بسیج به‌مثابه فرهنگ و مدیریت

  3990902064
بسیج به‌مثابه فرهنگ و مدیریت

علی دارابی معاون استان‌های صدا و سیما، طی یادداشتی در روزنامه وطن‌امروز نوشت: در آستانه هفته بسیج قرار داریم. بسیج یادگار ارزنده، مانا، پویا و کارآمدی است که با ابتکار رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی(ره) تشکیل شد. بسیج صرفاً یک نهاد نبوده است بلكه به‌مثابه فرهنگ، رفتار، شیوه و الگویی برای جامعه ایرانی به شمار می‌‌آید. بسیجیان به معنای واقعی «فرزند زمان خویش هستند» و در زمانه و روزگار ما به تناسب تغییر و تحولات شرایط کشور در عرصه‌‌‌های مختلف نقش‌آفرین بوده‌اند؛ در دوران دفاع مقدس، رزمنده و مدافع استقلال و امنیت کشور بودند؛ در دوران سازندگی در خدمت توسعه، پیشرفت، آبادانی و عمران کشور و در مواقع بحران‌ها (سیل، زلزله، کرونا و...) در خط مقدم کمک و یاری به مردم و همراه و یاور سایر نهادها و دستگاه‌های اجرایی کشور بوده‌اند.

با تکریم و بزرگداشت یاد و خاطره شهیدان بسیجی و قدردانی از خدمات و تلاش‌‌‌های ارزنده این «فرزندان گمنام کشور» بسیار ضروری است به واکاوی برخی از ویژگی‌ها، خصوصیات و شاخصه‌‌‌های مدیریت بسیجی نگاهی دوباره بیندازیم:

یکم) خدمت در اوج گمنامی: بسیج مصداق بارز «خادمان گمنام» و «بی‌نام و نشان» ایران است. در همه صحنه‌ها و عرصه‌ها در گام نخست خدمت هستند و شبانه‌روز در حال خدمت، اما بدون ادعا و خود را همواره خادم مردم می‌‌دانند.

دوم) کار برای خدا: توکل به خدا و جلب رضایت الهی و خشنودی مردم مهم‌ترین ‌انگیزه برای بسیج است. از سرزنش‌‌‌های احتمالی دیگران بیمی ندارند و جلب الهی و سعادت خود را در خدمت صادقانه، بدون منت و تأمین رضایت مردم می‌‌دانند.

سوم) فراجناحی: بسیج در خدمت حزب، تشکل یا جریان سیاسی خاصی نیست. اگرچه بسیج در قالب یک نهاد ملی درآمده است و فراتر از همه احزاب و تشکل‌های سیاسی است اما در خدمت آرمان و اهداف والای انقلاب اسلامی و امام و رهبری است. بسیج در آمد‌وشد و فراز و فرود جریانات سیاسی دخالت ندارد.

چهارم) چابک و کارآمد: یک نهاد غیردولتی و مردمی چون بسیج برای آنکه بتواند در همه عرصه‌‌‌های مورد نیاز کشور در خط مقدم خدمت باشد باید از تشریفات اداری، تشکیلات عریض و طویل و قوانین و مقررات دست و پاگیر به‌کلی به دور باشد. لازمه چابکی و کارآمدی، داشتن انعطاف، سرعت عمل، سازمان کار، ‌انگیزه و اراده بالاست.

پنجم) به‌مثابه فرهنگ: بسیج صرفاً یک نهاد نیست؛ فرهنگ و هنجار شناخته‌شده و دارای اعتبار و اعتماد است. فرهنگ بسیجی همین حاکمیت ایثار، شجاعت، روحیه سلحشوری و شهادت، تقدم منافع جمعی بر منابع فردی، آخرت‌گرایی و ساده‌زیستی است. اگر امروز نام و اعتبار بسیج مانا و پویا بوده است، به‌واسطه همین «فرهنگ» است.

ششم) قانون‌گرایی و شفافیت: بسیج باید در همه عرصه‌ها نماد بارز قانون و پایبندی به آن باشد، شفاف و پاسخگو باشد و از هر گونه رانت و تبعیض به دور باشد. بسیج باید الگوی حکمرانی خوب و مدیریت کارآمد را داشته باشد؛ قانون‌گرا، شفاف و پاسخگو بوده و مبارزه با فساد را سرلوحه خود قرار دهد.

اما از رهگذر بازخوانی ویژگی‌ها و خصوصیات بسیج و فرهنگ بسیجی باید «چالش‌ها و موانع» را هم به‌درستی مورد بررسی قرار داد.

بسیج «جامعه‌پذیری سیاسی» که تربیت نسل آموزش‌دیده و بافرهنگ، دارای اعتقادات و ارزش‌‌‌های اصیل دینی و انسانی و ارتقای «دانش عمومی» و «حقوق شهروندی» است را باید در اولویت‌‌‌های خود قرار دهد.

بسیج امروز باید خود را با مقتضیات و شرایط جوامع امروزی، نیازها و مطالبات آن وفق دهد و پاسخگو باشد؛ لذا «آموزش اعتقادی، اخلاقی و سیاسی» باید در اولویت قرار گیرد. آموزش، زیربنا و پایه هرگونه «توسعه‌و پیشرفت» هر جامعه، نهاد و کشور است. حفظ همه ارزش‌ها و ویژگی‌های بسیج در گرو اهتمام بایسته به امر آموزش است.

حضور مؤثر در فضای مجازی و افزایش سواد رسانه‌‌ای با تکیه بر اخلاق و مدارا از دیگر چالش‌‌‌های مهم فراروی بسیج در شرایط حاضر است.