یک کارشناس امور هسته ای و سیاست خارجی آمریکا می گوید واشنگتن حتی نباید به فکر حمله به ایران باشد، زیرا هر گونه تلاش برای تهاجم به ایران و اشغال آن، فاجعه بار خواهد بود.
"زاکر کِک" در مقاله ای در نشریه نشنال اینترست آمریکا نوشت، ایران می تواند هزینه ها و تلفاتی سهمگین به آمریکا وارد کند.
<< تنها راه نظامی که واقعا می تواند ایران را از دست یابی به سلاح های اتمی بازدارد، این است که آمریکا به ایران حمله و آن را اشغال کند و رژیمی طرفدار واشنگتن در این کشور برسر کار آورد تا برنامه های اتمی آن را متوقف کند. با وجود حمایت های گسترده برای ممانعت از فعالیت های اتمی ایران، این گزینه ای است که هیچ ناظر جدی، هرگز آن را پیشنهاد نمی کند.
بخشی از این مساله قطعا به دلیل خستگی بیش از حد آمریکا به دنبال جنگ های عراق و افغانستان است. اما مساله جدی تر از این حرف ها است. می توان گفت ارتش ایران قطعا ضعیف تر از نیروهای مسلح آمریکا است اما ارتش آمریکا قادر نیست به همان سرعت و شدتی که در عراق و افغانستان عمل کرد، ایران را اشغال کند. در حقیقت تهران قادر است هزینه هایی بسیار گزاف، حتی پیش از اشغال، به ارتش آمریکا وارد کند.
توانایی ایران در دفاع از خود مقابل تهاجم آمریکا، ابتدا از جغرافیای خشن آن آغاز می شود. "استراتفور" که یک شرکت خصوصی اطلاعاتی است، می گوید "ایران یک دژ مستحکم است که از سه جهت در احاطه کوه ها است و در ضلع چهارم آن اقیانوس قرار گرفته و در مرکز، بیابان های گسترده قرار دارند؛ اشغال ایران بسیار دشوار است."
"قدرت بازدارندگی آب" همواره تهاجم را برای طرفِ مهاجم دشوار کرده است، و در همین حال تهاجمات آبی-خاکی کار را به ویژه چالش برانگیز کرده است. آمریکا به معنای واقعی قویا ترجیح می دهد از طریق یکی از مرزهای خشکی، به ایران حمله کند نظیر آن چه که در اشغال عراق در سال 2003 انجام داد. اما در این خصوص گزینه های چندانی وجود ندارد.
در نگاه اول، با توجه به حضور نظامی آمریکا در افغانستان، آغاز تهاجم از غربِ افغانستان منطقی ترین مسیر است اما چنین اقدامی امروز به هیچ وجه گزینه ای مناسب نخواهد بود.
از منظر لجستیک، استقرار نیروهای گسترده تهاجمی در غرب افغانستان چیزی شبیه کابوس است، به خصوص در این روزها که روابط آمریکا و روسیه بسیار وخیم شده است.
مهم تر از آن، جغرافیای مرزها در منطقه است... عبور از مرز افغانستان به طرف هر یک از شهرهای مهم ایران مستلزم رد شدن از دو منطقه بزرگ بیابانی است: دشت لوت و دشت کویر.
دشت کویر به ویژه بسیار ترسناک است زیرا ماهیت آن شبیه شن های روان است. به گزارش استراتفور، " دشت کویر از پوشش های نمکی تشکیل شده که در زیر آن گل و لای حجیم قرار دارد، به سادگی شکسته می شود و هر چیزی را در خود فرو می برد. این منطقه یکی از مخوف ترین مکان های دنیا است." این وضعیت قابلیت های آمریکا را برای استفاده از هر گونه نیروی پیاده نظام مکانیزه و مدرن در تهاجم زمینی، شدیدا محدود می کند.
مرزهای غربی ایران هم وضعیتی بهتر از این ندارند. مرزهای شمال غربی با ترکیه همجوار است، متحد آمریکا از ناتو، که در حمله واشنگتن به عراق به آن اجازه نداد از خاکش استفاده کند. علاوه بر آن، کوه های زاگرس که در مرزهای ایران با ترکیه و بیشتر مناطق مرزی با عراق قرار دارد، هرگونه تهاجم گسترده از این مسیر را به شدت دشوار می کند.
تنها استثناء در مرزهای غربی، در منتهی الیه جنوب واقع شده یعنی جایی که رودهای دجله و فرات با هم تلاقی می کنند و آبراه شط العرب (اروندرود) را تشکیل می دهند. این مسیر تهاجم صدام به ایران در جنگ دهه 1980 بود. اما صدام هم متوجه شده بود که این منطقه باتلاقی و دفاع از آن برای هر کشوری آسان است...
لذا آمریکا در تهاجم به ایران باید از خطوط ساحلی جنوب آن استفاده کند، منطقه ای با وسعت 800 مایل، تقسیم شده میان آبراهی که خلیج فاس و خلیج عمان را به هم وصل می کند. ایران هم تقریبا در ربع قرن گذشته برای چنین برنامه ای کاملا آماده بوده و قابلیت های نظامی خود را به گونه ای تقویت کرده است که مقابل دسترسی آمریکا به این منطقه بایستد. تهران این منظور از قابلیت های تعداد زیادی موشک های غیرهوشمند، قایق های پرسرعت، پهباد، زیردریایی و مین بهره می برد.
"رابرت کاپلان" مولف آمریکایی در کتاب خود با عنوان "انتقام جغرافیا" درباره خطوط ساحلی ایران می گوید "خلیج ها، ورودی ها، خورها و جزایر آن، بهترین مکان برای مخفی کردن قایق های تندرو است که قادرند با نفت کش ها برخورد کنند." شاید بد نبود این را هم اضافه می کرد "برای مخفی کردن سیستم های پرتاب موشک."
"مایکل کُنل" مدیر برنامه مطالعات ایران در مرکز تحلیل نیروی دریایی آمریکا (CNA) می گوید "جغرافیا عنصری اصلی در برنامه ریزی های نیروی دریایی ایران است. فضای محصور خلیج فارس، که عرض آن در بسیاری مناطق کمتر از 100 مایل دریایی است، قابلیت مانور تجهیزات گسترده نظیر ناوهای هواپیمابر را محدود می کند. اما این وضعیت به نفغ نیروهای دریایی ایران به ویژه سپاه است..."
همه اینها نشان می دهد آمریکا اگر تلاش کند مناطقی را در خطوط ساحلی ایران اشغال کند، باید متحمل هزینه و تلفات زیادی بشود. البته چالش های آمریکا با ایجاد چنین مناطقی حل نخواهد شد... باز هم مساله جغرافیا به نفع ایران است زیرا اکثر شهرهای مهم آن در شمال کشور واقع شده و رسیدن به آنها بسیار دشوار است. مهم تر از آن، ایران کشوری وسیع است. به گزارش استراتفور، ایران هفدهمین کشور بزرگ دنیا است، یعنی بزرگ تر از مجموع فرانسه، آلمان، هلند، بلژیک، اسپانیا و پرتغال- اروپای غربی.
البته برای عملیات نیروهای آمریکایی نیز شرایط مطلوبی فراهم نیست. در حقیقت، نیروهای سپاه پاسداران از مدت ها قبل در حال برنامه ریزی به منظور افزایش حملات چریکی علیه مهاجمانی بوده اند که تلاش می کنند از خطوط ساحلی ایران به شهرهای شمالی آن نزدیک بشوند...
... تهاجم به ایران شدیدا چالش برانگیز است. شاید اشغال ایران قابل تحمل ترین راه برای توقف برنامه های هسته ای ایران باشد، اما بسیار بعید است واشنگتن برای این منظور اقدام کند.>>