يكي از آثار مشكلات اقتصادي ناشي از تحريم ها و سوء مديريت ها، تعطيلي پروژه هاي عمراني، عدم شروع كارهاي تازه و عدم پرداخت مطالبات شركت هاي پيمانكاري و مشاوري بوده است. در مورد بدهي دولت به مشاوران و پيمانكاران آمار و ارقام مختلفي ارايه مي شود. به عنوان نمونه، رييس يكي از سنديكاهاي پيمانكاري رقم بدهي دولت به بخش خصوصي را ۵۵ هزار ميليارد تومان ذكر كرده است. به هرحال بدهي دولت به بخش خصوصي هر رقمي باشد، فرقي نمي كند و همگان مي دانند كه اين رقم، رقم بالايي است. بنا بر اين مشاوران و پيمكانكاران به دليل عدم دريافت مطالباتشان، در پرداخت حقوق و مزاياي نيروهايشان دچار مشكل شده اند و ماه هاست با مشكل پرداخت حقوق و مزايا دست و پنجه نرم مي كنند.

نگارنده كه خود در يكي از شركت هاي مشاوري كار مي كند و از حقوق بگيران بخش تخصصي مشاور است، از شهريور ماه سال گذشته از نزديك اين مشكل را لمس نموده است. شركت هاي مشاوري و پيمانكاري از طرفي به دليل عدم دريافت مطالبات و از طرف ديگر به دليل نگرفتن كار جديد راه حل را در يكي از موارد زير ديده اند:

۱- تعديل نيرو، هم نيروهاي متخصص و هم نيروهاي عادي.
۲- كاهش حقوق و مزاياي كاركنان.
۳- پرداخت حقوق كاركنان با تاخيرات چند ماهه.
۴- دادن مرخصي بدون حقوق چند ماهه به كاركنان و دادن وعده آينده و گفتن اين كه "فعلا برو، هر وقت وضع بهتر شد، خبرت مي كنيم."
۵- فروش اموال و ماشين آلات براي پرداخت حقوق معوقه كاركنان.
۶- تعطيل شدن بسياري از شركت هاي مشاور و پيمانكار.

موارد فوق علاوه بر تحميل مشكل به صاحبان شركت ها، كاركنان را نيز دچار مشكل كرده است. مشكلات ايجاد شده براي كاركنان اعم از نيروهاي متخصص و عادي موارد زير مي باشد:

۱- بيكاري نيروهاي اخراج شده.
۲- عدم تعادل ميان دخل و خرج نيروها با توجه به افزايش چندين برابري قيمت ها و كاهش درآمدهاي آن ها.
۳- بي انگيزگي و بي رغبتي كاركنان، اعم از كاركنان متخصص و عادي به ادامه كار در وضعيت كنوني.
۴- شدت گرفتن مهاجرت نيروهاي متخصص و ماهر به خارج از كشور. كما اين كه چندين نفر از همكاران نگارنده اين يادداشت، در آرزوي يافتن كار، به كشورهاي مختلف مهاجرت كرده اند. كساني كه با هزينه اين ملت درس خوانده اند و سال ها در شركت هاي مشاور و پيمكانكار، كار كرده اند و تجربه اندوخته اند، از روي ناچاري، جلاي وطن مي كنند. كشورهاي ميزبان هم بدون صرف هزينه و به اصطلاح "مفت و مجاني" آن ها را صاحب مي شوند.

مشكلات ديگري هم وجود دارد كه ذكر همه آن ها در اين يادداشت كوتاه نمي گنجد. به عنوان مثال، نيرويي كه اخراج شده و درآمد ديگري هم ندارد و فشار مخارج خود و خانواده، بر گرده اش سنگيني مي كند، ممكن است خداي ناكرده براي كسب درآمد و گذراندن زندگي، دست به هر كاري بزند.

ضرر و زيان ناشي از نابودي بخش مشاور و پيمانكار، چيزي نيست كه در كوتاه مدت جبران شود. نيروي متخصصي كه به خارج رفته، بازگرداندنش ممكن است ديگر امكان پذير نباشد. شركت مشاور يا پيمانكاري كه بعد از سال ها كار كردن و كسب تجربه، نيروهايش را از دست داده يا تعطيل شده، تا دوباره، به شكل اوليه برگردد سال ها زمان مي برد. كارگر ماهر آرماتوربند، قالب بند، بتن كار،....و مكانيك ماشين آلات سنگيني كه كارش را از دست داده و براي گذراندن زندگي به شغل هاي كاذب روي آورده، ديگر رمقي براي بازگشت به كار تخصصي ندارد، نه انگيزه اي دارد و نه اعتمادي. از همه اين ها گذشته زندگي از هم پاشيده برخي زوج ها، به دليل مشكلات مالي، با هيچ چيز جبران نخواهد كرد.

بنا بر اين تا دير نشده بايد كاري كرد. اين بر مسئولان و بزرگان نظام است كه تا دير نشده، "الاهم و في الاهم" كنند و كاري را كه براي منافع اصلي كشور درست است انجام دهند. در اين راه ما هم پشتيبان آن ها خواهيم بود.

الف