پایش بازار

 پویایی های بازار

 
قیمت نفت در هفته گذشته بالا رفت و خوش بینی برای افزایش تقاضا علت اصلی آن بود. در شش هفته اخیر بیشترین قیمت نفت در پنجشنبه بود که برنت و وست تگزاس اینترمدییت به ترتیب به 68.41 و 65 دلار رسیدند. در روز جمعه قیمت نفت خام برنت به 67.19 دلار هر بشکه رسید. این قیمت بالاتر از 65 دلار است، اما نگرانی ها از بابت تلفات انسانی و کم شدن فعالیت اقتصادی در هند و برزیل، به ثابت ماندن قیمت نفت و عدم افزایش آن کمک می کند. قیمت نفت تگزاس نیز نهایتا در ابتدای روز شنبه به 63.58 دلار رسید.

بنابر گزارش ریستاد انرژی ازدیاد تلفات در هند و کم شدن فعالیت اقتصادی در سومین کشور بزرگ وارد کننده نفت جهان یعنی هند باعث می شود که مقدار عرضه بصورت کلی در سطح جهانی از سطح تقاضا به مقدار 1.4 میلیون بشکه در روز بیشتر باشد.

قیمت گاز طبیعی نیز از 2.5 دلار در ماه گذشته به نزدیک 3 دلار هر میلیون بی تی یو رسید. عمده افزایش قیمت گاز طبیعی به بالارفتن قیمت گاز طبیعی فشرده شده بخصوص در پس از راه افتادن کارخانجات در کشورهای با اقتصاد نوظهور باز میگردد.

تفسیر هفته

 
در ایالات متحده آمریکا، دولت بایدن در مورد استفاده شرکت های بزرگ تولید الکتریسیته از فنآوری و ادوات خارجی موضع خود را مشخص کرده است. دولت ترامپ در سال آخر ریاست جمهوری فرمان اجرایی در مورد تولید انبوه الکتریسیته (Bulk Power Order) صادر کرد که به موجب آن شرکت های آمریکایی لوازم و ادوات سیستم الکتریسیته را نمی توانستند از شرکت ها و یا کشورهای خارجی خصم آمریکا خریداری نمایند. زیرا به نظر ترامپ این کار می توانست تاثیرات فاجعه باری بر تاب آوری زیرساخت های آمریکا داشته و منافع ملی آمریکا را به خطر اندازد. در آن زمان وزارت انرژی آمریکا برای به اجرا درآوردن فرمان رئیس جمهور دستور العمل ممنوعیت خرید، واردات، انتقال و یا نصب لوازم از کشور چین را صادر نمود.

دولت بایدن در روز تحلیف، فرمان ترامپ در مورد تولید انبوه الکتریسیته و دستورالعمل اجرایی وزارت انرژی را 90 روز به حالت تعلیق درآورد. در هفته گذشته دوره تعلیق 90 روزه تمام شد و مجددا آن فرمان حالت عملی به خود گرفت. دولت بایدن فرمان را لغو کرده و بجای آن برنامه ای تحت عنوان ابتکار امنیت سایبری را اعلام کرد و با انتشار فرم درخواست اطلاعات (RFI) از ذینفعان صنعت برق آمریکا خواست که برای بهتر شدن امنیت سیستم الکتریسیته آمریکا نظرات خود را در یک بازه 100 روزه به وزارت انرژی ارسال نمایند.

دولت آمریکا درصدد است که امنیت بخش تولید برق، سیستم های انتقال، شبکه ها، و نرم افزارهای این بخش را بهبود بخشد. بنظر می رسد که نگرانی دولت در مورد اختلال، قطعی سراسری، خرابکاری، و انفجار در زیرساخت های بخش الکتریکی کشور پس از قطعی برق در ایالت تگزاس در پی توفان وبرف زمستان گذشته بیشتر شده است. همچنین وابستگی این صنعت به لوازم و قطعات تولیدی چین، برای دولت آمریکا مانعی بر سر راه مذاکرات تجاری و استفاده از مزیت های تکنولوژیکی آمریکا فراهم می آورد.

در همین حال وزارت انرژی آمریکا اعلام کرد که به شرکت هایی که خطوط انتقال برق آمریکا را توسعه دهند، تا 8.25 میلیارد دلار وام می دهد. علت اصلی آن بالابردن قابلیت اطمینان شبکه برق کشور است که از بروز اختلال و قطعی گسترده جلوگیری نموده و همچنین باعث اشتغال کسری از بیکاران در کشور شود. از سوی دیگر وزیر انرژی آمریکا تعهد کرد تا 2030، 30 هزار مگاوات دیگر انرژی الکتریکی حاصل از توربین های بادی فراساحل به ظرفیت برق کشور اضافه میشود.

 
صنعت نفت و گاز در اثر شیوع بیماری کووید-19 دچار آسیب های جدی شد. اما اکنون وال استریت ژورنال گزارش می دهد که وضعیت شرکت های مطرح در صنعت نفت و گاز مجددا رو به بهبود است و با بالارفتن قیمت های شاخص نفت خام آنها به درآمدهای قابل توجه دست یافته اند. در سه ماهه اول 2020، شرکت موبیل 2.7 میلیارد دلار و شرکت شورون 1.4 میلیارد دلار درآمد خالص داشته اند. شرکت های بی پی و شل نیز سود های معتنابهی داشتند. شل اعلام کرد که در سه ماهه اول سال 3.23 میلیارد دلار سود داشته است. توتال نیز اعلام کرد که در مدت زمان مشابه 3 میلیارد دلار سود تولید کرده است.

 
ایران و عربستان سعودی دو تولیدکننده عمده نفت خام در درون اوپک با یکدیگر مذاکره کردند. در این مذاکرات که بنابر ابتکار نخست وزیر عراق و در بغداد صورت گرفته، دو طرف فهرست مسائل و مشکلات فیمابین از دیدگاه خود را بر روی میز گذاشتند. هر دو طرف به آینده مذاکرات خوشبین هستند. تاثیر نزدیکی ایران و عربستان در بازار انرژی می تواند به بیشتر شدن نقش اوپک و سپس اوپک پلاس در بازار انرژی بیانجامد. از سوی دیگر سرمایه گذاران چینی درصدد هستند که بخشی از سهام شرکت سعودی آرامکو را خریداری نمایند. سهم مورد نظر حدود 1 درصد از سهام آرامکوست که ارزش دلاری آن 19 میلیارد دلار است.

*دکتر عباس ملکی دانشیار سیاستگذاری انرژی - دانشگاه صنعتی شریف