به گزارش «الف»، کارشناسان تاکید دارند که بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی، بازگشایی مدارس می تواند بحران شیوع بیماری کرونا را تشدید کند.آنطور هم که محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش گفته است، با بازگشایی مدارس بین ۹۵ تا ۱۰۰ درصد معلمان در مدارس حاضر بودند و دانش آموزان هم بین ۱۰ تا ۱۵ درصد حضور یافتند که البته در مناطق روستایی، این آمار بیشتر بوده است.
در شرایطی که هنوز در بسیاری از نقاط کشور با موج ابتلا به بیماری کرونا روبرو هستیم، برخی کارشناسان نظام سلامت اعتقاد دارند که تحت هر شرایطی نباید مدارس بازگشایی می شد، زیرا این کار نوعی بازی با سلامت دانش آموزان است. عده ای دیگر هم اعتقاد دارند که چون حضور دانش آموزان در مدارس، اجباری نشده است، بنابراین فقط دانش آموزانی به مدرسه مراجعه می کنند که نیاز مبرم به آموزش حضوری دارند.
از سوی دیگر باید در نظر داشت که برخی خانواده ها با محدودیت دسترسی به اینترنت مواجه هستند و بسیاری از دانش آموزان هم برای دریافت محتواهای آموزشی، تبلت یا گوشی در اختیار ندارند. بخصوص دانش آموزان در مناطق محروم، بیش از سایر دانش آموزان کشور با اینگونه چالش ها دست و پنجه نرم می کنند.
آموزش مجازی، اهداف تربیتی را محقق نمی‌کند
وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده است که از زمان شیوع ویروس کرونا و تعطیلی مدارس، آموزش‌های تلویزیونی همه محتوای دروس تا آخر اردیبهشت انجام شده است و بیش از ۲۷ میلیون بار نیز فیلم‌های دربرگیرنده محتوای دروس، دانلود شده است. همچنین حدود ۱۲ و نیم میلیون دانش آموز، ۹۸ درصد از مدیران مدارس و بیش از ۸۲ درصد از معلمان هم روی شبکه شاد، فعالیت دارند.
اگرچه وزیر آموزش و پرورش گفته برای عده‌ای از دانش آموزان به ویژه در مناطق محروم که دسترسی به آموزش های تلویزیونی، شبکه شاد و فضای مجازی نداشتند، کلاس های حضوری برگزار شده و درسنامه برای آنها ارسال شده است، اما مشاهدات میدانی و گزارش های متعدد نشان می دهد که در بسیاری از نقاط محروم، دانش آموزان از چنین تسهیلاتی بی بهره بودند.
محمد دیمه‌ور، کارشناس آموزشی و عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان در گفتگو با «الف» می گوید: «بر اساس قانون، برنامه آموزشی مدارس باید تا 13 خرداد ادامه داشته باشد. البته برای دانش آموزان مقطع ابتدایی، معمولا این تاریخ تا پایان اردیبهشت ماه است، اما با توجه به شیوع کرونا و شرایط اضطراری فعلی، قرار شده است که مدارس تا چند هفته دیگر برای رفع اشکالات درسی دانش آموزان، باز باشد. اگر ملزومات بهداشتی به دقت رعایت شود، این بازگشایی می تواند به دانش آموزانی که از آموزش مجازی بی بهره بوده اند یا ابهام و سوالی درخصوص محتوای درسی دارند، کمک کننده باشد. به نظرم اجباری نبودن حضور در مدارس، تدبیر بسیار خوبی بوده که انجام شده است.»
معاون سابق آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش بر این باور است که اگر کل آموزش محتوای دروس را بخواهیم برای همیشه به شکل آموزش مجازی ارائه دهیم، این اتفاق می تواند به نظام تربیتی، آسیب بزند. او توضیح می دهد: «بر اساس اسناد و قوانین بالادستی، آموزش به عنوان ابزاری برای پرورش و تربیت نسل جوان شناخته می شود. بنابراین بحث ما فقط این نیست که دروس به صورت مجازی به دانش آموزان، آموزش داده شود، بلکه ما نیاز داریم که دانش آموز با حضور در مدارس در فضای تربیتی مدرسه و تعامل با معلم قرار بگیرد تا اهداف تربیتی محقق شود. البته فعلا چاره ای نیست و با توجه به شیوع بیماری کرونا، باید آموزش مجازی ادامه پیدا کند، اما اینکه فکر کنیم می توانیم همین سیستم آموزش مجازی را در آینده هم پیاده کنیم، تفکر غلطی است که به نظام آموزش و پرورش ما آسیب می زند.»
دانش‌آموز ابتدایی نمی‌تواند پروتکل بهداشتی را رعایت کند
عمده ترین دلیل تعطیلی مدارس، پیشگیری از شیوع بیماری کرونا اعلام شده است، اما کامیاب صدری، کارشناس آموزشی و رئیس سابق اداره سلامت آموزش و پرورش استان تهران در گفتگو با «الف» تصریح می کند: «بر اساس مطالعات جهانی که انجام شده است، تعطیلی مدارس فقط حدود چهار درصد در پیشگیری از بیماری کرونا موثر است، زیرا به هر حال خانواده دانش آموزان به محل کار می روند و دوباره به خانه برمی گردند. بنابراین اینطور نیست که فکر کنیم با تعطیلی مدارس، خطر ابتلا به ویروس در دانش آموزان را تا حد زیادی کاهش می دهیم.»
صدری با اشاره به مشکلات سامانه «شاد» که برای آموزش مجازی دانش آموزان راه اندازی شده است، یادآور می شود: «سامانه شاد، اشکالات زیرساختی زیادی دارد، طوری که هم دانش آموز و هم معلم، اذیت می شوند. گاهی چند میلیون نفر همزمان از این سامانه استفاده می کنند که با توجه به زیرساخت ضعیف این سامانه و سرعت پایین اینترنت، عملا تدریس مجازی به دانش آموزان با سختی انجام می شود. همچنین نکته مهم دیگر این است که سامانه فعلی برای تدریس به دانش آموزان و برگزاری ویدئو کنفرانس، کارایی چندانی ندارد. نمی توان با این سامانه، وضعیت علمی دانش آموزان را به درستی سنجید یا اصلا معلوم نیست که واقعا خود دانش آموز، تکالیفش را حل می کند و یا اینکه اطرافیانش انجام می دهند. همه اینها به افت کیفیت آموزشی منجر می شود.»
او با اشاره به پیش شرط های ورود دانش آموزان به مدارس در دوران شیوع کرونا، خاطرنشان می کند: «اول اینکه اعتقاد دارم در شرایط فعلی حضور دانش آموزان مقطع ابتدایی در مدارس، اصلا ضرورتی ندارد. یک دانش آموز مقطع ابتدایی نمی تواند پروتکل های بهداشتی یا فاصله گذاری اجتماعی را به خوبی رعایت کند. بنابراین حضور بچه های کم سن و سال تر در مدارس در شرایط فعلی نباید اتفاق بیفتد و به نفع سلامت آنها نیست، اما دانش آموزان مقاطع متوسطه از آنجا که درک بالاتری نسبت به این بیماری و راه های پیشگیری از آن دارند، می توان با ارائه یک سری آموزش به آنها طوری برنامه ریزی کرد که هر روز تعدادی از دانش آموزان مقطع متوسطه در مدرسه حاضر شوند.»
صدری به وضعیت نامطلوب مالی بسیاری از مدارس برای رعایت پروتکل های بهداشتی نیز اشاره می کند و می گوید: «به خیلی از مدارس دولتی در تهران، حدود 150 تا 200 هزار تومان کمک هزینه پرداخت کرده اند تا موارد بهداشتی را در مدرسه اجرا کنند. این مبلغ، بسیار ناچیز است و نمی توان با چنین پولی، مایع دستشویی و محلول ضدعفونی کننده برای همه دانش آموزان و معلمان تهیه کرد. اگر قرار است که مداس باز باشند، بنابراین ضرورت دارد که هزینه معقولی برای تامین مایحتاج بهداشتی به مدارس پرداخت شود، اما چنین اتفاقی نیفتاده است.»
همچنین با توجه به اینکه به احتمال قوی، ویروس کرونا در پاییز امسال هم مهمان مدرسه ها باشد، بنابراین ضرورت دارد که از فرصت پیش رو برای ارتقای زیرساخت های آموزش مجازی استفاده شود تا در صورت نیاز به آموزش مجازی در سال تحصیلی جدید، یک سامانه قوی و توسعه یافته در اختیار دانش آموزان و معلمان قرار بگیرد.