به گزارش الف، سیماسادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت نیز خبر داده است که در 24 ساعت منتهی به 24 تیر و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، دو هزار و ۵۲۱ بیمار جدید مبتلا به کووید-۱۹ در کشور شناسایی شده است که هزار و ۸۲۰ نفر از آنها بستری شدند. بنابراین مجموع بیماران کووید-۱۹ در کشور به ۲۶۲ هزار و ۱۷۳ نفر رسید.
در همین بازه زمانی نیز ۱۷۹ بیمار کووید-۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جان‌باختگان این بیماری در ایران به ۱۳ هزار و ۲۱۱ نفر رسید. همچنین هم اکنون سه هزار و ۳۸۹ نفر از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ نیز در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند.
مجموع این شرایط نگران کننده در نهایت موجب شد که محدودیت های حداقلی در تهران و چندین شهر با وضعیت قرمز کرونا، اعمال شود. این محدودیت های کرونایی موارد متعددی را شامل می شود. آنطور که علی اعطا، سخنگوی شورای شهر تهران می گوید: «مجموعه‌ای از محدودیت‌ها، فعلا به مدت یک هفته در تهران و شهرهای قرمز ١٠ استان دیگر اعمال می شود. دانشگاه‌ها و مدارس، موسسات آموزشی، کافه‌ها، همایش‌ها و مراسم و تالارها و ... در این فهرست هستند. هرچند بر اساس لیست ابلاغی، رویکرد در اعمال محدودیت ها، "حداقلی" است.»
محدودیت‌های کرونایی در استان های کردستان، آذربایجان غربی و ایلام که قرار بود تا ۲۲ تیرماه باشد، حالا این محدودیت ها به دلیل قرار گرفتن چند شهرستان دیگر در وضعیت قرمز کرونا تا ۳۱ تیرماه تمدید شده است.
بر اساس آخرین آمارهای وزارت بهداشت، استان‌های آذربایجان‌های شرقی و غربی، ایلام، بوشهر، خراسان رضوی، خوزستان، زنجان، کردستان، کرمانشاه، گلستان، مازندران و هرمزگان در وضعیت قرمز قرار دارند. همچنین استان‌های تهران، فارس، اردبیل، اصفهان، البرز، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، کرمان، کهگیلویه و بویر احمد، لرستان، همدان، یزد و خراسان شمالی نیز در وضعیت هشدار قرار گرفته اند.
احتمال تمدید محدودیت‌های موقت کرونایی
تهران به عنوان قطب اقتصاد کشور، پایتخت سیاسی و پرجمعیت ترین شهر ایران، جایگاه متفاوتی با سایر شهرهای کشور دارد؛ به گونه ای که هرگونه اعمال محدودیت در تهران می تواند تاثیر جدی بر سایر شهرهای ایران نیز بگذارد. در طول یک ماه و نیم اخیر و همزمان با شدت گرفتن کرونا، بارها بحث تعطیلی موقت تهران به میان کشیده شد، اما دولت نپذیرفت که محدودیت های کرونایی دوباره به پایتخت برگردد.
در نهایت با تصمیم ستاد مقابله با کرونا، استاندار تهران از اعمال محدودیت‌های یک هفته‌ای در تهران خبر داده است. انوشیروان محسنی بندپی درباره این محدودیت های حداقلی توضیح داده است: «باشگاه‌های ورزشی بدنسازی و پر برخورد، شهربازی، استخرهای سرپوشیده، مراکز تفریحی آبی و فعالیت‌های آبی و مراسم عمومی مانند ترحیم، عروسی و همایش‌ها در استان تهران به مدت یک هفته تعطیل است. همچنین کافه، قهوه خانه، چایخانه، باغ وحش، آرایشگاه‌های زنانه و سالن‌های زیبایی، موزه و باغ موزه‌ها، تالارهای پذیرایی، دانشگاه‌ها، مدارس، حوزه‌های علمیه، مدارس شبانه روزی، آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای، زبان سراها، کتابخانه‌ها و سایر آموزشگاه‌ها نیز جزو این تعطیلی‌ها است.»
البته محسنی بندپی هشدار داده که «ممکن است در صورت تشدید شیوع بیماری پس از یک هفته از محدودیت ها، شاهد تمدید تعطیلی‌ها باشیم، اما تصمیم‌گیری در این خصوص به میزان شیوع بیماری و تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا مرتبط است.»
مهم‌ترین عامل اوج‌گیری مجدد کرونا
اینکه فکر کنیم بحث کنترل کرونا فقط در اختیار دولت یا نهادهای رسمی است، پیش فرض غلطی است که در نهایت موجب می شود که سلامت کل جامعه به خطر بیفتد. در کشورهایی که توانسته اند کرونا را تا حد زیادی مهار کنند، دولت و مردم با کمک همدیگر به این هدف مهم نایل شده اند. به طور مثال در کشور نیوزلند، آمار ابتلا به کرونا به حدود صفر رسیده است که این دستاورد از عملکرد موفق دولت این کشور و همراهی مردمش سرچشمه می گیرد.
در کشور ما معادلات کرونا قدری پیچیده تر است. از یک سو دولت تاکنون نتوانسته است عملکرد موفقی در مهار کرونا داشته باشد و پس از یک وقفه کوتاه یک ماهه، دوباره کرونا در ایران به وضعیتی مشابه با روزهای آغازین اپیدمی نزدیک شده است. از سوی دیگر، برخی مردم هم پروتکل های بهداشتی را رعایت نمی کنند و کرونا را به شوخی گرفته اند. اهمال دولت و جدی نگرفتن کرونا از سوی طیفی از مردم، کرونا را به یک بیماری غیر قابل مهار در ایران تبدیل کرده است. البته در این بین، سهم دولت در افزایش آمار ابتلا به کرونا در ایران، بسیار بیشتر از مردم است، زیرا دولت می توانست با تکیه بر قدرت قانونی و اعمال محدودیت های جدی، رفتار مردم در برابر کرونا را نظم ببخشد که این اتفاق به درستی مدیریت نشد.
اوج گیری کرونا قابل پیش بینی بود
کارشناسان معتقدند که رها شدن یکباره محدودیت های کرونایی، منع نشدن سفرها و ترددهای بین شهری، کنترل نکردن اجتماعات و نظارت نکردن بر فضاهای پرخطر کاری از جمله قصور دولت است که موجب اوج گیری دوباره بیماری کرونا در ایران شده است. از سوی دیگر، دولت نتوانست با حمایت مالی از طبقات فقیر جامعه، آنها را به ماندن در خانه تشویق کند. همین عامل نیز موجب شد که میلیون ها شهروند ایرانی برای تامین معیشت روزانه خود مجبور باشند که در محیط های شلوغ و پرخطر حاضر شوند و در نتیجه همین مساله نیز بر افزایش آمار ابتلا به کرونا شتاب بخشید.
دکتر محسن مصلحی، دبیر شورای عالی نظام پزشکی کشور هم در گفتکو با «الف» تاکید می کند: «ما در مکاتباتی که با مسئولان دولتی داشتیم، پیش بینی کرده بودیم که دوباره شاهد اوج گیری کرونا خواهیم بود. از قبل هم این هشدار به مسئولان داده شده بود، اما متاسفانه به این هشدارها دقت نشد.»
مصلحی یادآور می شود: «ورود به دوران فاصله گذاری هوشمند، مستلزم پیش شرط های مهمی است که ما بدون رعایت هیچ کدام از این پیش شرط ها وارد فاصله گذاری هوشمند شدیم. حتی همان فاصله گذاری اجتماعی هم رعایت نشد. دولت نتوانست از شانس تعطیلات نوروز و ایام ماه رمضان بهره نیز ببرد. آن زمان بهترین دوران برای کنترل کرونا بود که سوخت شد. الان هم اگرچه می پذیریم که بازگشت به دوران محدودیت های کرونایی با خسارت اقتصادی زیادی همراه خواهد بود، اما معتقدم که هیچ چاره دیگری نداریم. بر این باورم که اگر محدودیت تردد بین شهری، ممنوعیت مسافرت های غیرضروری، تعطیلی اجتماعات و کنترل مراکز کاری پرخطر و سایر محدودیت های کرونایی دیگر اعمال نشود، هزینه های اقتصادی و جانی سنگین تری را در بلندمدت شاهد خواهیم بود. در این بین، کادر درمان نیز به فرسودگی و خستگی مفرط رسیده که فرآیند درمان را بسیار سخت تر کرده است.»
در حالی که هم اکنون در دوران محدودیت های یک هفته ای به سر می بریم، اما همه شواهد و قراین نشان می دهد که اوضاع تردد در شهرهای قرمز، فرقی با گذشته ندارد. با نیم نگاهی به مراکز تجاری، اداری، بازارها، اماکن عمومی و محیط های شغلی در تهران می بینیم که سیمای پایتخت در دوران قبل از محدودیت های کرونایی با سیمای تهران در دوران محدودیت ها، هیچ تفاوت چشمگیری ندارد.
البته دولت هم نمی خواهد محدودیت های جدی در پایتخت ایجاد کند. سخنگوی شورای شهر تهران از این محدودیت های تازه با عنوان «محدودیت با رویکرد حداقلی» نام برده و حتی خود استاندار تهران هم از محدودیت های یک هفته ای تهران با عنوان «محدودیت های حداقلی» یاد کرده است.
به عقیده بسیاری از کارشناسان، محدودیت های حداقلی با توجه به شدت بحران کرونا نمی تواند چندان کارساز باشد. اینکه همه چیز در شهر به شکل عادی باشد و فقط در برخی مراکز مثل باشگاه ها و آرایشگاه ها محدودیت بگذاریم، نوعی قلقلک دادن هیولای کرونا است که نه او را می کشد و نه این هیولا را از مردم دور می کند.
از سوی دیگر، اینکه منتظر باشیم و ببینیم که وضعیت کدام شهر به شکل قرمز درمی آید و سپس محدودیت های کرونایی را در آن شهر اعمال کنیم، این کار هم نمی تواند سیاست منطقی باشد. کنترل کرونا فقط زمانی میسر خواهد شد که همه شهرهای ایران را به شکل یک پیکر واحد ببینیم و با این نگاه، مانع از سفرهای بین شهری شویم تا کرونا از یک شهر قرمز به یک شهر سفید منتقل نشود. با توجه به در پیش بودن فصل سرما، اگر هم اکنون نتوانیم افسار کرونا را مهار کنیم، قطعا مهار کردن این بیماری در فصل سرما چندین برابر سخت تر خواهد بود.