الف - نخستین نوروز بی‌طاغوت چگونه برگزار شد؟

فروردین ماه سال ۵۸ نخستین نوروز بدون شاه ایرانی‌ها بود. نوروزی متفاوت از چندین سال قبل. بعد از ۲۵۰۰ سال ایران نوروزی بدون شاه و طاغوت را تجربه می‌کرد.

خبرگزاری مهر: رسانه ها و مطبوعات رابطه‌ای تعریف شده با نوروز و ایام تحویل سال دارند. هر ساله و در موسم تحویل سال و در آستانه نوروز، رسانه های مختلف کار ویژه ای برای خود تعریف می کنند تا به بهترین شکل بازتاب دهنده حال و هوای حاکم بر مردم و جامعه باشند. از همین منظر بازخوانی و مرور صفحات روزنامه ها در مقاطع زمانی مختلف فرصتی را فراهم می آورد تا بهتر و بیشتر بتوان در جریان تحولات تاریخی و نسبت آن ها با حال و هوای مردم قرار گرفت.

به همین دلیل و در قالب سلسله گزارشی ویژه نوروز ۹۴، خبرگزاری مهر قصد دارد تا راوی نوروزهایی باشد که مردم ایران در سال‌های ۵۷ و ۵۸ یعنی درست در موسم گذار از دوران طاغوت به دوران جمهوریت گذرانده‌اند. بهترین سند برای انعکاس احوال مردم در این سال ها بازخوانی روزنامه ها و صفحات زردرنگ به جای مانده از آن ها در آرشیو خاطرات ما است.

در آغاز این سلسله گزارش یکی از گزارش های خواندنی روزنامه کیهان در نوروز ۵۸ را مرور خواهیم کرد. گزارشی که این روزنامه در روز ششم فروردین ماه و پس از پایان تعطیلات آن را منتشر کرد تا روایتی از نخستین نوروز بی طاغوت مردم ایران را ثبت کرده باشد.

در این گزارش که ببا تیتر «نخستین نوروز بی طاغوت چگونه گذشت؟» در صفحه هشتم روزنامه کیهان منتشر شده آمده است:

«میلیون‌ها ایرانی برای اولین‌بار در تاریخ خود نوروز بدون طاغوت را جشن گرفتند. حاجی فیروز را امسال در کوچه‌ها کمتر می‌دیدیم؛ چراکه روسیاهی به شاه ماند و بس. به جای قصه خسته‌کننده تکراری، امسال در همه خانه ها بحث های سیاسی گرم بود و اول و آخر این بحث ها این بود که «در بهار آزادی جای شهدا خالی».

در تهران با فرا رسیدن سال نو پاسداران انقلاب به نشانه شروع اولین بهار آزادی هزاران تیر به هوا شلیک کردند و با سرودهای انقلابی خود عید را جشن گرفتند. بعد رادیو به آنها اخطار کرد که ضد انقلاب ممکن است از این کار آنها سوءاستفاده و خرابکاری کند و آنها هم از شلیک خودداری کردند.

تهران اگرچه در این سال خلوت بود، ولی شلوغ‌تر از سال‌های پیش نشان می‌داد. شلوغی نسبی خیابان‌های تهران به دلیل کم شدن تعطیلات مدارس، محافظه کاری و مال‌اندیشی برای جاده‌ها و بالاخره وضع اقتصادی بیشتر مردم بود که اعتصابات انقلابی‌شان که منجر به سرنگونی رژیم شده بود، مجالی به آنها ندادند تا در روزهای عید به سیر و سیاحت بپردازند.

تهرانی هایی که به هر دلیل در شهر ماندگار شده بودند، امسال در عید دیدنی‌ها دادن سکه پهلوی را به یکدیگر تحریم کردند و به‌جای آن کتاب و به‌خصوص قرآن و کتاب های سیاسی دادند و امسال این سکه ها بی‌خریدار مانده بود.

در عید دیدنی‌ها هم دوباره مساله اصلی سیاسی چگونگی بافت سیاسی- اقتصادی اسلام، وجود اشتراک و افتراق اسلام با سرمایه‌داری و سوسیالیسم و... بود. فیلم‌های سینمایی بهتر از دوران طاغوت نمایش داده شد. تلویزیون توانست با نمایش چند فیلم سنگین سینمایی تا حدودی این خلاء را پر کند که از جمله می‌توان از خوشه های خشم و فستیوال فیلم های چارلی‌چاپلین نام برد.

امسال تمام کوچه ها و خیابان های شهر تحت‌الشعاع جو سیاسی کشور قرار گرفت. برگزاری چند میتینگ و تظاهرات که مهمترین آنها گرامیداشت شهدا در بهشت زهرا و اعتراض به موافقت‌نامه سادات و کارتر و چند میتینگ دیگر بود، شهر را یکپارچه سیاسی کرد.»

این تنها بخشی از حال و هوای مردم ایران در نوروز سالهایی است که آرام آرام گذار از پادشاهی به جمهوری را در آن‌ها تجربه می‌کردند. با گزارش های «عید انقلاب در آینه مطبوعات» همراه شوید تا بیشتر در جریان این احوالات قرار بگیرد.