کولپوسکوپی نوعی تست است که برای معاینه و بررسی دقیق دهانه رحم به کار می رود. در واقع کولپوسکوپی یک نوع ذره بین بزرگی است که پزشک متخصص و یا کولپوسکوپیست برای دیدن دقیق پوشش پوست رحم به کار می برد. با استفاده از این وسیله، پزشک متخصص می تواند تغییراتی که بسیار کوچکی که با چشم مسلح قابل مشاهده نیست، ببیند. آن ها می توانند از هر ناحیه غیرطبیعی در دهانه رحم نمونه برداری کنند. کولپوسکوپی معمولا در کلینیک و به صورت سرپایی توسط دکتر فاطمه سمامی انجام می گیرد.

 

چرا باید کولپوسکوپی انجام داد؟

اگر هرگونه نتایج غیر طبیعی بعد از تست غربالگری دهانه رحم و یا علائمی که می تواند نشانه سرطان دهانه رحم شود؛ دیده شود، باید کولپوسکوپی را انجام داد.

 

غربالگری دهانه رحم چیست؟

غربالگری دهانه رحم راهی است برای پیشگیری از سرطان. این آزمایش ویروسی به نام ویروس پاپیلومای انسانی با خطر بالا (HPV) را انجام می دهد. HPV می تواند باعث غیرطبیعی شدن سلولهای دهانه رحم شود. بیشتر موارد سرطان دهانه رحم با HPV پر خطر مرتبط است. دهانه رحم بخشی از سیستم تولید مثل زنان است که در پایین ترین قسمت رحم و در قسمت بالای واژن قرار دارد. یک پرستار با استفاده از یک برس نرم کوچک (آزمایش اسمیر) نمونه ای از سلول ها را از دهانه رحم می گیرد و آن را به آزمایشگاه می فرستد

تغییرات سلولی قبل از سرطان هیچ علائمی ندارد. برنامه غربالگری دهانه رحم با هدف جمع آوری این تغییرات و جلوگیری از ابتلا به سرطان در وهله اول است.

سرطان دهانه رحم چیست و چه علائمی دارد؟

سرطان های دهانه رحم زودرس و تغییرات سلولی پیش سرطانی معمولاً علائمی ندارند، به همین دلیل حضور در غربالگری منظم دهانه رحم، امری بسیار ضروری است.

از شایع ترین علائم سرطان دهانه رحم، می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• خونریزی غیرطبیعی واژن

• ترشحات واژن

• احساس درد و ناراحتی هنگام برقراری رابطه جنسی

• درد در ناحیه استخوان های بین ران ( لگن )

شرایط بسیار دیگری وجود دارد که باعث بروز این نشانه ها می شوند، اما بیش تر این نشانه ها، حاکی از سرطان دهانه رحم است.

شایع ترین علامت سرطان دهانه رحم، خونریزی واژن است که با خونریزی دوران قاعدگی متفاوت است. این نوع خونریزیزی ها معمولا در زمان های خاصی اتفاق می افتند که عبارتند از :

• بین دوره های قاعدگی

• در حین و یا بعد از رابطه جنسی

• در هر زمان بعد از یائسگی

در صورت داشتن هرگونه خونریزی غیرطبیعی از واژن که با خونریزی دوران پریود متفاوت است و یا سایر علائم ذکر شده در اینجا، باید به پزشک مراجعه نمود.

چه آمادگی هایی قبل از کولپوسکوپی باید انجام شود؟

• باید از برقراری رابطه جنسی یک یا دو روز قبل از کولپوسکوپی رحم اجتناب کرد.

• در دوران قاعدگی، کولپوسکوپی نباید انجام گیرد.

• داروهایی را که برای واژن است، نباید مصرف کرد.

• قبل ار کولپوسکوپی، می توان از داروهایی همچون استامینوفن، ایبوپروفن، ادویل و اقلام مشابه این دروها استقاده نمود.

• استفاده از تامپون، یک یا دو روز قبل از کولپوسکوپی ممنوع می باشد.

آزمایش کولپوسکوپی برای تشخیص سرطان دهانه رحم، چگونه انجام می شود؟

1. فرد بیمار برای انجام کولپوسکوپی، باید از کمر به پایین لباس خود را در بیاورد.

2. پرستار یک ورق برای پوشش بیمار می دهد تا بتواند قسمتی از بدن خود را که بدون لباس است، بپوشاند.

3. فرد بیمار به پشت و روی نیمکت دراز می کشد و پاهایش را به سمت بالا برده و زانوها را از هم جدا می کند. اگر فرد به هر دلیلی نتواند در آن موقعیت قرار بگیرید، کولپوسکوپیست شاید بتواند معاینه را در حالی که فرد زانوی خود را به پهلو دراز کرده است، انجام دهد. پرستار کمک می کند تا او در یک موقعیت مناسب و راحت قرار بگیرد.

4. کولپوسکوپیست به آرامی یک اسپکولوم در واژن فرد قرار داده تا آن را باز کند و سپس از طریق کولپوسکوپ به سطح دهانه رحم نگاه می کنند. آن ها می توانند از هر ناحیه ای که به نظر غیر طبیعی می آید، نموبنه برداری کنند.

5. نمونه برداری های انجام شده توسط کولپوسکوپیست ها به آزمایشگاه انتقال داده می شوند تا بیش تر مورد بررسی قرار گیرند.

6. معاینه و بررسی حدود 20 دقیقه طول می کشد.

7. این نوع نمونه برداری معمولا بدون درد است، اما بعضی از خانم ها چند دقیقه دچار گرفتگی و درد می شوند.

 

اگر پزشک یا پرستار متخصص، ناحیه ای از سلول های غیر طبیعی را پیدا کند ، ممکن است آن ناحیه را درمان کرده و یا صبر کند تا نتایج نمونه برداری را به دست آورد و سپس به معالجه و درمان بپردازد.

 

چه مراقبت هایی باید بعد از انجام کولپوسکوپی صورت گیرد؟

• اگر در حین انجام کولپوسکوپی نمونه برداری انجام نشده باشد، افراد می توانند بلافاصله بعد از آنجام آن، به فعالیت های روزانه خود بپردازید.

• بعد از انجام کولپوسکوپی، لکه بینی و یا خونریزی های کم و خفیف، امری طبیعی است که بسیاری از افراد با آن مواجه می شوند.

• اگر نمونه برداری همزمان با کولپوسکوپی انجام گیرد، می تواند عوارضی همچون ترشحات تیره، درد و خونریزی در ناحیه واژن به مدت یک الی دو روز ادامه داشته باشد.

کولپوسکوپی چه خطرات و معایبی می تواند داشته باشد؟

کولپوسکوپی یک روش بسیار ایمن است، اما در صورت بروز مشکل، پرستار باید به فرد بیمار بگوید تا با چه کسی باید تماس بگیرد تا مشکلش را برطرف نماید. معمولا مزایای کولپوسکوپی بسیار بیش تر از خطراتی است که ممکن است رخ دهد.

معایب و خطرات احتمالی بعد از کولپوسکوپی عبارتند از :

• خونریزی

• عفونت

خونریزی

پس از انجام بیوپسی، ممکن است فرد تا 5 روز کمی خونریزی داشته باشد که این امری طبیعی است. اما اگر خونریزی شدیدتر شود و بیش تر از این بازه زمانی طول بکشد، باید به پزشک متخصص مراجعه نمود.

عفونت

احتمال خطر عفونت بعد از کولپوسکوپی هرچند اندک، اما وجود دارد. برای جلوگیری از عفونت حدود 5 روز بعد از نمونه برداری، باید از برقراری رابطه جنسی و استفاده از تامپون ها تا زمانی که خونریزی قطع نشود، اجتناب کرد. این کار سبب می شود تا ناحیه گردن و دهانه رحم بهبود پیدا کند و خطر عفونت کاهش پیدا کند. در صورت هرگونه عفونتی، پزشک آنتی بیوتیک را تجویز می نماید.

 

کلام آخر

در صورت بروز هرگونه مشکل تا زمان جواب آزمایش، باید با پرشک متخصص در ارتباط بود که برای اینکار لازم است حتما شماره تلفن او و مرکز درمانی که در آن کولپوسکوپی و نمونه برداری شده است را داشته باشید.

برای مراجعه به دکتر فاطمه سمامی متخصص زنان در شرق تهران در ابتدا با شماره های تماس بگیرید