به گزارش الف، جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) در سال ۱۹۸۷ به رهبری «عبدالعزیز الرنتیسی» و شیخ «احمد یاسین» تاسیس شد. حماس نیز همانند جهاد اسلامی با پیمانهای اسلو و هرگونه مذاکره و سازش با رژیم اشغالگر صهیونیستی مخالف است. تشدید تحرکات مقاومت مردمی فلسطین مقابل اشغالگریهای اسرائیل در دهه ۸۰ موجب تقویت ایدئولوژی جنبش حماس در راستای انجام اقدامات نظامی و مسلحانه شد.
عملیاتهای حماس علیه اشغالگران در خاک فلسطین ابتدا محدود به عملیاتهای انفرادی و استفاده از سلاح سرد برای هدف قرار دادن نظامیان اسرائیلی بود که اغلب با سرکوب و بازداشت شدن مجریان این عملیاتها همراه میشد. در سال ۱۹۸۴ شیخ احمد یاسین مسئولیت تشکیل یک سرویس نظامی در جنوب نوار غزه را برعهده گرفت و تشکیل سرویس نظامی در شمال این منطقه به دکتر عبدالعزیز الرنتیسی سپرده شد.
گردانهای شهید «عزالدین القسام» شاخه نظامی جنبش حماس به شمار میرود که در ۱۴ دسامبر ۱۹۸۷ تشکیل شد و تحرکات نظامی خود را با استفاده از گروههای مخفی کوچک و پراکنده که با سلاح سرد و مواد منفجره علیه دشمن میجنگیدند، آغاز کرد. شاخه نظامی حماس بعد از گذشت چند دهه از زمان تاسیس خود یک ساختار سازمانی مشخصی را شکل داده و رژیم صهیونیستی، گردانهای عزالدین القسام را خطرناکترین گروه نظامی مقاومت فلسطین میداند.
نبرد «شمشیر قدس» در مه سال گذشته میلادی یکی از مهمترین میادین آزمایش گردانهای عزالدین القسام بود. شاخه نظامی حماس بزرگترین گروه نظامی مقاومت فلسطین به شمار میرود که مدیریت این جنگ ۱۲ روزه را بر عهده داشت و در کنار «سرایا القدس» شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی و سایر گروههای نظامی مقاومت معادله سنگینی را به دشمن صهیونیستی تحمیل کرد.
چه در جریان این جنگ و چه بعد از آن کارشناسان و مسئولان سابق و فعلی رژیم صهیونیستی به قدرت بازدارندگی حماس و وحشتی که شاخه نظامی این جنبش در میان صهیونیستها به وجود آورده است اعتراف کردند. با وجود اینکه همه گروههای مقاومت فلسطین در جریان نبردهای مختلف باهمه قدرت در برابر دشمن صهیونیستی حاضر شده و نمایش قابل قبولی از خود به نمایش گذاشتهاند اما اسرائیلیها همچنان حماس را بزرگترین تهدید برای خود میدانند و مقاومت فلسطین را با نام حماس میشناسند.
فرمانده گردانهای عزالدین القسام « محمد دياب إبراهيم المصري» (أبو خالد) معروف به «محمد الضيف» است که صهیونیستها تلاش بی وقفهای برای ترور وی کردهاند. الضیف یک چهره امنیتی بسیار مهم در سطح مقاومت فلسطین محسوب میشود و هرگز در برابر رسانهها ظاهر نشده و تصویری از او دیده نشده است. وی چندین بار مورد سوء قصد قرار گرفته اما همچنان در راس کار جهادی خود قرار دارد.
شاخه نظامی جنبش حماس کار خود را از گروههای کوچک و پراکنده در مناطق مختلف فلسطین آغاز کرد اما به زودی به یک ساختار سازمان یافته رسید و اکنون دارای یگانهای تخصصی و مجزاست که عبارتند از: یگان کماندوها، یگان ضد زرهی، یگان مهندسی، یگان تولیدی، یگان کمین، یگان هوایی، یگان توپخانه، یگانه تک تیراندازها، یگان ارتباطات و یگانه مسیریابی و شناسایی و....
علاوه بر قدرت نظامی گردانهای عزالدین القسام و توان موشکی آن، شاخه نظامی حماس نقش مهمی در حفر تونل در زیر نوار غزه داشت که عامل تعیین کنندهای در شکست محاصره و ورود تجهیزات نظامی از خارج به داخل غزه محسوب میشود. گردانهای عزالدین القسام تاکنون 30 عملیات مهم علیه اشغالگران اسرائیلی انجام داده است که یکی از بارزترین آنها عملیات دستگیری «گلعاد شالیط» نظامی اسرائیلی بود که ۵ سال در اسارت حماس قرار داشت.
«اسماعیل هنیه» ریاست دفتر سیاسی جنبش حماس را بر عهده دارد. «یحیی السنوار» رئیس حماس در نوار غزه یکی از بنیانگذاران سرویس امنیتی این جنبش به شمار میرود که از سال ۱۹۸۵ تحت تعقیب جاسوسان رژیم اشغالگر صهیونیستی قرار دارد.
السنوار از بارزترین شخصیتهای سیاسی جنبش حماس محسوب میشود که به دلیل فعالیتهای نظامی خود چندین بار توسط صهیونیستها بازداشت شده است. او نیز همانند محمد الضیف یک شخصیت امنیتی مهم فلسطینی به شمار میرود که به ندرت در انظار عمومی ظاهر میشود و دارای یک شخصیت کاریزماتیک است. در سال ۲۰۱۹ «بنی گانتس» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی به طور علنی یحیی السنوار را تهدید به ترور کرد.
در حالی که پیش از این موشکهای نقطهزن حزب الله لبنان بزرگترین کابوس رژیم صهیونیستی بود و این رژیم تصور میکرد که مهمترین خطر برای اسرائیل، حزب الله است؛ اما تلآویو بعد از جنگ ۱۲ روزه غزه و با مشاهده توان موشکی گروههای مقاومت فلسطین به شکل کلی و جنبش حماس به شکل ویژه اعتراف کرد که این جنبش تبدیل به یک خطر موجودیتی برای اسرائیل شده است.
در سطح سیاسی نیز به ویژه بعد از پیروزیهای متعدد حماس در نبرد شمشیر قدس درصد بالایی از افکار عمومی فلسطینیان با این جنبش همراه شدهاند و حتی فلسطینیان ساکن اراضی اشغالی ۱۹۴۸ نیز اعلام حمایت از حماس کردند. بر همین اساس شاخصها نشان میدهد در سایه افول اعتبار تشکیلات خودگردان فلسطین به دلیل هماهنگیهای امنیتی و نظامی آن با رژیم اشغالگر و افزایش محبوبیت حماس میان فلسطینیان، در صورت برگزاری هرگونه انتخابات فلسطینی، حماس پیروز میدان خواهد بود؛ مسئلهای که آمریکا و اسرائیل به شدت نگران آن هستند.