الف - کی، چقدر حقوق می گیرد؟

چرا مردم این همه درباره فیش حقوقی یکدیگر کنجکاوند ؟ شما هم می خواهید بدانید شاغلان در هر حرفه ای چقدر حقوق می گیرند؟ ما فهرستی از دریافتی مشاغل گوناگون در پایتخت را برایتان داریم که مسیر کشف تان را آسان و بی دردسر می کند. البته نه فقط با هدف پاسخ به احساس کنجکاوی بلکه برای سنجش موقعیت شغلی و تصمیم گیری برای آینده تان.

آنطور که جام جم گزارش داده،در کشور ما کمتر پیش آمده است که سنجشی کامل و فراگیر از دریافتی همه مشاغل انجام شود و به همین خاطر برای پژوهش هایی اینچنینی گاهی باید دست به دامن مراکز خصوصی شد. یکی از این موسسات که اخیرا گزارشی مفصل از وضعیت دریافتی مشاغل مختلف را اعلام کرده، مرکز ایران تلنت است که نخستین و بزرگترین وبسایت استخدامی در کشور محسوب می شود و بیش از نیم میلیون نفر از متخصص ها و مدیران در آن عضو هستند.

این مرکز، پژوهش خود را در پایان سال گذشته و بر روی جمعیتی ۳۶ هزار نفری انجام داده و بنابر این دریافتی ها مربوط به همان سال است اما در سال جدید نیز همه مشاغل با رشدی تقریبا مشابه افزایش حقوق داشته اند و بنابر این وضعیت مشاغل در سال ۹۴ چندان تفاوتی با سال ۹۳ نداشته است و افزایشی یکنواخت در همه دریافتی ها مشاهده می شود که با توجه به رشد تورم ، تاثیری در تغییر وضع اقتصادی شاغلان ندارد.

علم آنقدرها به ثروت مربوط نیست
نخستین مورد سنجیده شده در این پژوهش، رابطه میان میزان تحصیلات با حقوق است. دریافتی فوق لیسانس ها به طور متوسط فقط ۱۵ درصد بیشتر از لیسانس هاست اما جالب است بدانید که هرچه سمت اداری فردی بالاتر باشد این اختلاف بیشتر می شود یعنی فوق لیسانس گرفتن یکی از مدیران در حوزه منابع انسانی و مالی تقریبا ۴۰ درصد حقوقش را افزایش می دهد در حالی که یک مهندس صنایع به واسطه تغییر مدرک فقط ۲ درصد افزایش حقوق دارد.

نوع دانشگاه هم بر میزان دستمزد اثر دارد و فارغ التحصیلان دانشگاه های دولتی به طور متوسط ۱۷ درصد بیشتر از فارغ التحصیلان دانشگاه های آزاد حقوق می گیرند.

در تحلیلی جزئی تر، اختلاف دریافتی بر این مبنا، بین مدیران منابع انسانی، بیشترین مقدار را دارد و اگر آنها از دانشگاه های دولتی فارغ التحصیل شده باشند تا حدود ۵۰ درصد بیشتر از همتاهای خودشان با مدرک دانشگاه آزاد حقوق می گیرند.

مدیران مالی، سرپرست های شبکه یا کارگاه ، مهندس های نفت و گاز، منشی ها و کارمند های اداری و مدیران فروش و برنامه نویس ها در رده های بعدی اختلاف حقوق بر این مبنا قرار دارند اما این تبعیض چندان درباره کارشناس های فروش یا مالی، تحلیلگرها مهندس های صنایع و مسئولان خرید صدق نمی کند و اختلاف دستمزد فارغ التحصیلان آنها از دانشگاه سراسری و آزاد کمتر از ۱۰ درصد است.

از هر سه نفر یکی شغلش را دوست ندارد
بنابر بر گزارش ایران تلنت، از سه نفر شاغل در جمعیت مورد بررسی که مشتی نمونه خروار از کشورمان است، یک نفر از شغلش راضی نیست و دنبال شغلی جدید می گردد اما معنایش این نیست که آن دو نفر دیگر لزوما از شغل شان رضایت دارند بلکه از جمعیت باقی مانده هم فقط ۱۷ درصدی از شغل شان راضی اند که درآمدشان ۲۰ درصد بیشتر از عرف بازار برای شغل شان است که نشان می دهد در آمد شاغلان در افزایش رضایت آنها از شغل شان نقش دارد و جمعیت باقی مانده که نه راضی و نه ناراضی بوده اند، همان هایی هستند که نظر خاصی درباره شغل شان نداشته اند.

در جیب مردم چه خبر است؟
در این پژوهش ، برای بررسی دریافتی ماهانه هر یک از مشاغل، سه رده سازمانی کارشناس، سرپرست و مدیر در نظر گرفته شده است که بر حسب نوع شغل، سابقه کاری، میزان تحصیلات و برخی شاخص های دیگر متفاوت است.

در این تقسیم بندی دریافتی ماهانه یک کارشناس حسابداری و مالی یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان ( حداقل ۸۰۰ هزار تومان و حداکثر ۳ میلیون تومان) ، دریافتی سرپرست یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان ( حداقل ۹۰۰ هزار تومان و حداکثر ۴ میلیون تومان) و دریافتی مدیر ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان(حداقل ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و حداکثر ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان) گزارش شده است .

دریافتی ماهانه متخصصان منابع انسانی در رده سازمانی کارشناس یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان ( حداقل هفتصد و هفتاد هزار تومان و حداکثر ۳ میلیون تومان ) ، سرپرست یک میلیون ۷۰۰ هزار تومان ( حداقل ۹۷۰ هزار تومان و حداکثر ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ) و مدیر ۳ میلیون تومان ( حداقل یک میلیون و صد هزار تومان و حداکثر ۷ میلیون تومان ) است.

در گروه منشی ها، پرسنل دفتری و اداری ، متوسط درآمدها چندان خوب نیست. هرچند که در این گروه نیز حداکثر درآمدها که صرفا معدود افرادی از آنها بهره مند می شوند نسبت به متوسط حقوق بالاست. کارشناس ها در این نوع مشاغل به طور متوسط ۱ میلیون تومان ( حداقل ۷۰۰ هزار تومان و حداکثر یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان) ، سرپرست ها یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان( حداقل ۷۰۰ هزار تومان و حداکثر ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ) و مدیرها ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ( حداقل ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان و حداکثر سه میلیون حقوق می گیرند.

در میان متخصصان توسعه بازار، تبلیغات، تحقیقات بازار ، کارشناس ها به طور متوسط یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ( حداقل ۷ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان و حداکثر ۳ میلیون و ۷۴ هزار تومان)، سرپرست ها ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان ( حداقل ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و حداکثر ۳ میلیون و ۳۴۰ هزار تومان ) و مدیرها حدود ۳ میلیون تومان ( حداقل یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و حداکثر ۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان ) حقوق می گیرند.

در گروه متخصصان فروش و خدمات پس از فروش و بازاریابی، کارشناس ها یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان ( حداقل ۷۰ هزار تومان و حداکثر ۳ میلیون تومان)، سرپرست ها یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ( حداقل ۸۰ هزار تومان و حداکثر ۴ میلیون تومان) و مدیرها ۳ میلیون تومان ( حداقل یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و حداکثر ۱۰ میلیون تومان ) حقوق می گیرند.

به نظرتان مهندسان صنایع زیاد حقوق می گیرند ؟ اگر پاسخ تان مثبت است، در اشتباهید. حقوق آنها چندان تفاوتی با مشاغل قبلی که درباره شان شرح دادیم، ندارد برای مثال مهندسان صنایعی که کارشناس محسوب می شوند به طور متوسط ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان ( حداقل ۹۳۰ هزار تومان و حداکثر ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ) است . آنها که سرپرست هستند حقوق متوسط شان یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان ( حداقل یک میلیون ۱۰۰ هزار تومان و حداکثر ۴ میلیون تومان ) و کسانی که مدیر می شوند به طور متوسط ۳ میلیون ۳۰۰ هزار تومان ( حداقل یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و حداکثر ۸ میلیون ۴۷۰ هزار تومان دستمزد می گیرند.

متوسط حقوق مهندسان برق تقریبا شبیه به متوسط حقوق مهندسان صنایع است. متوسط حقوق یک کارشناس با این مدرک، یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان ( حداقل ۸۵۰ هزار تومان و حداکثر ۳ میلیون و ۹۳۰ هزار تومان )، متوسط حقوق یک سرپرست با این مدرک ۲ میلیون تومان ( متوسط ۹۷۰ هزار تومان و حداکثر ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ) و متوسط حقوق یک مدیر ۳ میلیون تومان ( حداقل یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و حداکثر ۹ میلیون تومان) است.

دریافت ماهانه مهندسان مکانیک و هوا فضا در رده کارشناسی یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ( حداقل ۸۹۰ هزار تومان و حداکثر ۳ میلیون و ۸۸۰ هزار تومان ) ، در رده سازمانی سرپرستی یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان ( حداقل ۹۹۰ هزار تومان و حداکثر ۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان ) و در رده مدیریت به طور متوسط ۳ میلیون تومان ( حداقل ۱ میلیون تومان و حداکثر ۹ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان) است.

یک مهندس عمران و معماری در رده کارشناسی یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان (حداقل ۷۴۰ هزار تومان و حداکثر ۳ میلیون تومان) ، در رده سرپرست یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان ( حداقل ۹۰۰ هزار تومان و حداکثر ۴ میلیون و ۴۵۰ هزار تومان ) و در رده مدیریت، ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان ( حداقل یک میلیون و ۵۵۰ هزار تومان و حداکثر ۸ میلیون تومان ) حقوق می گیرد.

وضع مهندسان کامپیوتر، سخت افزار و شبکه هم با بقیه فرق زیادی ندارد. هرچند که آنها در رده مدیریت به طور متوسط از گروه های قبلی کمتر حقوق می گیرند. در این گروه متوسط حقوق یک کارشناس یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ( حداقل ۸۳۰ هزار تومان و حداکثر ۳ میلیون و ۳۸۰ هزار تومان) ، در رده سرپرستی یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان ( حداقل ۲۰۰ هزار تومان و حداکثر ۴ میلیون تومان ) و در رده مدیریت ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ( حداقل یک میلیون و ۱۲۰ هزار و حداکثر ۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان) است.

در آمد متوسط مهندسان کامپیوتری که در حوزه نرم افزار و طراحی وب فعالیت می کنند در سمت کارشناس یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان ( حداقل ۸۱۰ هزار تومان و حداکثر ۴ میلیون )، در سمت سرپرست ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان ( حداقل یک میلیون ۱۰۰ هزار تومان و حداکثر چهار میلیون ۴۹۰ هزار تومان ) و در سمت مدیر سه میلیون و ۲۰۰ هزار تومان ( حداقل یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و حداکثر هفت میلیون و ۵۷۰ هزار تومان ) است.

همیشه تصور عمومی جامعه این بوده است که صفرهای جلوی رقم حقوق مهندس های نفت، گاز و پتروشیمی آنقدر زیاد است که از فیش حقوقی شان چکه می کند اما در حقیقت وضع آنها با دیگران دستکم در رده سازمانی کارشناسی و سرپرستی تفاوتی با بقیه ندارد اما نکته جالب اینجاست که حداقل و حداکثر در آمد کارشناس های این رشته گاهی از سرپرست هایش بیشتر است به طوری که یک مهندس نفت، گاز یا پتروشیمی در رده کارشناسی به طور متوسط ۱۶ میلیون تومان ( حداقل ۹۰۰ هزار تومان و حداکثر ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان ) ، در رده سرپرستی به طور متوسط ۳۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان( حداقل ۸۹۰ هزار تومان و حداکثر ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان) حقوق می گیرد اما اگر در رده مدیر باشد به طور متوسط ۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان ( حداقل یک میلیون و ۷۳۰ هزار تومان و حداکثر ۷ میلیون و ۹۸۰ هزار تومان ) دریافتی دارد.

در گروه مهندسان شیمی، فرایند و صنایع غذایی در سمت کارشناس یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان ( حداقل ۷۳۰ هزار تومان و حداکثر۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان ) ، در سمت سرپرستی ، یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان ( حداقل ۹۲۰ هزار تومان و حداکثر ۳ میلیون و ۹۲۰ هزار تومان ) و در سمت مدیریت دو میلیون و ۶۰۰ هزار تومان ( حداقل ۷۸۰ هزار تومان و حداکثر ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان ) است.

بقیه مهندس ها را که قلم بگیریم ، می رسیم به متخصصان رشته های علوم انسانی. متخصصان روابط عمومی و علوم اجتماعی به طور متوسط یک میلیون و۱۰۰ هزار تومان حقوق می گیرند که البته حداقل آن ۶۴۰ هزار و حداکثرش ۳ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان است .

تحلیلگرها ، برنامه ریزها و کارشناس های اقتصادی هم در سمت کارشناس، یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ( حداقل ۹۰۰ هزار تومان و حداکثر ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان ) دریافتی دارند. آنها در سمت سرپرست به طور متوسط یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان ( حداقل ۹۹۰هزار تومان و حداکثر ۵ میلیون ) و در سمت مدیر ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان ( حداقل یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و حداکثر ۶ میلیون ۴۲۰ هزار تومان ) حقوق می گیرند.

دریافتی مترجمان ماهانه مترجمان هم به طور متوسط یک میلیون ۲۰۰ هزار تومان است که حداقلش ۷۶۰ هزار تومان و حداکثرش ۲ میلیون و ۲۳۰ هزار تومان است.

دریافتی ماهانه طراحان و هنرمندان به عنوان کارشناس مثل گرافیست ها، انیماتورها و طراحان صنعتی و عکاس ها به طور متوسط یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان ( حداقل ۷۷۰ هزار تومان و حداکثر ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان ) و به عنوان سرپرست به طور متوسط یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ( حداقل ۶۹۰ هزار تومان و حداکثر ۴ میلیون تومان ) است.

دریافتی ماهانه مدیران عامل و اعضای هیات مدیره به طور متوسط ۵ میلیون تومان است که حداقلش یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و حداکثرش ۱۵ میلیون تومان است.

مردم دور و بر خط فقر
اعداد را خواندید ؟ در میان این اعداد و ارقام اقشاری همچون کارگران گنجانده نشده اند و تنها رقم رسمی از میزان حقوق شان در سال گذشته حداقلی بوده که از سوی شورای عالی کار حدود ۶۰۰ هزار تومان تعیین شده است.

در همان سال ۹۳ ( سال انجام پژوهش) احمد میدری، معاون رفاهی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ، از خط فقر به ازای هر نفر ۲۵۰ هزار تومان خبر داد که بر این اساس خط فقر برای خانواده ای ۴ نفره یک میلیون و برای خانواده ای ۵ نفره، یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان است که همچنان با آمارهای اعلامی از سوی مرکز آمار ایران ( یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان به ازای هر خانواده ) و بانک مرکزی ( ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به ازای هر خانواده ) متفاوت است.

تفاوت این رقم ها باعث می شود شماری از جمعیت کشور، از دید برخی سازمان ها زیر خط فقر و از دید گروهی دیگر بالاتر از خط فقر قرار بگیرند اما به هر حال هر یک از این اعداد و ارقام را که بپذیریم شمار زیادی از شاغلان ، با توجه به متوسط حقوق شان پایین تر از خط فقر قرار می گیرند.

همچنین به گفته موسی الرضا ثروتی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، دو سال پیش ۲۰ درصد مردم ایران زیر خط فقر زندگی می کردند که این رقم نسبت به جمعیت کشورمان حدود ۱۵ میلیون نفر بود اما در همان زمان هم ۷ میلیون نفر از این گروه، از سوی هیچ نهادی حمایت نمی شدند و طبیعی است که اکنون این جمعیت رشد کرده است و احتمالا تعداد بیشتری از مردم به زیر خط فقر کشیده شده اند و اگر برای متوازن کردن حقوق شاغلان و تعیین تکلیف بیکارها سیاستی اعمال نشود در آینده این رقم سال به سال بیشتر می شود و علاوه بر این سطح پایین رضایت شغلی تقریبا یک سوم شاغلان از حرفه شان به کاهش بهره وری در کشور و کند شدن چرخ توسعه منجر می شود.