کد مطلب: 280201
آمریکا اجازه نمی‌دهد دلارهای ما برگردد
تاریخ انتشار : جمعه ۱۲ تير ۱۳۹۴ ساعت ۰۹:۰۵
امیرشجاعی مجری برنامه های سیاسی صدا و سیما و فواد ایزدی کارشناس بین الملل و استاد دانشگاه درباره سفر آمانو به تهران گفتگوی ویژه خبری را برگزار کردند.
سفر یوکیو آمانو به تهران و دیدار با مسئولان ارشد کشورمان باعث تحلیلهای زیادی شده. فواد ایزدی استاد دانشگاه و تحلیل گر مسایل سیاسی، درباره ادامه مذاکرات هسته ای در دومین روز تمدید خود و سفر یوکیو آمانو به تهران و دیدار با مسئولان ارشد کشور، نقطه نظرات خود را که عمدتا نا امید کننده بود در گفتگوی ویژه خبری ساعت ۲۲ و ۳۰ اعلام کرد.
پاسخهای او را به پرسشهای امیرشجاعی می خوانید:
یکی از موضوعاتی که تاکید دارم این است که تحریمها باید در روز امضای توافق لغو شود. دلیل پافشاری ما چیست و در صورت لغو نشدن تحریمها در روز توافق، برای ما چه مشکلاتی ممکن است ایجاد شود؟
اتفاقی که درباره تحریمها افتاده این است که تحریمهای اصلی بانکی و نفتی که برای اقتصاد کشور مشکل ایجاد کرده وضع شده توسط کنگره آمریکاست. ما ۲۸ تحریم داریم که ۱۸ تا متعلق به رئیس جمهور است. ۱۰ قانون تحریمی داریم که بیشترین مشکل را برای بانکهای ما ایجاد کرده که توسط کنگره آمریکا تصویب شده و یک قانون نیز در سال ۲۰۱۰ تصویب شده.
تحریم بانکی سوئیفت هم هست؟
نه این متعلق به اروپاست ولی چون برای نقل و انتقال دلار دچار مشکل بودیم، اگر بحث سوئیفت رو حل کنیم، مشکلمان با انتقال دلار حل نمی شود. در کنگره جمهوری خواهان گفته اند با روند مذاکرات اوباما با ایران مخالفیم. بخشی از این مخالفت برای مسایل سیاسی است. چند هفته پیش ۴۷ سناتور آمریکایی به رهبران ایران نامه نوشتند و گفتند هر توافق با اوباما داشتید، با او بوده، زمانی که او رفت، ما اینجاییم و این توافق را قبول نداریم. ۵-۶ نفر از نامزدهای حزی جمهوری خواه که نامزد انتخابات آینده ریاست جمهوری آمریکا هستند این نامه را امضا کرده اند. این حرف و منطق جمهوری خواهان است. در دموکراتها نیز خانم کلینتون بر خلاف نظر اوباما اقدام کرده و گفته ایران دشمن سنتی ماست. مشکل ما این است که اگر در روز امضا توافق چیزی را گرفتیم، گرفتیم. اگر چیزی را نگرفتیم و تحریمها را منوط به راستی آزمایی کردند که برسد به آخر دوره ریاست جمهوری اوباما که مدتها طول می کشد، دچار مشکل می شویم. دقت کنید آنها حتی بحث لغو تحریمها را هم مطرح نکرده اند و گفته تعلیق انجام می شود. این تعلیق در زمان تمام شدن دوره اوباماست. بر اساس قانون تعلیق، رئیس جمهور باید به کنگره گزارش دهد تا مجوز ۶ ماه تعلیق را بگیرد. در نهایت آقای اوباما چند ماه بیشتر امکان تعلیق ندارد و رئیس جمهور بعدی هم تعهدی درباره ادامه روند کاری اوباما ندارد. در تاریخ نمونه های زیادی داشتیم که رئیس جمهوری یک چیزی را تصویب می کند و رئیس جمهور بعدی رد می کند. نمونه های زیادی در این باره در تاریخ داریم. همین چند سال پیش، مذاکرات آمریکا با کره شمالی را داشتیم که آقای کلینتون امضا می کند و خانم شرمن هم معاون وزیر خارجه آن زمان بود. بعد آقای بوش آمد و گفت این به نفع ما نیست و لغو کرد.
این که توافق امضا شود و گفته اند تا اجرای آن ۵۲ روز کنگره وقت می خواهد و باز هم به انتخاب رئیس جمهور بعدی نمی رسد. ما کجای این همه تاخیر ضرر می کنیم؟
اگر ما در روز امضا تعهدی گرفتیم که تحریمهای اقتصادی و مالی لغو می شود، گرفتیم. اگر نگرفتیم و منوط شد به کارهای دیگر، هیچ تضمینی نیست که ایران امتیازات متعدد بدهد و چیزی دستش را بگیرد. این که اعلام شده ما روز امضا می خواهیم تحریمها لغو شود به این دلیل است. این حرف منطقی است.
موضوع سوئیفت اگر حل شود، یعنی آنچه از طلب ما در هند و کشورهای دیگر داریم، را به ما پس می دهند؟
نه، دلار متعلق به پول آمریکاست و این کشور اجازه نمی دهد.
ولی این تحریم وضع شده توسط اتحادیه اروپا است.
مشکل همین جاست. آمریکایی ها به بانکهای چین و هند می گویند شما یا باید از دلار استفاده کنید یا پول دیگری مانند ریال. دلار پول بین المللی است و بانک مجبور است بر اساس ساختار پول بین الملل از دلار استفاده کند. اگر فردا هم اتحادیه اروپا بگوید ما هیچ مشکلی نداریم، ولی بداخلاقی های آمریکا ادامه یابد، مشکلات ما حل نمی شود. در روزهای اخیر حرف جدیدی را آمریکایی ها زده اند و می گویند نمی خواهیم در روز توافق، متن نهایی را امضای نهایی کنیم. کشور یک سری خطوط قرمز را مشخص کرده و گفته در روز امضا باید تحریمها را لغو شده بدانیم. آمریکا می خواهد به صورت صوری و ظاهری به این خط قرمز توجه کند و در عمل کار خود را ادامه دهد.
یعنی متن توافق نهایی امضا نشود و صوری یک متنی را وزرای خارجه ببرند در پایتخت خود تا ببینید امضا می شود یا نه؟
بله، این خیلی خطرناک است. اگر متن را در وین امضا نکنند و آن را ببرند به پایتختهای خود، اگر این متن را ایران بگوید خطوط قرمز ما را مشخص نکرده، توافق شکست می خورد و بعد مزی گویند کار ایران باعث شد که توافق نکنیم. در مسایل هسته ای طرف مقابل امتیازات گسترده ای می خواهد و حداقل باید تحریمها را لغو کند.
اگر هم تیم مذاکره کننده در همین مرحله نیز نپذیرد باز هم همین اتفاق می افتد؟
نه، تا وقتی متن تنظیم نشده، اگر مذاکرات به شکست بخورد و حرف منطقی ایران درباره برنداشته شدن تحریمها را گوش نکنند، مذاکرات شکست می خورد. دقت کنید چند هفته پیش ۱۵۰ نماینده کنگره آمریکا از آقای اوباما تشکر کردند و در آنجا نوشتند اگر مذاکرات شکست می خورد، اولا برنامه هسته ای ایران قابل کنترل نیست. دوم اینکه ساختار تحریمها فرومی پاشد. این حرف ۲ ماه پیش ۱۵۰ نماینده کنگره آمریکاست. هفته پیش هم نفر دوم وزارت خارجه آمریکا گفت اگر توافق به نتیجه نرسد، تحریمها فرومی پاشد. طرف مقابل نیز حداقل نیاز به توافق دارد.
در این شرایط راهکار چیست؟
تیم مذاکره کننده نباید از عدم توافق بترسد. تحلیل طرفهای مقابل نیز است که اگر توافق نکنیم، تحریمها فرومی پاشد. نباید از عدکم توافق بترسم. اگر متنی تنظیم شود که خطوط قرمز ما را رعایت نکند، نباید در وین بپذیریم. طراحی طرف مقابل این است که در قدم اول توافق را موافق خواسته خود بگیرد. در قدم دوم نیز می خواهد در صورت شکست مذاکرات، ایران را مقصر اعلام کند. باید کاری کنیم که موفق به این کار نشود.
مسئله ابعاد احتمال نظامی برنامه هسته ای ایران چه می شود؟ ظاهرا آمریکایی ها عقب نشینی کردند. اگر pmd در این مرحله تعلیق شود، در جریان کلی مذاکرات به نفع ماست؟
اگر PMD را کنار بگذارند به نفع ماست. ولی آقای کری این جمله را نگفت. گفت ما می دانیم ایران در قبل از سال ۲۰۰۳ می خواسته بمب بسازد و ما از این مطمئن هستیم. ۳ روز پیش در بین خبرنگاران آمریکایی، بحث نظارتها مطرح شد. بحث این بود که طبق پروتکل الحاقی، کشورهای می توانند در مقابل درخواست بازدید آژانس از تاسیسات هسته ای شان چانه بزنند و به جای بازدید و بازرسی از سایتهای نظامی، می توانند روشهای دیگر را در این زمینه پیش بگیرند. منتهی آمریکایی ها نمی خواهد فقط آژانس اعلام کند من راضی شدم. آمریکاییها می خواهند حتما به سایتهای نظامی ما برود. خانم شرمن نیز گفت ما دنبال متنی هستیم که دسترسی به سایتهای هسته ای مطرح و آسان شود. در بیانیه لوزان نیز دسترسیهای مضاعف و بیشتر مطرح شده بود.
سفر آمانو به تهران درباره همین رویکرد PMD است؟ تحلیل شما و راه حال احتمالی که آمانو پیشنهاد می کند چیست؟
آقای آمانو در مدت دبیرکلی در آژانس بین المللی انرژی اتمی به شدت بد عمل کرد. زمانی که او می خواست انتخاب شود، با آمریکایی ها جلسه ای داشت و قول داد با آنها درباره ایران هماهنگ باشد. مشروح این جلسه بعدا منتشر شد. این کار را نیز انجام داد. چهره آمانو، ژاپنی است، ولی کارکردش در حد معاون وزیر خارجه آمریکاست. هم عادلانه برخورد نمی کند و هم مشکلات زیادی را در کشور ایجاد کرده. نباید به این فرد و آژانس حق وتو داد. این که بگوییم آژانس راستی آزمایی کند و در صورت تایید او، فلان تحریم تعلیق شود، این به شدت برای ما خطرناک است.
ولی گفته می شود تنها مرجع فنی برای نظارت و تایید فعالیتهای اتمی آژانس است؟
مشکلی ندارد آژانس نظارت کند ولی حق وتو دادن به آژانس مشکل زاست. آژانس می تواند نظارت کند و گزارش بدهد مشکل داریم، ما حق داریم چانه بزنیم و اعتراض کنیم. هدف آمریکایی ها این بود که حق اعتراض ما را بگیرند. یعنی بگویند آژانس اگر شما را تایید کرد که هیچ، اگر نکرد، بدوید دنبالش تا تایید بگیرید. این به شدت برای ما بد است چون نوع برخورد آژانس را می شناسیم.
سفر یوکیو آمانو به تهران و دیدار با مسئولان ارشد کشورمان باعث تحلیلهای زیادی شده. فواد ایزدی استاد دانشگاه و تحلیل گر مسایل سیاسی، درباره ادامه مذاکرات هسته ای در دومین روز تمدید خود و سفر یوکیو آمانو به تهران و دیدار با مسئولان ارشد کشور، نقطه نظرات خود را که عمدتا نا امید کننده بود در گفتگوی ویژه خبری ساعت ۲۲ و ۳۰ اعلام کرد.
پاسخهای او را به پرسشهای امیرشجاعی می خوانید:
یکی از موضوعاتی که تاکید دارم این است که تحریمها باید در روز امضای توافق لغو شود. دلیل پافشاری ما چیست و در صورت لغو نشدن تحریمها در روز توافق، برای ما چه مشکلاتی ممکن است ایجاد شود؟
اتفاقی که درباره تحریمها افتاده این است که تحریمهای اصلی بانکی و نفتی که برای اقتصاد کشور مشکل ایجاد کرده وضع شده توسط کنگره آمریکاست. ما ۲۸ تحریم داریم که ۱۸ تا متعلق به رئیس جمهور است. ۱۰ قانون تحریمی داریم که بیشترین مشکل را برای بانکهای ما ایجاد کرده که توسط کنگره آمریکا تصویب شده و یک قانون نیز در سال ۲۰۱۰ تصویب شده.
تحریم بانکی سوئیفت هم هست؟
نه این متعلق به اروپاست ولی چون برای نقل و انتقال دلار دچار مشکل بودیم، اگر بحث سوئیفت رو حل کنیم، مشکلمان با انتقال دلار حل نمی شود. در کنگره جمهوری خواهان گفته اند با روند مذاکرات اوباما با ایران مخالفیم. بخشی از این مخالفت برای مسایل سیاسی است. چند هفته پیش ۴۷ سناتور آمریکایی به رهبران ایران نامه نوشتند و گفتند هر توافق با اوباما داشتید، با او بوده، زمانی که او رفت، ما اینجاییم و این توافق را قبول نداریم. ۵-۶ نفر از نامزدهای حزی جمهوری خواه که نامزد انتخابات آینده ریاست جمهوری آمریکا هستند این نامه را امضا کرده اند. این حرف و منطق جمهوری خواهان است. در دموکراتها نیز خانم کلینتون بر خلاف نظر اوباما اقدام کرده و گفته ایران دشمن سنتی ماست. مشکل ما این است که اگر در روز امضا توافق چیزی را گرفتیم، گرفتیم. اگر چیزی را نگرفتیم و تحریمها را منوط به راستی آزمایی کردند که برسد به آخر دوره ریاست جمهوری اوباما که مدتها طول می کشد، دچار مشکل می شویم. دقت کنید آنها حتی بحث لغو تحریمها را هم مطرح نکرده اند و گفته تعلیق انجام می شود. این تعلیق در زمان تمام شدن دوره اوباماست. بر اساس قانون تعلیق، رئیس جمهور باید به کنگره گزارش دهد تا مجوز ۶ ماه تعلیق را بگیرد. در نهایت آقای اوباما چند ماه بیشتر امکان تعلیق ندارد و رئیس جمهور بعدی هم تعهدی درباره ادامه روند کاری اوباما ندارد. در تاریخ نمونه های زیادی داشتیم که رئیس جمهوری یک چیزی را تصویب می کند و رئیس جمهور بعدی رد می کند. نمونه های زیادی در این باره در تاریخ داریم. همین چند سال پیش، مذاکرات آمریکا با کره شمالی را داشتیم که آقای کلینتون امضا می کند و خانم شرمن هم معاون وزیر خارجه آن زمان بود. بعد آقای بوش آمد و گفت این به نفع ما نیست و لغو کرد.
این که توافق امضا شود و گفته اند تا اجرای آن ۵۲ روز کنگره وقت می خواهد و باز هم به انتخاب رئیس جمهور بعدی نمی رسد. ما کجای این همه تاخیر ضرر می کنیم؟
اگر ما در روز امضا تعهدی گرفتیم که تحریمهای اقتصادی و مالی لغو می شود، گرفتیم. اگر نگرفتیم و منوط شد به کارهای دیگر، هیچ تضمینی نیست که ایران امتیازات متعدد بدهد و چیزی دستش را بگیرد. این که اعلام شده ما روز امضا می خواهیم تحریمها لغو شود به این دلیل است. این حرف منطقی است.
موضوع سوئیفت اگر حل شود، یعنی آنچه از طلب ما در هند و کشورهای دیگر داریم، را به ما پس می دهند؟
نه، دلار متعلق به پول آمریکاست و این کشور اجازه نمی دهد.
ولی این تحریم وضع شده توسط اتحادیه اروپا است.
مشکل همین جاست. آمریکایی ها به بانکهای چین و هند می گویند شما یا باید از دلار استفاده کنید یا پول دیگری مانند ریال. دلار پول بین المللی است و بانک مجبور است بر اساس ساختار پول بین الملل از دلار استفاده کند. اگر فردا هم اتحادیه اروپا بگوید ما هیچ مشکلی نداریم، ولی بداخلاقی های آمریکا ادامه یابد، مشکلات ما حل نمی شود. در روزهای اخیر حرف جدیدی را آمریکایی ها زده اند و می گویند نمی خواهیم در روز توافق، متن نهایی را امضای نهایی کنیم. کشور یک سری خطوط قرمز را مشخص کرده و گفته در روز امضا باید تحریمها را لغو شده بدانیم. آمریکا می خواهد به صورت صوری و ظاهری به این خط قرمز توجه کند و در عمل کار خود را ادامه دهد.
یعنی متن توافق نهایی امضا نشود و صوری یک متنی را وزرای خارجه ببرند در پایتخت خود تا ببینید امضا می شود یا نه؟
بله، این خیلی خطرناک است. اگر متن را در وین امضا نکنند و آن را ببرند به پایتختهای خود، اگر این متن را ایران بگوید خطوط قرمز ما را مشخص نکرده، توافق شکست می خورد و بعد مزی گویند کار ایران باعث شد که توافق نکنیم. در مسایل هسته ای طرف مقابل امتیازات گسترده ای می خواهد و حداقل باید تحریمها را لغو کند.
اگر هم تیم مذاکره کننده در همین مرحله نیز نپذیرد باز هم همین اتفاق می افتد؟
نه، تا وقتی متن تنظیم نشده، اگر مذاکرات به شکست بخورد و حرف منطقی ایران درباره برنداشته شدن تحریمها را گوش نکنند، مذاکرات شکست می خورد. دقت کنید چند هفته پیش ۱۵۰ نماینده کنگره آمریکا از آقای اوباما تشکر کردند و در آنجا نوشتند اگر مذاکرات شکست می خورد، اولا برنامه هسته ای ایران قابل کنترل نیست. دوم اینکه ساختار تحریمها فرومی پاشد. این حرف ۲ ماه پیش ۱۵۰ نماینده کنگره آمریکاست. هفته پیش هم نفر دوم وزارت خارجه آمریکا گفت اگر توافق به نتیجه نرسد، تحریمها فرومی پاشد. طرف مقابل نیز حداقل نیاز به توافق دارد.
در این شرایط راهکار چیست؟
تیم مذاکره کننده نباید از عدم توافق بترسد. تحلیل طرفهای مقابل نیز است که اگر توافق نکنیم، تحریمها فرومی پاشد. نباید از عدکم توافق بترسم. اگر متنی تنظیم شود که خطوط قرمز ما را رعایت نکند، نباید در وین بپذیریم. طراحی طرف مقابل این است که در قدم اول توافق را موافق خواسته خود بگیرد. در قدم دوم نیز می خواهد در صورت شکست مذاکرات، ایران را مقصر اعلام کند. باید کاری کنیم که موفق به این کار نشود.
مسئله ابعاد احتمال نظامی برنامه هسته ای ایران چه می شود؟ ظاهرا آمریکایی ها عقب نشینی کردند. اگر pmd در این مرحله تعلیق شود، در جریان کلی مذاکرات به نفع ماست؟
اگر PMD را کنار بگذارند به نفع ماست. ولی آقای کری این جمله را نگفت. گفت ما می دانیم ایران در قبل از سال ۲۰۰۳ می خواسته بمب بسازد و ما از این مطمئن هستیم. ۳ روز پیش در بین خبرنگاران آمریکایی، بحث نظارتها مطرح شد. بحث این بود که طبق پروتکل الحاقی، کشورهای می توانند در مقابل درخواست بازدید آژانس از تاسیسات هسته ای شان چانه بزنند و به جای بازدید و بازرسی از سایتهای نظامی، می توانند روشهای دیگر را در این زمینه پیش بگیرند. منتهی آمریکایی ها نمی خواهد فقط آژانس اعلام کند من راضی شدم. آمریکاییها می خواهند حتما به سایتهای نظامی ما برود. خانم شرمن نیز گفت ما دنبال متنی هستیم که دسترسی به سایتهای هسته ای مطرح و آسان شود. در بیانیه لوزان نیز دسترسیهای مضاعف و بیشتر مطرح شده بود.
سفر آمانو به تهران درباره همین رویکرد PMD است؟ تحلیل شما و راه حال احتمالی که آمانو پیشنهاد می کند چیست؟
آقای آمانو در مدت دبیرکلی در آژانس بین المللی انرژی اتمی به شدت بد عمل کرد. زمانی که او می خواست انتخاب شود، با آمریکایی ها جلسه ای داشت و قول داد با آنها درباره ایران هماهنگ باشد. مشروح این جلسه بعدا منتشر شد. این کار را نیز انجام داد. چهره آمانو، ژاپنی است، ولی کارکردش در حد معاون وزیر خارجه آمریکاست. هم عادلانه برخورد نمی کند و هم مشکلات زیادی را در کشور ایجاد کرده. نباید به این فرد و آژانس حق وتو داد. این که بگوییم آژانس راستی آزمایی کند و در صورت تایید او، فلان تحریم تعلیق شود، این به شدت برای ما خطرناک است.
ولی گفته می شود تنها مرجع فنی برای نظارت و تایید فعالیتهای اتمی آژانس است؟
مشکلی ندارد آژانس نظارت کند ولی حق وتو دادن به آژانس مشکل زاست. آژانس می تواند نظارت کند و گزارش بدهد مشکل داریم، ما حق داریم چانه بزنیم و اعتراض کنیم. هدف آمریکایی ها این بود که حق اعتراض ما را بگیرند. یعنی بگویند آژانس اگر شما را تایید کرد که هیچ، اگر نکرد، بدوید دنبالش تا تایید بگیرید. این به شدت برای ما بد است چون نوع برخورد آژانس را می شناسیم.
کلمات کلیدی : فواد ایزدی+مذاکرات
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
