الف - قدرت نمایی اردوغان در ترکیه

اردوغان آرزوهای دور درازی در سر دارد تا آن جا که برخی از احیای امپراتوری عثمانی در قالبی نوین سخن می گویند. در عرصه خارجی اردوغان دکترین حاکم بر سیاست خارجی ترکیه را تغییر داده و با دوری از گرایش به اروپا به اتخاذ رویکرد خاورمیانه ای و دخالت در کشورهای مختلف دست زده و در عرصه داخلی نیز در فکر تغییر قانون اساسی و افزایش قدرت است.

به گزارش الف، یک سال پیش در چنین روزهایی فرزند یکی از وزرای دولت، رئیس بانک و نزدیک به ۵۰ سیاستمدار و مدیر شرکت که ارتباط تنگاتنگی با حزب حاکم عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان داشتند، دستگیر شدند. بحث بر سر مبالغ کلان پول سیاه، ساخت‌وسازهای مشکوک و معاملات غیرقانونی بود. در پی آن بازداشت‌ها چهار وزیر دولت اردوغان از سمت خود استعفا کردند و بسیاری آن زمان فکر می کردند که حیات سیاسی اردوغان به پایان رسیده است.

اما آن روزها ظاهرا سپری شده و اردوغان در مسند ریاست جمهوری در تلاش است موقعیت خود را بیش از پیش محکم‌ کند. او اکنون در حالی که در کاخ سفید خود اقامت گزیده به خود اجازه می‌دهد با تغییر قوانین، اختیارات پلیس را افزایش دهد و روزنامه‌نگاران منتقد دولت را در جایگاه متهم بنشاند و آن ها را بازداشت نماید.

امروز پلیس ترکیه در عملیاتی شبانه حداقل ۲۴ نفر از مخالفان دولت را بازداشت کرد. در این اقدام که در ساعت‌های نخستین بامداد یکشنبه رخ داد، پلیس به مقر روزنامه زمان، یکی از پرتیراژترین روزنامه‌های ترکیه و شبکه تلویزیونی سامانیولو حمله کرد که با واکنش کارکنان و بعضی از هواداران این رسانه‌ها مواجه شد. در فهرست افرادی که به دستور دادستان عمومی استانبول بازداشت شده‌اند، نام هدایت کاراجا، رئیس شبکه تلویزیونی سامانیالو، یک فرمانده ارشد پلیس، چند روزنامه‌نگار و تهیه کننده به چشم می‌خورد.

گفتنی است در پی انتشار خبرهایی مبنی بر تصمیم دولت ترکیه برای دستگیری ۴۰۰ تن از مخالفان اردوغان و احتمال توقیف روزنامه زمان، دیروز صدها تن در مقابل ساختمان دادسرای استانبول تجمع کردند. همچنین شایعه احتمال آغاز عملیات گسترده نیروهای امنیتی برای دستگیری ۴۰۰ تن از مخالفان دولت ترکیه از جمله ۱۵۰ روزنامه نگار، همزمان با سالگرد افشای فایلهای صوتی مربوط به فساد مالی نزدیکان اردوغان در سال گذشته،موجب تجمع صدها نفر در مقابل ساختمان دادسرای استانبول شد. این فایلها توسط هواداران جماعت گولن و روزنامه زمان که به ارتباط نزدیک با جماعت یاد شده معروف است منتشر شده بود.

اکنون نیز پس از گذشت صد روز از ریاست جمهوری اردوغان، فتح‌الله گولن او را متهم می‌کند که در حال تبدیل کردن ترکیه به کشوری با حاکیمت فردی است. گولن گفته است، پس از رهایی ترکیه از یوغ نظامیان، حزب عدالت و توسعه ، یوغ حزبی در ترکیه ایجاد کرده است. گولن دولت زیر رهبری اردوغان را متهم می‌کند که با اتهام‌ها و ادعاهای شکار جاسوس و خائن درصدد کنار گذاشتن افرادی هستند که حاضر به تسلیم در برابر قدرت آنها یا کنارآمدن با آنها نیستند. اما اردوغان این اتهام‌ها را توطئه و کودتایی علیه دولت خود نامید و رهبر جنبش خدمت را متهم کرد که در پس این توطئه و کودتای ادعایی او قرار دارد.

به نظر می رسد رجب طیب اردوغان آرزوهای دور درازی در عرصه سیاسی در سر دارد تا آن جا که برخی از احیای امپراتوری عثمانی نوین سخن می گویند. در عرصه خارجی اردوغان با ناامید شدن از پیوستن به اتحادیه اروپا، دکترین حاکم بر سیاست خارجی ترکیه را تغییر داده و با دوری از سیاست تنش زادیی سابق و اتخاذ رویکرد خاورمیانه ای و دخالت در کشورهای مختلف به چالش های بسیاری در رابطه با عراق، سوریه، مصر و ... رسیده است. در عرصه داخلی نیز اردوغان اگر چه توانسته قدرت خود را برگروه های سیاسی دیگر تحمیل کند و در فکر تغییر قانون اساسی است اما به نظر می رسد عرصه سیاسی رو به سمت رادیکالیزه شدن و فضای دو قطبی سوق داده که ممکن است تبعات این امر دامن خود او را نیز بگیرد.