به گزارش الف از سال ۹۷ و پس از جهش قیمت ارز در کشور، موضوع قیمت بنزین به یکی از چالش‌های جدی مسئولین کشور تبدیل شد. با افزایش قیمت ارز، ارزش ریالی قیمت بنزین در کشورهای همسایه بسیار بالا رفت و همین مسئله باعث شد قاچاق بنزین به این کشورها افزایش یابد.
این مسئله در کنار ثبات چندساله قیمت بنزین در کشور دست در دست هم داد تا مسئولین برای جلوگیری از قاچاق بنزین و کم‌کردن مصرف کشور به فکر طرحی برای افزایش یا سهمیه‌بندی بنزین بیفتند.
از نیمه دوم سال ۹۷ تا آبان ۹۸ موضوع بنزین بارها توسط نمایندگان و برخی وزرا مطرح و طرح‌های مختلفی در این زمنیه ارائه شد. از جمله طرح‌های ارائه شده می‌توان به طرح سهمیه‌بندی کامل بدون توزیع بنزین آزاد،طرح بنزین دونرخی سهمیه و آزاد و طرح گران کردن بنزین بدون سهمیه‌بندی اشاره کرد.
هربار که خبری از اجرای یکی از طرح‌ها به رسانه‌ها می‌رسید سریعا با تکذیب دولت همراه می‌شد. در مجلس هم چندبار دورخیزی برای به‌سامان رساندن بنزی ن انجام شد اما به نتیجه نرسید. اما ناگهان همه رسانه‌ها و کارشناسان در ۲۴ آبان ۹۸ غافلگیر شدند.
اجرای طرح افزایش قیمت بنزین
در نخستین ساعات بامداد ۲۴ آبان ۹۸ انتشار یک اطلاعیه با بهت کارشناسان، رسانه‌ها و مردم همراه شد. شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد زین پس بنزین با دو نرخ ۱۵۰۰ و ۳هزار تومان عرضه خواهد شد. سهمیه بنزین ۱۵۰۰ تومانی برای هر خودرو ۶۰ لیتر در ماه خواهد بود و بنزین ۳هزار تومانی بدون محدودیت عرضه خواهد شد.
این اطلاعیه جرقه اعتراضاتی در برخی شهرهای حاشیه‌ای شد که همگان اطلاع داریم. حدود ۲۳۰ کشته و هزاران میلیارد تومان خسارت مادی اجرای این طرح در کشور بود. اجرای ناگهانی این طرح پس از تکذیب‌های فراوان باعث شد علاوه بر خسارات جانی و مادی، خسارت عمده‌ای به اعتماد عمومی وارد شود.
اکنون و پس از گذشت حدود ۹ ماه از آبان ۹۸ و روی کارآمدن مجلس جدید، تعدادی از نمایندگان از ارائه طرحی جدید درباره سهمیه‌بندی بنزین خبر داده‌اند.
طرح جدید سهمیه‌بندی بنزین در مجلس
در طرحی که با عنوان «سهمیه بندی بنزین سرانه خانوار» از طرف برخی از نمایندگان به مجلس ارائه شده است سهمیه بنزین به جای آنکه به خودروها تعلق بگیرد به همه افراد ایرانی تعلق می‌گیرد. مالک شریعتی، نماینده تهران و یکی از طراحان این طرح به ایسنا گفته است: بر اساس شیوه سهمیه بندی که این روزها اجرایی می شود حدود پنجاه درصد خانواده ها که خودرو ندارند از یارانه انرژی بی‌بهره‌اند و در واقع نحوه توزیع یارانه سوخت ناعادلانه است و لازم است که اصلاح شود.
وی در ادامه اظهار کرد: بر اساس طرحی که مجلس طراحی کرده است پیشنهاد شده تا سهمیه بنزین به جای خودروها به افراد خانواده ها تخصیص داده شود. در این طرح پیش بینی شده به هر فرد از جامعه ماهیانه ۲۰ لیتر بنزین تعلق گیرد. همچنین پیش‌بینی شده تا سامانه ای برای فروش بنزین افرادی که خودرو ندارند، تهیه شود.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: از سوی دیگر در این طرح دیده شده که دولت سهمیه بنزین افرادی را که فاقد خودرو هستند، در آخر ماه بردارد و به جای آن کارت بانکی افراد را شارژ کند تا آنها بتوانند کالا خریداری کنند.
چنانکه شریعتی اشاره کرده است این طرح در مجلس گذشته و پیش از آبان ۹۸ در مجلس مطرح شده بود که متاسفانه به سرانجام نرسید. مبنای اصلی این طرح، پژوهشی است که اندیشکده حکمرانی شریف انجام داده و در زمستان ۹۷ منتشر کرده است.
چنانکه گفته شد یکی از اهداف اصلی این طرح استفاده همه مردم ایران از یارانه انرژی است. در وضعیت کنونی افرادی که ماشین ندارند عملا بهره‌ای از یارانه انرژی ندارند اما با تصویب و اجرای این طرح این افراد می‌توانند یارانه بنزین خود را بفروشند و از این طریق درآمدی حاصل کنند.
اکنون باید منتظر باشیم و ببینیم این طرح در مجلس چه سرانجامی خواهد داشت. آیا مجلس یازدهم برای دسترسی عادلانه به یارانه انرژی گام برخواهد داشت؟