دولت شده بيشترين گفته‌هاي حساسيت‌برانگيز توسط رييس دولت گفته شده، اين منصفانه نبوده كه اينجور رييس دولت تنها گذاشته بشود. انتظار فعاليت بيشتر از اركان دولت داريم. انتظار داريم كه كمي هم خود را قرباني كنند. رييس‌جمهوري كه به اين زحمت با تلاش بسياري از جوانان به رييس‌جمهوري رسيده اين تلاش‌ها را نگذارند ضايع بشود، نگذارند كم اثر بشود، نگذارند همه تيرها به سمت يك نفر شليك بشود. آن چيزي كه بايد وزير كشور بگويد، نگذارد رييس‌جمهور ناچار شود بگويد. آن چيزي كه وزير دارايي بايد بگويد، نگذارد رييس‌جمهور بگويد و او را آماج حملات بكنند اين يكي از نقدهاي ما است كه سر و بدنه دولت با سرعت يكسان كار نمي‌كردند اين بدنه بايد چابك‌تر از چيزي باشدكه فعلا هست.
نقش مجلس را در برابر اين دولت چطور ارزيابي مي‌كنيد؟ به نظر مي‌رسد كه در بسياري موارد مجلس نهم، مقابل دولت مي‌ايستد.
فراموش نكنيم پيش از انتخابات سال ٩٢ زماني كه ما مي‌خواستيم راجع به كانديداتوري آقاي روحاني در مجلس بيانيه‌اي را امضا كنيم، موفق نشديم به عده قابل ملاحظه‌اي بيش از انگشتان دو دست برسيم و به همين جهت هم پشيمان شديم حتي براي آقاي هاشمي كه قبل از آن تجمعي شد عدد به ٤٥ نرسيد اگر آقاي هاشمي مي‌آمد حتما ميزان رايش متفاوت بود و درصد رايش هم متفاوت بود ولي مجلس ممكن بود مخالفت‌هايش حتي تندتر از امروز هم باشد.
دليل آن چيست؟
الان مرتب بدگويي مي‌كنند در نطق‌هاي پيش از دستور بي‌موقع، به موقع از هاشمي بدگويي مي‌كنند.
بنابراين فكر مي‌كنيد بهتر شد كه هاشمي رييس‌جمهور نشد؟
من اين را نمي‌گويم اگر ايشان رييس‌جمهور مي‌شد حتما مردم آثار بيشتري مي‌ديدند اگرچه من فكر مي‌كنم كاري كه روحاني كرد بيش از حدانتظار ما بود بيش از آن چيزي بود كه مي‌توانست انجام بدهد اما هر گلي بويي دارد و هر مجموعه‌اي حاصل خودش را دارد، تصور و برداشت من اين است، شايد از خود آقاي روحاني هم بپرسيد همين جواب من را بدهد. طبيعتا ممكن بود دايره مخالفت‌ها هم امروز تندتر باشد ولي اين را حتما بدانيد كه منحصر به اين دولت نيست البته آقاي احمدي‌نژاد هم موقع معرفي كابينه اول و دوم با مخالفت‌هايي روبه‌رو بود.
اما مخالفت‌ها با اين دولت به شكل محسوسي بيشتر است.
فشار در تعداد سوالات آراي كارت‌هاي زردي كه مي‌دهيم، كارت‌هايي كه به وزرا مي‌دهيم اينها جزو ركوردهاي ما است. در اين مجلس من نمي‌گويم اينها حق مجلس نيست حق مجلس است قانون اساسي اين حق را داده آيين‌نامه هم اين حق را داده از حق‌شان استفاده مي‌كنند. قانون اساسي يا آيين نامه هم نگفته افراد چه نيت يا گرايش سياسي داشته باشند يا نداشته باشند يا چه كاري مي‌خواهند بكنند چه مقصدي از اين موضوع دارند. شما درست مي‌گوييد ما الان هرگز نسبت به دوره گذشته چنين شدتي نداشتيم، چنين حدتي نداشتيم با اينكه رييس مجلس موضع ديگري هم داشت ممكن بود كه روي خوشي هم داشته باشد. امروز دولت در نهايت مظلوميت در اين صحنه واقع شده اين را هم ما تصديق مي‌كنيم اما وقتي مي‌خواهيم دولت را نقد كنيم شما سوال‌تان راجع به نقد دولت است فراموش نكنيد كه مردم انتظارات متعددي از دولت داشتند و دارند خصوصا در عرصه اقتصادي دولت توانست در آخرين مذاكره - چه برجام در كنگره امريكا و سناي امريكا مصوب بشود چه مصوب نشود- دولت توانست هنرمندي‌اش را در اين عرصه به رخ بكشد، توانست اين قابليت را بگويدكه من بارها و بارها وزراي خارجه بزرگ‌ترين قدرت‌ها را جمع كردم، مذاكره كردم و چون باب ميلم نبود نتايج باز به فرصت بعد، به فرصت بعد تا به جايي رساندم كه به حداقل‌هاي مورد نظرم دسترسي پيدا كردم.
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
