آریل لوایت Ariel E. Levite(عضو ارشد کارنِگی) در تحلیلی درباره رفتار نتانیاهو با ایران در هاآرتص نوشت:

 دقیقا به خاطر روش برخورد نتانیاهو در همه این سالهاست که اسراییل امروز با ضعفی جدی در رویارویی با یک تهدید واقعی و بسیار دردسرآفرین روبروست. زنجیره ای از خطاهای بیهوده، که وی مسوول آنهاست، موجب شده که ایران اکنون از هر زمان دیگری به ساخت سلاح هسته ای نزدیکتر شده و اسراییل، گزینه های کمتر و مخاطره آمیزتری برای اقدام داشته باشد.

…..نتانیاهو به دنبال سخنان آتشین در سازمان ملل و کنگره آمریکا برآمد و بر مخالفت با هرگونه گفتگو با ایران پافشاری کرد.

در واقع این نتانیاهو بود که با کشیدن یک خط قرمز در تصویری که در سخنرانی سازمان ملل نشان داد، به آمریکا علامت داد که اسراییل تا چه سطحی از غنی سازی ایران را می پذیرد. پس شگفت آور نیست که همین خط قرمز، راه خودش را به بسته بزرگ امتیازات واشنگتن به تهران در برجام باز کرد؛ همان توافقی که نتانیاهو سالهاست از آن انتقاد می کند.

هنگامی که نتانیاهو از گفتگوهای دولت اوباما با ایران آگاه شد، عزم کرد که آن را از کار بیندازد از جمله با طرح درخواست هایی افراطی و پوچ. ...

درخواست نتانیاهو از دونالد ترامپ برای خروج از برجام، اسراییل را با بدترین وضعیت در دو سوی ماجرا روبرو کرد: محدودیت غنی سازی ایران از میان رفت و هیچ امکان واقعی هم برای اعمال محدودیت های برجام یا بکارگیری سازوکارهایش برای تشدید محدودیت فعالیت نگران کننده هسته ای ایران، باقی نماند.

طبعا، در این فرایند، اسراییل و آمریکا از اهرم حمایتی دیگر کشورهای عضو برجام هم محروم شدند. همین رویکرد موجب ناخشنودی دیگر طرفداران برجام از جمله جو بایدن، نامزد کنونی ریاست جمهوری شد.

بدتر از آن، هرچند ترامپ تحریم های دردآوری را بر ایران تحمیل کرد.اما انزوای آمریکا و ابراز تمایل مکرر ترامپ به توافق تازه هسته ای با ایران، بعید است که موضع ایران را نرم کند بلکه برعکس، ایران را در پیشبرد بلندپروازی هسته ای اش مصمم می کند.

اکنون، حجم اورانیوم غنی شده ایران، بسیار از محدودهای تعیین شده در برجام فراتر رفته و زمان فرار هسته ای این کشور هم از یکسال به حدود سه ماه کاهش یافته است.

... نتانیاهو بیشتر به دنبال تیترهای رسانه ای بود تا تلاش برای تمدید نامحدود شروط برجام و اعمال محدودیت بر برنامه موشکی ایران.

نتانیاهو، سرنوشت ما را به شخصیت انفجاری و بی ثبات ترامپ گره زد که با یک حرکت دست، مشارکت دربرجام را پیش از آنکه بتواند بر سر جایگزینی برای آن گفتگو کند، ملغی کرد و یک رویارویی با دیگر اعضای برجام، نه تنها روسیه و چین بلکه همچنین سه کشور اروپایی را کلید زد. این در حالی بود که تا پیش از آن، این کشورها با اسراییل برای برطرف کردن کاستی های برجام، همراهی می کردند.

پس نباید تعجب کرد که تلاش ناشیانه ترامپ و نتانیاهو برای تمدید تحریم جنگ افزاری ایران به یک شکست تحقیرآمیز بکشد.

بگذریم از اینکه ترامپ همچنان لاف می زند که اگر دوباره انتخاب شود، ظرف یک هفته با ایران به توافق می رسد.

همه ما می دانیم که ترامپ، اقبال زیادی برای انتخاب دوباره ندارد اما فقط تصور کنید توافقی که او می خواهد با ایران ببندد، چه شکلی خواهد بود بویژه در ترکیب با تمایل شدید او به بیرون کشیدن نیروهای آمریکایی از منطقه که اهرم چندانی در دست آمریکا در برابر ایران باقی نمی گذارد.

جو بایدن این هفته نوشت که می خواهد به برجام بازگردد بی آنکه هیچ خواسته محکمی از ایران داشته باشد. به نظر من، این موضع او تا حد زیادی به خاطر سوگیری کامل نتانیاهو به نفع ترامپ است و نیز نبودن هیچ تلاش معنی بخشی از سمت اسراییل برای معرفی کاستی های برجام و پیشنهاد جایگزین هایی برای میز گفتگو.

 

 

* تاریخ مقاله: شانزدهم سپتامبر 2020