سهم کشور های آسیایی از پروژه«دولت الکترونیک»
27 شهريور 1393 ساعت 15:19
دولت الکترونیک؛ واژهای که تا همین چندسال پیش چندان به گوش آشنا نبود و تعداد زیادی هم ازمزایای آن آگاه نبودند، حالا به یک اولویت در کشورهای مختلف تبدیل شده است و همه تلاش میکنند تا به فراهم کردن زیرساختهای آن بپردازند. آنچه دراین میان اهمیت ویژهای دارد، تلاش دولت برای استفاده بیشتر از ICT برای تأمین این سرویسها یعنی افزایش پهنای باند، توسعه اینترنت، توسعه تلفنهای همراه و اینترنت مرتبط با آن، آموزش و اطلاعرسانی به مردم و... در هزاره سوم یعنی عصر فناوری اطلاعات است.
هرچند این واژه در نیمه دوم دهه ۹۰ توسط امریکا برسر زبانها افتاد ولی برخی کشورها ازجمله کره جنوبی حتی قبل ازآن به دنبال فراهم کردن مقدمه دولت الکترونیک بودند چون ازمزایای آن همچون راحتی دسترسی مردم به خدمات عمومی باکیفیت، کاهش شکاف دیجیتالی و همچنین مشارکت فعال شهروندان در سرمایهگذاری دولت آگاه بودند. دولت الکترونیک در نقاط مختلف جهان رشدی مشابه نداشته است و حتی کشورهای یک منطقه نیز به موازات رشد سواد دیجیتال جامعه، سرمایهگذاری برای تأمین زیرساختها و همچنین توسعه اینترنت و شبکههای تلفن همراه، نبود سانسور و... نیز شاخص توسعه دولت الکترونیک (EGDI)متفاوتی دارند.
دولت الکترونیک در آسیا
آسیا که ۳/۴ میلیاردنفر از جمعیت جهان را در خود جای داده و بزرگترین قاره دنیا محسوب میشود، کشورهایی را همچون کره جنوبی و سنگاپور که در شاخص توسعه دولت الکترونیک پیشرو هستند در خود جای داده است و درمقابل، افغانستان، میانمار و پاکستان از دیگر کشورهای این منطقه هستند که جزو ۳۰ کشور انتهایی جدول رده بندی وضعیت جهانی دولت الکترونیک قرار دارند. شاید موفقیت کره جنوبی که حالا صدرنشین این جدول است به سابقه توجه به دولت الکترونیک و تلاش برای تحقق آن بازگردد. این کشور درسال ۱۹۶۷ دولت الکترونیک را به عنوان جزئی از تلاشهای اتوماسیون اداری برای تحلیل اقتصاد به صورت غیررسمی به کار گرفت ولی از سال ۱۹۸۶ به زیرساختهای آن توجه کرد و سرانجام از سپتامبر سال ۱۹۹۳ واژه دولت الکترونیک در اسناد رسمی این کشور جای گرفت.
این کشور با توجه ویژه به دولت الکترونیک برای نخستین بار در سال ۲۰۱۰ رتبه اول را در جهان کسب کرد که این روند همچنان ادامه دارد و امسال نیز این رتبه را حفظ کرده است. درحال حاضر تا ۸۵درصد خدمات و سرویسهای عمومی در کره جنوبی به صورت آنلاین ارائه میشود و آنقدر این موضوع جدی گرفته شده است که تعداد مراجعه حضوری مردم برای دریافت خدمات شهری و دولتی به ۳بار در سال رسیده است.
سنگاپور
سنگاپور نیز یکی از کشورهای آسیایی است که در مقوله دولت الکترونیک نه تنها در آسیا بلکه در جهان خوش درخشیده و علاوه بر جایگاه دوم در آسیا، رتبه سوم جهانی را نیز به خود اختصاص داده است. در سنگاپور نیز ۳۴/۳ میلیون شهروند از جمعیت ۵ میلیون و ۴۰۸ هزارنفری این کشور به سرویسهای آنلاین دولت الکترونیک دسترسی دارند و به دلیل کاهش استفاده از کاغذ و روند پیچیده و طولانی اداری و بوروکراسی، حدود ۱۵/۱ میلیون دلار در مصرف کاغذ صرفهجویی شده است.
همچنین گفته میشود ۸۸درصد ازکسانی که از دولت الکترونیک استفاده میکنند مواردی را مانند پرداخت مالیات، جریمه و... که با مسائل مالی دولت مربوط میشود از طریق سرویسهای آنلاین دولت الکترونیک انجام دادهاند و همچنین ۸۰درصد آنها اطلاعات دولتی را از طریق آنلاین کسب کردند که ۹۹درصد از طریق ایمیل یا کیوسکها بوده است. این کشور دولت الکترونیک را به حوزه تلفنهای هوشمند نیز برده و با توسعه اپلیکیشنهای iOS و اندروید یعنی eCitizen و Mobile@HDB دسترسی مردم به خدمات دولت الکترونیک را آسانتر کرده است. جهش سنگاپور در ۲ سال گذشته اعجاب آور است چون خود را از رتبه دهم جدول به این جایگاه رسانده است. پس از سنگاپور نیز کشورهایی مانند ژاپن، بحرین، قزاقستان، عربستان سعودی و عمان در این جدول قرار دارد.
قزاقستان
یکی دیگر از کشورهای آسیایی که با توسعه زیرساختهای مخابراتی و سرویسهای آنلاین در حوزه دولت الکترونیک عملکردی موفق داشته، قزاقستان است که امسال در جایگاه ۲۸ جدول جهانی توسعه دولت الکترونیک قرار دارد درحالی که در سال ۲۰۱۲ رتبه ۳۸ را به خود اختصاص داده بود. امروزه میزان سواد رایانه و دیجیتال در قزاقستان به ۲/۶۳درصد رسیده است و پهنای باند مناسب اینترنت در ۶/۶۷درصد از مساحت این کشور دیده میشود. همچنین درحال حاضر شهروندان از طریق پرتال دولت الکترونیک به ۵۷۰ سرویس دسترسی دارند و این پرتال به طورمتوسط روزانه ۴۳هزار کاربر دارد. ازآنجا که دولت الکترونیک علاوه بر ارائه خدمات مناسب میخواهد جلوی هرگونه فساد را در سطوح مختلف عملکرد دولت، هرگونه تقلب در انتخابات و... بگیرد، دولت قزاقستان در آن سرمایهگذاری مناسبی داشته است.
قزاقستانیها میتوانند بسیاری از اسناد دولتی را توسط همین پرتال دولت الکترونیک ارسال کرده یا دریافت کنند، جریمهها و مالیاتها را پرداخت کنند یا صورتحسابهای مربوط به طرحهای پیمانکاران به آنان پرداخت شود. دولت قزاقستان همچنین برنامهریزی دارد تا پایان سال ۲۰۱۴ بیش از ۵۰ سرویس و اپلیکیشن نیز روی گوشیهای هوشمند ارائه دهد تا مردم بتوانند در هر شرایطی از دولت الکترونیک استفاده کنند. قزاقستان همچنین قرار است تا سال ۲۰۱۷ دولت الکترونیک را به طور کامل در این کشور اجرا کند.
آذربایجان
در قاره آسیا کشورهای دیگری هم هستند که هرچند جایگاه فعلی آنها در توسعه دولت الکترونیک چندان مناسب به نظر نرسد ولی روندی روبه رشد دارند. یکی از این کشورها آذربایجان است که امسال جایگاه خود را نسبت به ۲سال قبل ۲۸ پله ارتقا داده و در رتبه ۶۸ جدول توسعه دولت الکترونیک قرار گرفته است تا شعار سازمان ملل در تحقیقات سال ۲۰۱۴ یعنی«دولت الکترونیک برای آیندهای که ما میخواهیم» محقق شود. به این ترتیب امسال آذربایجان از کشورهایی مانند چین، ترکیه و صربستان پیشی گرفته است. آذربایجان همچنین در این زمینه با افغانستان همکاری دارد و قرار است برای توسعه بخش ICT و درنتیجه ارتقای وضعیت دولت الکترونیک در افغانستان با این کشور همکاری کند، سرمایهگذاری داشته باشد و همچنین امکان تحصیل دانشجویان افغان را در دانشگاه IT آذربایجان فراهم کند.
افغانستان
افغانستان هم که سالها گرفتار جنگ بوده است درحال تلاش است تا دستی در دولت الکترونیک داشته باشد. هرچند از سال ۲۰۰۸ زمزمه توسعه دولت الکترونیک در افغانستان به گوش میرسید ولی باتوجه به شرایط کشور، این بحث به جایی نرسید. در سال ۲۰۱۱ وزیر ارتباطات و فناوری وقت افغانستان از استراتژی دولت الکترونیک در این کشور خبر داد و گفت: دولت الکترونیک در این کشور تا ۵ سال دیگر یعنی ۲۰۱۶ به سرانجام میرسد هرچند در جریان انتخابات اخیر افغانستان، بر سر مناسب بودن عملکرد سرویسهای دولت الکترونیک و انتخابات الکترونیک بحث و جدل فراوانی وجود داشت و معلوم نیست سرانجام آن چه شود. به هرحال دولت الکترونیک در افغانستان در دوران طفولیت بسر میبرد و راه درازی پیش رو دارد.
عربستان سعودی
یکی دیگر از کشورهای آسیایی که فعالیت خوبی در تحقق دولت الکترونیک آغاز کرده، عربستان سعودی است که امسال جایگاه ۳۶ جدول جهانی توسعه دولت الکترونیک را به خود اختصاص داده است درحالی که این کشور در سال ۲۰۱۲ رتبه ۴۱ جدول را در اختیار داشت. این صعود۵پلهای درنتیجه سرمایهگذاری مناسب در حوزه ICT است و آیندهای روشن فراروی این کشور قرارداده است. این کشور در سال ۲۰۱۴ حدود ۶۳/۱میلیارد دلار در بخشICT هزینه کرده است که این رقم نسبت به سال ۲۰۱۳، بیش از ۳/۹ درصد رشد داشته و پیشبینی میشود تا ۵سال آینده ۴/۱۱درصد دیگر بر این رقم افزوده شود. همه این تلاشها زمینه ساز توسعه دولت الکترونیک و پختگی آن در این کشور خواهد بود و امید میرود که در سالهای آینده شاهد رتبه بهتر این کشور در زمینه شاخص توسعه دولت الکترونیک باشیم. در این کشور همچنین در ۵سال آینده قرار است در حوزه گوشیهای هوشمند، سیستمهای ابری، شبکههای اجتماعی و... نیز سرمایهگذاری قابل توجهی در عربستان سعودی انجام شود که هریک میتوانند در موفقیت توسعه دولت الکترونیک تأثیرگذار باشند.
ترکیه
یکی دیگر از کشورهای آسیایی که برای توسعه دولت الکترونیک گامهایی اساسی برداشته، ترکیه است. دولت الکترونیک در این کشور از سال ۱۹۹۰ آغاز شد هرچند با گذشت ۲۴سال هنوز به رتبه مناسبی در جدول جهانی توسعه دولت الکترونیک نرسیده است ولی توسعه زیرساختهای آن مد نظر قرار گرفته است. ترکیه درحال حاضر در جایگاه ۷۱ جهان ایستاده که البته نسبت به ۲سال قبل از آن ۹ پله صعود کرده است. میزان استفاده مردم از اینترنت برای دسترسی به پرتال دولت الکترونیک نیز از ۳/۴۱درصد سال گذشته به ۳/۵۳درصد در سالجاری رسیده است.
به هرحال اگر بخواهیم به وضعیت دولت الکترونیک در کشورمان نیز نگاهی داشته باشیم باید گفت ارزیابیهای انجام گرفته از شاخص توسعه دولت الکترونیک توسط سازمان ملل متحد در سال گذشته، نشان میدهد که ایران در رتبه ۱۰۰ جهان و ۱۰ خاورمیانه قرار دارد هرچند امسال رتبه ایران در این مقوله مشخص نشده است ولی به نظر نمیرسد از رشد چندانی برخوردار باشد. با توجه به روند روبه رشد توسعه دولت الکترونیک در جهان، تلاش در این عرصه ضروری است و باید تلاش برای تأمین زیرساختهای مورد نیاز آن سرعت گیرد تا از این قافله عقب نماند.
منبع: ایران
کد مطلب: 242134
آدرس مطلب: http://alef.ir/vdcdsx0xoyt0of6.2a2y.html?242134