کد مطلب: 268980
پیشنهاد کتاب/«وعده‌گاه شیر بلفور»؛ ژیل پرو؛ مترجم: ابوالحسن نجفی؛ نیلوفر
در مرز میان خدمت و خیانت
حمیدرضا امیدی سرور، 8 اردیبهشت 94
تاریخ انتشار : سه شنبه ۸ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۱۹:۱۷
وعده‌گاه شیربلفور
نویسنده: ژیل پرو
مترجم: ابوالحسن نجفی
ناشر: نیلوفر، چاپ دوم ۱۳۹۳
۲۲۵ صفحه، ۱۵۰۰۰ تومان
این کتاب را فروشگاه اینترنتی شهر کتاب تا یک هفته پس از معرفی، با ۱۰% تخفیف ویژه عرضه می‌کند، در صورت تمایل اینجا کلیک کنید.
*****
چندی پیش وقتی پاتریک مودیانوی فرانسوی جایزه نوبل را دریافت کرد، خبرنگاری با ابوالحسن نجفی تماس گرفت تا نظر او را درباره این نویسنده و آثارش جویا شود. جالب بود که نجفی در جوابش گفت که شناخت چندانی از این نویسنده ندارد و از برخی دوستان چیزهایی درباره او شنیده! این در حالی است که ابوالحسن نجفی مترجمی است که روزگاری بیشترین سهم را در شناساندن نویسندگان فرانسوی به خوانندگان فارسی‌زبان داشت. فراوان‌اند نویسندگانی که آثارشان برای نخستین بار توسط نجفی به فارسی برگردانده شد؛ از نویسندگان نامدار گرفته تا نویسندگانی که تا آن زمان کسی اسمی از آن‌ها نشنیده بوده.
عمرش دراز بادا. ابوالحسن نجفی هشتادوشش سال دارد و دو دهه‌ای است که توانایی و دانش گسترده خود را در حوزه‌های پژوهشی ادبیات فارسی بکار گرفته و ترجمه ادبیات را به جوان‌ترها سپرده. اما چند دهه پیش چنین نبود. پاره‌ای از بهترین ترجمه‌ها از آثار نویسندگان نامدار فرانسوی توسط او انجام شده و در نشریات و جنگ‌های مختلف ادبی تک داستان‌هایی از نویسندگان مختلف فرانسوی منتشر کرده بود که بعدها در کتابی با عنوان داستان‌های کوتاه فرانسوی منتشر شد. کتابی که دربردارنده داستان‌هایی از نویسندگان اواخر قرن نوزدهم فرانسه تا اواسط قرن بیستم بود که این داستان‌ها مبنای آشنایی خوانندگان فارسی‌زبان با نام‌های معتبری از ادبیات غنی فرانسه برای اولین بار بودند. شاید ذکر این نکته جالب باشد، هم او بود که برای نخستین بار ترجمه صفحات آغازین رمان در جستجوی زمان از دست رفته را در مجله گردون به چاپ رساند و مارسل پروست را به مخاطبان فارسی‌زبان شناساند(۱). خلاصه آنکه نجفی از انگشت‌شمار مترجمانی است که نامش ضامن کیفیت هرکتابی بوده که نام او را بر خود داشته، چه نویسنده‌ای نام‌آشنا و چه نویسنده‌ای که برای نخستین بار نامش شنیده می‌شد. چنانچه وقتی وعده‌گاه شیر بلفور اثر ژیل پرو برای نخستین بار در سال ۱۳۷۴ منتشر شد، نام ابوالحسن نجفی واسطه استقبال از کتابی بود که نویسنده‌اش در ایران شناخته‌شده نبود.
ژیل پرو به سال ۱۹۳۱ در فرانسه به دنیا آمده و کودکی و نوجوانی او در دوران پرفراز و نشیب جنگ جهانی دوم، در فرانسه اشغال‌شده توسط نازی‌ها و بحران‌های اقتصادی و اجتماعی پس از پایان جنگ جهانی دوم سپری شده است؛ پس جای تعجب نیست اگر در اغلب آثار خود از جنگ و معضلات ناشی از آن می‌نویسد. فراوان‌اند نویسندگانی که خاطرات دوران کودکی‌شان به‌عنوان اصلی‌ترین مصالح آن‌ها در داستان‌نویسی مورداستفاده قرار می‌گیرد. ژیل پرو نیز از این دسته است. جنگ جهانی دوم و چالش‌هایی که در زندگی مردم سرزمین‌های اشغالی به وجود آمده بود چنان تأثیر عمیقی بر او گذارده که بعدها به اصلی‌ترین دستمایه آثار او بدل شده است. در این رابطه باید به تجربه مستقیم او از دوران سربازی‌اش که در الجزایر گذشت اشاره کرد. اولین اثر او با عنوان چتربازها که در سال ۱۹۶۱ منتشر شد، از تجربیات او در الجزایر بهره بسیار برده بود. رمانی که توفیق نسبی آن باعث شد ژیل پرو که حقوق خوانده بود کار وکالت را به نفع نویسندگی کنار بگذارد. پس از آن قریب به پنج دهه را به نوشتن داستان و روزنامه‌نگاری و پژوهش در تاریخ گذراند. پرونده ۵۱ (۱۹۶۹)، اشتباه (۱۹۷۱)، پلیور سرخ (۱۹۷۸)، راز سرخ (۱۹۹۲)، پسری با چشمان خاکستری (۲۰۰۱)، زن غمگین (۲۰۰۴) و... ازجمله آثار داستانی او محسوب می‌شوند. تاریخ به‌عنوان یکی از زمینه‌های موردعلاقه ژیل پرو در داستان‌نویسی او نیز تأثیر بسیاری گذارده، بنابراین علاوه بر جنگ، تاریخ نیز مایه بخشی دیگر از آثار او را تشکیل می‌دهد.
«وعده‌گاهِ شیرِ بلفور و داستان‌های دیگر» که با ترجمه ابوالحسن نجفی به‌تازگی در نشر نیلوفر برای بار دوم منتشر شده است، برگرفته از یکی از مجموعه داستان‌های ژیل پرو با عنوان «ناله‌های بلند» است که در سال ۱۹۷۰ منتشر شده. در چاپ نخست این کتاب نجفی شش داستان از این مجموعه را با عناوین: «نامزد و مرگ»، «بازگشت بیبندوم»، «سالگرد»، «مردی از اوکراین»، «وعده‌گاه شیر بلفور» و «ناله‌های بلند» انتخاب و ترجمه کرده بود. او اواخر دهه هشتاد داستان بلند «گم‌گشته» اثر ژیل پرو را نیز ترجمه کرد و برای انتشار به نشر نیلوفر سپرد؛ داستانی که از رمان‌های کوتاه ژیل پرو است. اما نشر نیلوفر تصمیم گرفت به‌جای انتشار مستقل این اثر آن را به کتاب «وعده‌گاهِ شیرِ بلفور و داستان‌های دیگر» افزوده و چاپ دوم این کتاب را بعد از نزدیک به دو دهه، با هفت داستان به مخاطبان عرضه کند. به این سبب چاپ تازه این کتاب در قیاس با چاپ نخست آن از یک داستان (گم‌گشته) بیشتر برخوردار است.
داستان‌های گردآمده در این کتاب یا از تجربه‌های دوران کودکی او در جنگ جهانی دوم و یا مطالعاتش درباره «نهضت مقاومت» فرانسه در همین ایام و نهایتاً از جنگ‌های استقلال‌طلبانه در نیمه دوم قرن بیستم که خود ژیل پرو در الجزایر از نزدیک شاهد نمونه‌ای از آن بوده، مایه گرفته است. شخصیت‌های اصلی داستان‌های او یا قهرمان هستند و یا خائن‌اند اما بااین‌حال از کیفیتی خاکستری برخوردارند. همچون هر انسانی از ویژگی‌های مثبت و منفی برخوردارند و همین باعث می‌شود که قضاوت درباره درستی یا غلط بودن رفتار آن‌ها که متضمن خیانت یا قهرمانی آن‌هاست دشوار شده و شخصیت‌ها در این بین در نوسان باشند.
داستان‌های کتاب با وجود زمینه‌های تاریخی و بسترهای مشترک وقوع، مضمون‌های مختلف و متنوعی دارند. گذر زمان و تداعی خاطرات گذشته و سایه افکندن آن بر زندگی شخصیت‌ها در زمان حال از تم‌های موردتوجه ژیل پرو در این داستان‌هاست. چه در مورد زنی که با مرور خاطرات گذشته‌اش پیری را بیش از پیش در وجود خود احساس می‌کند، چه در مورد پسر جوانی که گذشته پدرش (که پیش از تولد او مرده)، به لحاظ روانی بر زندگی امروزش سایه افکنده و نهایتاً یکی از جذاب‌ترین داستان‌های کتاب که در آن زندانی و زندانبان شکنجه‌گر باهم روبه‌رو شده‌اند. یکی از شگردهای مهم ژیل پرو چگونگی آغاز داستان‌های اوست. او داستان‌هایش را با چنان قدرتی آغاز می‌کند که بعید است بعد از خواندن پاراگراف‌های آغازین این آثار بتوان آن‌ها را بر زمین گذاشت.
۱- بعدها مرحوم مهدی سحابی مجموعه هفت‌جلدی در جستجوی زمان از دست رفته را به شایستگی و البته در هشت جلد به فارسی برگرداند.
نویسنده: ژیل پرو
مترجم: ابوالحسن نجفی
ناشر: نیلوفر، چاپ دوم ۱۳۹۳
۲۲۵ صفحه، ۱۵۰۰۰ تومان
این کتاب را فروشگاه اینترنتی شهر کتاب تا یک هفته پس از معرفی، با ۱۰% تخفیف ویژه عرضه می‌کند، در صورت تمایل اینجا کلیک کنید.
*****
چندی پیش وقتی پاتریک مودیانوی فرانسوی جایزه نوبل را دریافت کرد، خبرنگاری با ابوالحسن نجفی تماس گرفت تا نظر او را درباره این نویسنده و آثارش جویا شود. جالب بود که نجفی در جوابش گفت که شناخت چندانی از این نویسنده ندارد و از برخی دوستان چیزهایی درباره او شنیده! این در حالی است که ابوالحسن نجفی مترجمی است که روزگاری بیشترین سهم را در شناساندن نویسندگان فرانسوی به خوانندگان فارسی‌زبان داشت. فراوان‌اند نویسندگانی که آثارشان برای نخستین بار توسط نجفی به فارسی برگردانده شد؛ از نویسندگان نامدار گرفته تا نویسندگانی که تا آن زمان کسی اسمی از آن‌ها نشنیده بوده.
عمرش دراز بادا. ابوالحسن نجفی هشتادوشش سال دارد و دو دهه‌ای است که توانایی و دانش گسترده خود را در حوزه‌های پژوهشی ادبیات فارسی بکار گرفته و ترجمه ادبیات را به جوان‌ترها سپرده. اما چند دهه پیش چنین نبود. پاره‌ای از بهترین ترجمه‌ها از آثار نویسندگان نامدار فرانسوی توسط او انجام شده و در نشریات و جنگ‌های مختلف ادبی تک داستان‌هایی از نویسندگان مختلف فرانسوی منتشر کرده بود که بعدها در کتابی با عنوان داستان‌های کوتاه فرانسوی منتشر شد. کتابی که دربردارنده داستان‌هایی از نویسندگان اواخر قرن نوزدهم فرانسه تا اواسط قرن بیستم بود که این داستان‌ها مبنای آشنایی خوانندگان فارسی‌زبان با نام‌های معتبری از ادبیات غنی فرانسه برای اولین بار بودند. شاید ذکر این نکته جالب باشد، هم او بود که برای نخستین بار ترجمه صفحات آغازین رمان در جستجوی زمان از دست رفته را در مجله گردون به چاپ رساند و مارسل پروست را به مخاطبان فارسی‌زبان شناساند(۱). خلاصه آنکه نجفی از انگشت‌شمار مترجمانی است که نامش ضامن کیفیت هرکتابی بوده که نام او را بر خود داشته، چه نویسنده‌ای نام‌آشنا و چه نویسنده‌ای که برای نخستین بار نامش شنیده می‌شد. چنانچه وقتی وعده‌گاه شیر بلفور اثر ژیل پرو برای نخستین بار در سال ۱۳۷۴ منتشر شد، نام ابوالحسن نجفی واسطه استقبال از کتابی بود که نویسنده‌اش در ایران شناخته‌شده نبود.
ژیل پرو به سال ۱۹۳۱ در فرانسه به دنیا آمده و کودکی و نوجوانی او در دوران پرفراز و نشیب جنگ جهانی دوم، در فرانسه اشغال‌شده توسط نازی‌ها و بحران‌های اقتصادی و اجتماعی پس از پایان جنگ جهانی دوم سپری شده است؛ پس جای تعجب نیست اگر در اغلب آثار خود از جنگ و معضلات ناشی از آن می‌نویسد. فراوان‌اند نویسندگانی که خاطرات دوران کودکی‌شان به‌عنوان اصلی‌ترین مصالح آن‌ها در داستان‌نویسی مورداستفاده قرار می‌گیرد. ژیل پرو نیز از این دسته است. جنگ جهانی دوم و چالش‌هایی که در زندگی مردم سرزمین‌های اشغالی به وجود آمده بود چنان تأثیر عمیقی بر او گذارده که بعدها به اصلی‌ترین دستمایه آثار او بدل شده است. در این رابطه باید به تجربه مستقیم او از دوران سربازی‌اش که در الجزایر گذشت اشاره کرد. اولین اثر او با عنوان چتربازها که در سال ۱۹۶۱ منتشر شد، از تجربیات او در الجزایر بهره بسیار برده بود. رمانی که توفیق نسبی آن باعث شد ژیل پرو که حقوق خوانده بود کار وکالت را به نفع نویسندگی کنار بگذارد. پس از آن قریب به پنج دهه را به نوشتن داستان و روزنامه‌نگاری و پژوهش در تاریخ گذراند. پرونده ۵۱ (۱۹۶۹)، اشتباه (۱۹۷۱)، پلیور سرخ (۱۹۷۸)، راز سرخ (۱۹۹۲)، پسری با چشمان خاکستری (۲۰۰۱)، زن غمگین (۲۰۰۴) و... ازجمله آثار داستانی او محسوب می‌شوند. تاریخ به‌عنوان یکی از زمینه‌های موردعلاقه ژیل پرو در داستان‌نویسی او نیز تأثیر بسیاری گذارده، بنابراین علاوه بر جنگ، تاریخ نیز مایه بخشی دیگر از آثار او را تشکیل می‌دهد.
«وعده‌گاهِ شیرِ بلفور و داستان‌های دیگر» که با ترجمه ابوالحسن نجفی به‌تازگی در نشر نیلوفر برای بار دوم منتشر شده است، برگرفته از یکی از مجموعه داستان‌های ژیل پرو با عنوان «ناله‌های بلند» است که در سال ۱۹۷۰ منتشر شده. در چاپ نخست این کتاب نجفی شش داستان از این مجموعه را با عناوین: «نامزد و مرگ»، «بازگشت بیبندوم»، «سالگرد»، «مردی از اوکراین»، «وعده‌گاه شیر بلفور» و «ناله‌های بلند» انتخاب و ترجمه کرده بود. او اواخر دهه هشتاد داستان بلند «گم‌گشته» اثر ژیل پرو را نیز ترجمه کرد و برای انتشار به نشر نیلوفر سپرد؛ داستانی که از رمان‌های کوتاه ژیل پرو است. اما نشر نیلوفر تصمیم گرفت به‌جای انتشار مستقل این اثر آن را به کتاب «وعده‌گاهِ شیرِ بلفور و داستان‌های دیگر» افزوده و چاپ دوم این کتاب را بعد از نزدیک به دو دهه، با هفت داستان به مخاطبان عرضه کند. به این سبب چاپ تازه این کتاب در قیاس با چاپ نخست آن از یک داستان (گم‌گشته) بیشتر برخوردار است.
داستان‌های گردآمده در این کتاب یا از تجربه‌های دوران کودکی او در جنگ جهانی دوم و یا مطالعاتش درباره «نهضت مقاومت» فرانسه در همین ایام و نهایتاً از جنگ‌های استقلال‌طلبانه در نیمه دوم قرن بیستم که خود ژیل پرو در الجزایر از نزدیک شاهد نمونه‌ای از آن بوده، مایه گرفته است. شخصیت‌های اصلی داستان‌های او یا قهرمان هستند و یا خائن‌اند اما بااین‌حال از کیفیتی خاکستری برخوردارند. همچون هر انسانی از ویژگی‌های مثبت و منفی برخوردارند و همین باعث می‌شود که قضاوت درباره درستی یا غلط بودن رفتار آن‌ها که متضمن خیانت یا قهرمانی آن‌هاست دشوار شده و شخصیت‌ها در این بین در نوسان باشند.
داستان‌های کتاب با وجود زمینه‌های تاریخی و بسترهای مشترک وقوع، مضمون‌های مختلف و متنوعی دارند. گذر زمان و تداعی خاطرات گذشته و سایه افکندن آن بر زندگی شخصیت‌ها در زمان حال از تم‌های موردتوجه ژیل پرو در این داستان‌هاست. چه در مورد زنی که با مرور خاطرات گذشته‌اش پیری را بیش از پیش در وجود خود احساس می‌کند، چه در مورد پسر جوانی که گذشته پدرش (که پیش از تولد او مرده)، به لحاظ روانی بر زندگی امروزش سایه افکنده و نهایتاً یکی از جذاب‌ترین داستان‌های کتاب که در آن زندانی و زندانبان شکنجه‌گر باهم روبه‌رو شده‌اند. یکی از شگردهای مهم ژیل پرو چگونگی آغاز داستان‌های اوست. او داستان‌هایش را با چنان قدرتی آغاز می‌کند که بعید است بعد از خواندن پاراگراف‌های آغازین این آثار بتوان آن‌ها را بر زمین گذاشت.
۱- بعدها مرحوم مهدی سحابی مجموعه هفت‌جلدی در جستجوی زمان از دست رفته را به شایستگی و البته در هشت جلد به فارسی برگرداند.
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
