کد مطلب: 238210
راهنمای کتاب/ «گنجینه خواف» (مجموعه درس‌ها، یادداشت‌های روزانه شهید مدرس در تبعید)؛ دکتر نصرالله صالحی؛ نشر طهوری
مزد شجاعت
بخش فرهنگی الف،27 مرداد 93
تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۳ ساعت ۰۶:۰۰
گنجینه خواف
(مجموعه درس‌ها، یادداشت‌های روزانه شهید مدرس در تبعید)
به کوشش: دکتر نصرالله صالحی
نشر طهوری، چاپ سوم ۱۳۹۲
شمارگان ۱۱۰۰ نسخه
۳۱۲ صفحه، ۱۸۰۰۰ تومان
فروشگاه اینترنتی شهر کتاب، این کتاب را تا یک هفته پس از معرفی، با ۱۰% تخفیف ویژه عرضه می‌کند، در صورت تمایل اینجا کلیک کنید.
*****
در میان بزرگ مردانی که رودرروی رضاخان و اقدامات او برای پایه‌گذاری استبداد نوین ایستادند، هیچ‌کس شجاعت او را نداشت و شهادت کمترین بهای چنین شجاعتی بود.
در جلسات مجلس شورای ملی برای تغییر سلطنت از قاجار به پهلوی، اگر دکتر محمد مصدق رندانه کوشید رأی حاضران را برگرداند؛ شهید مدرس شجاعانه مخالفتش را اعلام کرد. هردو تاوان سنگینی (تبعید طولانی) برای این مخالفت دادند، اما کینه رضا خان از مدرس، به‌مراتب بیشتر بود.
درگیری‌های مداومی که از زمان طی کردن سریع پله‌های قدرت با مدرس داشت، مخالفت‌ها و افشاگری‌های مدرس در برابر او، چیزی نبود که با چند سال تبعید و بیرون راندن از مجلس و دنیای سیاست التیام بپذیرد، از این رو در کمال ناجوانمردی، درحالی‌که مدرس عملاً سال‌ها بود از دایره سیاست بیرون قرار داشت، حکم به قتل او داد تا آن‌همه سال مبارزه با شهد شهادت در تاریخ ماندگار شود.
شهید مدرس زندگی پرفرازونشیبی داشت که اغلب از سوی مورخان به چهار دوره کودکی، جوانی (ایام تحصیل و تدریس)، سال‌های میان‌سالی ( ایام سیاست) و نهایتاً ایام پیری یا تبعید و شهادت.
درباره سه دوره نخست زندگی شهید مدرس در تاریخ بسیار نوشته‌شده به‌خصوص در عهد میان‌سالی که در سطح نخست سیاسی کشور چهره‌ای اثرگذار و فعال بود. اما درباره آن دوران نه‌ساله تبعید که به شهادت او انجامید، منابع بسیار اندک‌اند، به‌خصوص اینکه در تبعید تحت‌الحفظ بوده و دسترسی دیگران به او به‌مراتب مشکل‌تر از گذشته.
آنچه کتاب گنجینه خواف را به‌عنوان سندی گران‌بها در تاریخ معاصر داری اهمیت می‌سازد، در همین زمینه شکل می‌گیرد، چراکه این کتاب ازجمله منابع دست اولی محسوب می‌شود که اطلاعات بسیار سودمندی درباره این دوران به دست می‌دهد.
مجموعه درس‌ها و یادداشت‌های روزانه شهید سید حسن مدرس در تبعید که در کتاب حاضر گردآوری‌شده دربرگیرنده دو سال و هفت ماه نخست از از نه سال و یک ماه دوران تبعید اوست.
با وجود انتشار کتاب حاضر هنوز دوسوم دیگر از دوران تبعید مدرس در هاله‌ای از ابهام باقی‌مانده بود؛ اما پس از چاپ نخست گنجینه خواف، سید محسن مدرسی (نوه مدرس)، تعدادی از مکاتبات شهید مدرس با دو فرزندش یعنی سید اسماعیل و سیدعبدالباقی را که در آرشیو شخصی خود نگهداری می‌‌کرد در اختیار مؤلف قرارداد.
این نامه‌ها دربردارنده نکات بسیار ارزشمندی درباره یک‌سوم دیگر از دوران تبعید شهید مدرس تا شهادت اوست که در چاپ سوم کتاب در حجمی نزدیک به ۵۶ صفحه به پیوست متن قبلی، منتشرشده است.
گنجینه خواف در ۳۱۱ صفحه و سه بخش تدوین‌شده است. بخش اول شامل، مقدمه‌های تصحیح کننده کتاب (در چاپ اول و سوم)، شرح حکایت پنهان و پیدا شدن متن این اسناد که «گنجینه خواف» خوانده می‌شوند، ساختار و محتوای این اسناد و درنهایت مروری بر ایام تبعید و حبس سید حسن مدرس محتوای این بخش را تشکیل می‌دهند. به این بخش تکمله و سال‌شمار زندگی شهید مدرس نیز پیوست شده.
بخش دوم کتاب متن گنجینه خواف، یعنی شرح خاطرات روزانه و درس نوشته‌های سید شهید است که تقریباً صد و سی صفحه کتاب را تشکیل می‌دهد.
بخش سوم دربردارنده تصاویری از نسخه حطی این یادداشت‌ها و درس نوشته‌هاست. عکس‌های مرحوم مدرس و نهایتاً متن نامه‌های ارزشمندی که شهید مدرس به فرزندان خود نوشته و به‌عنوان افزوده‌های چاپ سوم کتاب، به کامل شدن هرچه بیشتر مجموعه اسناد روشنگرانه درباره این دوره مغفول مانده از حیات ارزنده شهید مدرس انجامیده است. شهیدی که نامش به‌واسطه دفاع از حقوق مردم در کسوت نماینده آن‌ها در مجلس شورای ملی همواره بر تارک تاریخ معاصر می‌درخشد و بانام مجلس گره‌خورده است.
(مجموعه درس‌ها، یادداشت‌های روزانه شهید مدرس در تبعید)
به کوشش: دکتر نصرالله صالحی
نشر طهوری، چاپ سوم ۱۳۹۲
شمارگان ۱۱۰۰ نسخه
۳۱۲ صفحه، ۱۸۰۰۰ تومان
فروشگاه اینترنتی شهر کتاب، این کتاب را تا یک هفته پس از معرفی، با ۱۰% تخفیف ویژه عرضه می‌کند، در صورت تمایل اینجا کلیک کنید.
*****
در میان بزرگ مردانی که رودرروی رضاخان و اقدامات او برای پایه‌گذاری استبداد نوین ایستادند، هیچ‌کس شجاعت او را نداشت و شهادت کمترین بهای چنین شجاعتی بود.
در جلسات مجلس شورای ملی برای تغییر سلطنت از قاجار به پهلوی، اگر دکتر محمد مصدق رندانه کوشید رأی حاضران را برگرداند؛ شهید مدرس شجاعانه مخالفتش را اعلام کرد. هردو تاوان سنگینی (تبعید طولانی) برای این مخالفت دادند، اما کینه رضا خان از مدرس، به‌مراتب بیشتر بود.
درگیری‌های مداومی که از زمان طی کردن سریع پله‌های قدرت با مدرس داشت، مخالفت‌ها و افشاگری‌های مدرس در برابر او، چیزی نبود که با چند سال تبعید و بیرون راندن از مجلس و دنیای سیاست التیام بپذیرد، از این رو در کمال ناجوانمردی، درحالی‌که مدرس عملاً سال‌ها بود از دایره سیاست بیرون قرار داشت، حکم به قتل او داد تا آن‌همه سال مبارزه با شهد شهادت در تاریخ ماندگار شود.
شهید مدرس زندگی پرفرازونشیبی داشت که اغلب از سوی مورخان به چهار دوره کودکی، جوانی (ایام تحصیل و تدریس)، سال‌های میان‌سالی ( ایام سیاست) و نهایتاً ایام پیری یا تبعید و شهادت.
درباره سه دوره نخست زندگی شهید مدرس در تاریخ بسیار نوشته‌شده به‌خصوص در عهد میان‌سالی که در سطح نخست سیاسی کشور چهره‌ای اثرگذار و فعال بود. اما درباره آن دوران نه‌ساله تبعید که به شهادت او انجامید، منابع بسیار اندک‌اند، به‌خصوص اینکه در تبعید تحت‌الحفظ بوده و دسترسی دیگران به او به‌مراتب مشکل‌تر از گذشته.
آنچه کتاب گنجینه خواف را به‌عنوان سندی گران‌بها در تاریخ معاصر داری اهمیت می‌سازد، در همین زمینه شکل می‌گیرد، چراکه این کتاب ازجمله منابع دست اولی محسوب می‌شود که اطلاعات بسیار سودمندی درباره این دوران به دست می‌دهد.
مجموعه درس‌ها و یادداشت‌های روزانه شهید سید حسن مدرس در تبعید که در کتاب حاضر گردآوری‌شده دربرگیرنده دو سال و هفت ماه نخست از از نه سال و یک ماه دوران تبعید اوست.
با وجود انتشار کتاب حاضر هنوز دوسوم دیگر از دوران تبعید مدرس در هاله‌ای از ابهام باقی‌مانده بود؛ اما پس از چاپ نخست گنجینه خواف، سید محسن مدرسی (نوه مدرس)، تعدادی از مکاتبات شهید مدرس با دو فرزندش یعنی سید اسماعیل و سیدعبدالباقی را که در آرشیو شخصی خود نگهداری می‌‌کرد در اختیار مؤلف قرارداد.
این نامه‌ها دربردارنده نکات بسیار ارزشمندی درباره یک‌سوم دیگر از دوران تبعید شهید مدرس تا شهادت اوست که در چاپ سوم کتاب در حجمی نزدیک به ۵۶ صفحه به پیوست متن قبلی، منتشرشده است.
گنجینه خواف در ۳۱۱ صفحه و سه بخش تدوین‌شده است. بخش اول شامل، مقدمه‌های تصحیح کننده کتاب (در چاپ اول و سوم)، شرح حکایت پنهان و پیدا شدن متن این اسناد که «گنجینه خواف» خوانده می‌شوند، ساختار و محتوای این اسناد و درنهایت مروری بر ایام تبعید و حبس سید حسن مدرس محتوای این بخش را تشکیل می‌دهند. به این بخش تکمله و سال‌شمار زندگی شهید مدرس نیز پیوست شده.
بخش دوم کتاب متن گنجینه خواف، یعنی شرح خاطرات روزانه و درس نوشته‌های سید شهید است که تقریباً صد و سی صفحه کتاب را تشکیل می‌دهد.
بخش سوم دربردارنده تصاویری از نسخه حطی این یادداشت‌ها و درس نوشته‌هاست. عکس‌های مرحوم مدرس و نهایتاً متن نامه‌های ارزشمندی که شهید مدرس به فرزندان خود نوشته و به‌عنوان افزوده‌های چاپ سوم کتاب، به کامل شدن هرچه بیشتر مجموعه اسناد روشنگرانه درباره این دوره مغفول مانده از حیات ارزنده شهید مدرس انجامیده است. شهیدی که نامش به‌واسطه دفاع از حقوق مردم در کسوت نماینده آن‌ها در مجلس شورای ملی همواره بر تارک تاریخ معاصر می‌درخشد و بانام مجلس گره‌خورده است.
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
