الف - چرا اینترنت احمدی نژاد را دوست ندارد؟

به عنوان یکی از ناظران بخش نظرات الف در طول ماه های اخیر، با طیف های گوناگونی از نظرات بینندگان مواجه بوده ام. یکی از نکاتی که در این مدت با آن برخورد کرده ام و احتمالا بینندگان نیز متوجه آن هستند، چگالی بالای نظرات منتقد عملکرد دولت در این سایت و البته سایر فضاهای آزاد یا تقریبا آزاد (نظرات الف با دید تقریبا آزاد تایید می شوند، به عبارت دیگر، نظرات هتاکانه یا خارج از خطوط 'بسیار قرمز' متعارف تایید نمی شوند) اظهار نظر مجازی است . اینترنت احمدی نژاد را دوست ندارد. در توضیح پدیده مذکور، شاید بتوان فرضیه های زیر را مطرح نمود:

1- اینترنت نمونه نسبتا خوبی از جامعه به دست می دهد و این وضعیت نشان دهنده وضعیت عمومی جامعه در قبال دولت است.

2- سایت الف محل تجمع بازدیدکنندگان منتقد یا ضد دولت است و محصول چنین تجمعی، به طور طبیعی تولید نظرات ناقد عملکرد دولت خواهد بود.

3- دسترسی به اینترنت در حال حاضر عمدتا به دهک های درآمدی و طبقات خاص - میانه به بالا - محدود می شود. از آنجاییکه مخاطب رئیس جمهور و طبقه هدف عملکرد دولت نهم طبقات محروم هستند، جمعیت موافق در اینترنت حضور پررنگ ندارد. از طرف دیگر و درست به همین دلیل، حضور طیف ناقد عملکرد دولت در فضای اینترنت پررنگ تر است. به عبارت دیگر، شکاف دیجیتالی ناشی از شکاف درآمدی-ثروتی، عامل ناتعادلی ساز در تولید محتوای جامعه مجازی است.

از آنجاییکه جامعه کاربری بازدیدکنندگان سایت های سیاسی-خبری معمولا با اختلاف اندکی تقریبا یکسان است و طیف های گوناگون علاقه مند به جناح های گوناگون، معمولا به طور روزانه از تمامی سایت های مطرح بازدید می کنند، فرضیه دوم چندان معقول به نظر نمی رسد، ضمن اینکه این سایت سعی کرده است در نقد و دفاع از دولت جانب اعتدال را رعایت کرده و از تبدیل شدن به منتقد یا مدافع صرف دولت پرهیز کند. فرضیه سوم را شاید بتوان بیانی دیگر از فرضیه عام اول، اما با ادبیات و دیدگاهی خاص ارزیابی کرد که با تایید آن، فرض اول رد می شود. نکته ای دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد اینکه، صحت فرض سوم گرچه می تواند با نوع برنامه و نگاه رئیس جمهور به وضعیت اقتصادی-اجتماعی کنونی توضیح داده شود، اما در عین حال می تواند از جهت عدم جذب طبقات میانه به بالا که عمدتا از سطح تحصیلاتی و تحلیل - در نگاه متعارف - بالاتری برخوردارند، نگران کننده تلقی شود. در هر حال، مطالعه دقیق تر در مورد این سوالات و سوالاتی مشابه آن، شاید به پاسخ هایی منجر شود که اهل سیاست کاربر اینترنت را از اشتباه در مورد برداشت افکار عمومی در موضوعات مختلف نسبت به عملکرد دولت بازدارد و به درک دقیق تری از آنچه در بطن جامعه می گذرد، منتهی شود. این موضوع از آنجا اهمیت بیشتری پیدا می کند که قبلا و به دفعات، عمق کم اینترنت ایران و اریب کاملا معنا دار "فضای مجازی" به نفع گروه های اجتماعی خاص، بعضا به تصوراتی منجر شده است که نادرست بودن آن ها با توجه به نتایج محک های سیاسی "جهان واقعی" - انتخابات - به اثبات رسیده است. حواسمان به این تورش باشد!