در چند سال اخير تحولات بازار بورس در کانون توجه دولت، مجلس و مردم بوده است. اين امر نيز به دلیل افزايش تعداد سهامداران بازار بورس از چهار يا پنج ميليون نفر به حدود پنجاه میلیون نفر بود. به همين دليل است كه با تکانهها و نوسانات بازار بورس، بسياري از مسئولان شروع به اظهارنظر و موضعگیری میکنند و تجمعاتی نیز در شهرهای مختلف در راستای ترغیب و اجبار دولت برای مداخله در بازار سرمایه برای بهبود آن تدارک دیدهشده است.
با توجه به درگیر بودن بسیاری از مردم با بورس، يكي از مسائل موردتوجه تمامي نامزدهاي انتخابات رياست جمهوري در خردادماه سال 1400 نیز چگونگي بازيابي و احياي بازار بورس بود. سید ابراهیم رئیسی و برخی از اعضای کابینه مانند معاون اقتصادی و رئیس بنیاد شهید که در انتخابات حضور داشتند در مناظرهها و مصاحبههای خود بارها وعده داده بودند در صورت پیروزی در انتخابات، اقدامات جدی برای بهبود شاخص کل بازار انجام خواهند داد.
ازاینرو سهامداران خرد بازار در ماههای اخیر بر این تصور بودند که همزمان با تشکیل دولت، اتفاقات مثبتی در بازار رخ خواهد داد. البته انتظار تغییر جدی در کوتاهمدت نمیتواند چندان معقول و منطقی باشد اما به نظر میرسد سمتوسوی بازار بهگونهای است که نمایندگان مجلس نیز قانع شدند تا با دعوت از وزیر اقتصاد خواهان توضیح درباره شرایط شوند.
در جلسه بورسی مجلس چه گذشت؟
در جلسه صحن علنی روز سهشنبه هیجدهم آبان ماه، ابتدا احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد و امور دارایی به ارائه گزارشی درباره شرایط بازار بورس و برنامه وزارتخانهاش برای مدیریت آن پرداخت و سپس برخی از نمایندگان و روسای کمیسیونها به بیان دیدگاههای خود پرداختند.
- احسان خاندوزی گفت: برنامه دولت حمایت از بازار سرمایه بهویژه سهامداران خرد با استفاده از تقویت بازارگردانی، تقویت صندوق تثبیت بازار، بهرهگیری از اوراق تبعی و تشویق سهامداری غیرمستقیم میباشد... به دلیل توجهی که به حمایت از بازار سرمایه و سهامداران داریم تلاش است که دولت کسری بودجه سال ۱۴۰۰ را از طریق بازار بورس جبران نکند.
- محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: ما از سازمان بورس توقع داریم به بحثهای نظارتی، کنترل و رانتهای اطلاعاتی که باعث میشود عدهای بهرهمند شوند و عدهای آسیب ببینند توجه کنند که این آسیب دیدگان عمدتاً سهامداران خرد هستند این موضوع مستقیماً به مدیریت سازمان بورس مربوط است. امیدواریم بورس با ثبات در آینده رشد منطقی داشته باشد این توقع مجلس شورای اسلامی و مردم از وزارت اقتصاد میباشد.
- محمدرضا پور ابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: وضعیت بازار سرمایه از طریق فضای مجازی و شبکههای مجازی مدیریت میشود، دستکاری در قیمت که یکی از موضوعات مهم ما است که باید از طریق بازار بورس جلوی آن گرفته شود. امروز شبکههای مجازی و صفحات شخصی در تصمیمگیریهای مردم تأثیرگذار هستند، حوزه نظارتی در این میان در کجا قرارگرفته است؟ بنابراین ساماندهی شبکههای مجازی و تغییر مدیریت نظارت بر بازار سرمایه جزو اولویتهای اصلی دولت و وزارت اقتصاد و سازمان بورس باید باشد.
- سید کاظم دلخوش، نماینده صومعهسرا گفت: اقتصاد و بورس عشقی اداره میشود. وزیر امور اقتصادی و دارایی باید مشخص کند که چه کسی این حوزهها را اداره میکند؟ چراکه نهتنها بازار سرمایه بلکه سایر بازارها نیز نابسامان است.
- محمدحسن آصفری، نماینده اراک در مجلس شورای اسلامی گفت: آقای خاندوزی، شما زمانی که وزیر اقتصاد نبودید، مدام توئیت میزدید که اگر فلان اتفاقات رخ دهد، مشکل بورس حل میشود؛ پس الان که وزیر اقتصاد شدید، بسمالله. توئیتهای گذشته خود را عملیاتی کنید.
- حجتالاسلام علیرضا سلیمی، عضو هیئترئیسه مجلس ناهماهنگی در تصمیمات اقتصادی را آسیبزا خواند و گفت که باید مشخص شود که فرمانده ستاد اقتصادی چه کسی است؟ آیا وزیر امور اقتصادی است یا فرد دیگری است؟
- سید شمسالدین حسینی، نماینده تنکابن گفت: انتظار ما این است که امروز مقامات اقتصادی اعلام کنند برای بهبود کارکرد اقتصادی بازار سرمایه و حمایت از سهامداران خرد چه برنامهای دارند؟... درست است که از شرایط نابسامان سال گذشته فاصله گرفتیم اما هنوز هیچ سازوکاری در این بازار صورت نگرفته است.
- سید غنی نظری، عضو کمیسیون اقتصادی بیان کرد: حقوقیهای این بازار، سهامداران خرد را بیچاره کردهاند. بورس کالا هنوز در ید سهامداران عمده میباشد. اینها بازار سیمان و فولاد را هم به دست دارند. آقای خاندوزی ما امروز مهمتر از بورس دغدغهای نداریم. روزانه هزار پیامک برای ما نمایندگان میآید که از ما مردم دفاع کنید. شما برای این وضعیت چه برنامهای دارید؟
- حجتالاسلام احد آزادیخواه نماینده ملایر گفت: ملت مبتنی بر اعتماد به دولت در بورس سرمایهگذاری کردند، اما سرمایههای آنها به دلیل مشکلات مدیریتی از بین رفت، پس مقایسه بازار بورس با سایر بازارها دردی از مردم دوا نمیکند.
- مصطفی طاهری، نماینده مردم زنجان نیز گفت: وزیر اقتصاد باید هماهنگیهای لازم را ایجاد کند تا ناهماهنگی در دولت باعث آسیب مردم و سهامداران نشود. عوارض ناشی از ساختارهای غلط در کشورمان یکی از مهمترین دلایل نوسانی بودن بازار بورس است.
- علی بابایی، نماینده ساری گفت: برخی از دولتمردان اظهاراتی درباره بازار بورس مطرح میکنند که روی این بازار تأثیر میگذارد و بهتر است که در اظهارات خود دقت بیشتری کنند تا باعث نوسان در بازار بورس نشوند.
از جلسه روز سهشنبه مجلس مشخص بود یکی از دغدغههای نمایندگان در قبال دولت سروسامان دادن به بازار بورس است اما به نظر میرسد ایجاد آرامش در بازار در کوتاهمدت سخت باشد. شاید به همین دلیل بود که مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در جلسه علنی مجلس گفت: «مهمترین مأموریت ما ایجاد ثبات و بازسازی اعتماد مخدوش شده همه سهامداران است و با توجه به اینکه اعتماد عمومی در پروسه چندین سال از بین رفته، مطمئن هستیم که یکباره بازنمیگردد و به کمک همه سیاستگذاران برای بازگشت اعتماد نیاز داریم».