حضرت آیت ا...... خامنه ای(مدّ ظلّه العالی)، مقام معظّم رهبری، در پیام نوروزی خود، سال 1400 را سال تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها نام نهادند. اساساً فلسفه نامگذاری سال‌ها تعیین خط‌مشی نظام و جامعه در سال مورد نظر و اهتمام نهادهای اجتماعی و آحاد اعضای جامعه به حرکت در مسیر تعیین شده و رشد و اعتلای کشور در حوزه مربوطه می‌باشد. سالیانی است که رهبر معظّم انقلاب، عناوین اقتصادی را جهت نامگذاری سال‌ها به کار می‌برند که این امر، نشان از نیاز مبرم کشور به اهتمام و مجاهدت در حوزه اقتصاد و کوشش در راستای ارتقاء عوامل موجده نظام اقتصادی و رشد شاخص‌های اقتصادی کشور دارد. مقام معظّم رهبری، یگانه راه حفظ استقلال کشور و نومیدی استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا از نفوذ مجدّد به میهن اسلامی و تسلّط بر مقدّرات سیاسی و اجتماعی کشور را در خودکفایی اقتصادی به واسطه توصعه صنعتی و حمایت از بخش تولید می‌دانند. بر این اساس، معظّمٌ له امسال را که مصادف با انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای اسلامی شهر و روستاست، به نام تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها نام نهادند. یک معنای این نامگذاری این است که دولت‌های آتی که در آینده با انتخاب ملّت، عهده‌دار مدیریت دستگاه اجرایی کشور میشوند و ایضاً شوراهای اسلامی شهر و روستا و شهرداران و دهیارانی که از انتخاب آنها سربرمی‌آورند، باید در جهت حمایت و پشتیبانی از تولید داخل و حذف موانع موجود بر سر راه فعّالیت واحدهای تولیدی اقدام نمایند.
در هر نظام اقتصادی، یکی ار شیوه‌های ارتقاء بازده اقتصاد، رشد منابع انسانی و افزایش شمار نیروی فعّال در موسّسات تولیدی و خدماتی می‌باشد. این امر، به معنای افزایش تعداد شاغلان در واحدهای اقتصادی است. در این میان، بخشی از اقشار جامعه، با توجیه وجود برخی از نارسایی‌ها و ناتوانی‌های جسمانی، از چرخه اقتصاد کشور کنار گذارده میشوند، و به تمامی ابعاد وجودی آنان، از جمله، استعدادهای خدادادی آنان توجّهی نمی‌شود. معلولین، از جمله این اقشار می‌باشند. این قشر آسیب‌پذیر و در عین حال دارای توانایی‌ها و قوای اعجاب‌آور، علیرغم برخی محدودیت‌ها در زندگی، از استعدادها و توانایی‌های سرشاری برخوردارند. معلولی که از ناحیه پا با ناتوانی و اختلال مواجه است یا از حس شنوایی محروم است، ممکن است دستان توانایی داشته‌باشد که از عهده مشاغل فنّی و مکانیکی بر آید. بدین لحاظ، توجّه به اشتغال معلولین می‌تواند علاوه بر گشودن درهای یک زندگی فردی و اجتماعی سالم به روی این افراد، جامعه را نیز از خدمات آنها بهره‌مند نماید.
تعاریف متعددّی از معلولیت به عمل آمده است. بنا به یک قول، معلول کسی است که یک یا چند قسمت از اندام‌های بدنش (جسمانی، ذهنی، حرکتی و حسّی) آسیب دیده و زندگی عادّی و روزمرّه او مختل شده است. از دیدگاه سازمان جهانی بهداشت، معلولیت مجموعه‌ای از اختلالات جسمانی یا ذهنی است که فرد را از ادامه زندگی مستقل فردی و اجتماعی باز می‌دارد، و در نتیجه، جهت تداوم زندگی، به توانبخشی در زمینه‌های مختلف نیاز دارد.
یکی از شیوه‌های اشتغال معلولین، گماردن آنها به تولید قطعات کالاهای صنعتی در منزل و انتقال این قطعات به خطّ تولید می‌باشد. در این روش، واحدهای تولیدی قطعهسازی، عامل کلیدی اجرای برنامه تلقّی میشوند، بدین ترتیب که معلول، به عنوان بخشی از نیروی کارخانه، در منزل خود، به تولید قطعات مورد نیاز کارخانه مبادرت می‌نماید، و قطعات تولیدشده توسّط معلول، به وسیله خودروی کارخانه، به واحد تولیدی منتقل می‌شود. مأمور کارخانه، در زمان تحویل قطعات تولیدشده، از محلّ کار معلول بازدید نموده و صحّت فعّالیت وی را بررسی می‌کند، و مشاهدات خود را به مدیر کارخانه گزارش می‌دهد در این نوع اشتغال، کارخانه به معلول، مطابق با قانون تأمین اجتماعی، حقوق ماهیانه پرداخت می‌نماید، وی را بیمه می‌کند و از تمامی مزایای کارگران حاضر در خط تولید بهره‌مند می‌سازد. در مقابل، واحدهای تولیدی قطعهسازی، معلولین را به عنوان نیروی شاغل در کارخانه می‌پذیرند، و در مقابل، از افزایش چشمگیر تعداد قطعات تولیدشده بهره‌مند میشوند. علاوه بر آن، دولت می‌تواند از طریق معافیت‌های مالیاتی، اختصاص سهمیه ویژه مواد اوّلیه، ترغیب کارخانه‌ها به خرید قطعه از این واحدهای تولیدی و معرّفی مدیران این واحدها در رسانه‌های جمعی به عنوان دوستداران و حامیان معلولین، آنها را تشویق نمایند. حتّی سازمان بهزیستی می‌تواند لوح تقدیر و نشان ملّی حمایت از معلولین را به مدیران این واحدهای تولیدی اعطا نماید.
این نوع اشتغال، شامل معلولینی می‌شود که قادر به حرکت و رفتن به محلّ کارخانه نیستند و منزل آنها از کارخانه فاصله قابل توجّهی دارد. به این شیوه، اشتغال در منزل گفته می‌شود. این راهکار را می‌توان دورکاری صنعتی نیز نام نهاد. جهت موفّقیت روش اشتغال در منزل، توجّه به این موارد ضروری است:
1) مواد اوّلیه، در زمان مناسب، در دسترس شاغلین معلول که در خانه کار می‌کنند قرار گیرد؛
2) شاغلین معلول، به طور مستمر، توسّط سرپرستان فنّی تحت نظارت و راهنمایی قرار گیرند؛
3) نوع قطعاتی که معلول باید تولید نماید، با توجّه به نوع معلولیت و شرایط جسمانی وی تعیین شود؛
4) حقوق و مزایای شاغلین معلول، مطابق با قانون تأمین اجتماعی، به طور کامل پرداخت شود.
شاغلین معلول که در خانه کار می‌کنند، در برنامه‌های فرهنگی و فوق برنامه کارخانه شرکت داده شوند. استفاده از استعدادها و توانایی‌های اقشار دچار پاره‌ای از محدودیت‌ها تحوّل عظیمی در تمامی حوزه‌های اداره کشور به ارمغان می‌آورد، و علاوه بر ایجاد حس نشاط و مفید بودن در این اقشار، به واسطه ذهن بکر و آزاد بسیاری از این افراد، دریچه‌های نوینی در جهت رفع بسیاری از مشکلات دیرپای کشور می‌گشاید.
*دانشجوی مقطع دکترای رشته مشاوره و راهنمایی