متاسفانه در چند روز گذشته شاهد شیوع مجدد کرونا در خوزستان و برخی استانهای جنوبی مانند هرمزگان و سیستان و بلوچستان بودیم. برای بسیاری از مردم و البته مسئولین بهداشت کشور و این استانها این سوال بوجود آمده است که دلیل شیوع مجدد کرونا در این استانها چیست؟ پاسخ بسیار ساده است. همراه با عدم جدی گرفتن فاصله گزاری و عدم اجرای اجباری پوشیدن ماسک، گرم شدن هوا در این استانها و شروع به کار مجدد دستگاهها تهویه مطبوع ساختمانهای بزرگ.
این قلم در تعطیلات نوروز در تاریخ 5 فروردین با ارسال یادداشتی به سایت محترم الف و برخی دیگر یادداشتها در مورد خطرات گسترش کرونا و اوج گیری مجدد آن با روشن شدن سیستمهای تهویه مطبوع مرکزی ساختمانها هشدار داده بود. از هفته گذشته که دمای هوا در خوزستان و استانهای جنوبی به بالای 40 درجه رسیده و استفاده وسیع از تهویه مطبوع آغاز شده شاهد قرمز شدن وضعیت خوزستان و حاد شدن وضعیت در استانهای سیستان و بلوچستان و هرمزگان هستیم. این قسمتی از ان یادداشت 5 فروردین هست که کاملا دلیل شیوع مجدد کرونا در خوزستان را توضیح میدهد:
"....اما در ادامه بحث تاکید بسیار بر استفاده از ماسک میتوان به نکته مهم دوم اشاره کرد که هر چند این ویروس تا کنون بیشتر فقط از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده یا ترشحات آلوده انتشار یافته ولی در شرایطی به خصوص با توجه به رسیدن فصل گرما در فضاهای سر بسته حتی میتواند از طریق هوا هم منتشر شود. مرکز اصلی شیوع بیماری کرونا در کره جنوبی از یک کلیسا در طبقه دهم یک ساختمان (درکشورهای آسیای شرقی به دلیل گران بودن زمین بسیار معمول است که یک طبقه از یک ساختمان بلند مرتبه یا برج تجاری تبدیل به کلیسا یا مسجد یا مرکز عبادت شود) بود. یکی از زنان شرکت کننده در این کلیسا که از ووهان برگشته بوده و از بیماری خود آگاه نبوده در برنامه دعا و اواز همگانی در این کلیسا شرکت کرده و از انجا که محیط بسته بوده و ترشحات بسیار ریز دهان و بینی او که حاوی چند ویروس میتواند باشد وارد چرخه سیستم تهویه ساختمان شده و توانسته افرادی به مراتب دور تر از این شخص را هم دچار بیماری کند. کوتاه سخن آنکه با توجه به فصل گرما و فعال شدن تهویه مطبوع بسیاری از ساختمانهای دولتی و اماکن و حتی بیمارستانها خطر سرایت این ویروس از طریق هوا نیز بیشتر میشود..... "
"....(به عنوان تجربه شخصی خود من، بیشتر بیمارستانها و ساختمانهای بزرگ آمریکا شمالی و استرالیا و اروپا دارای سیستم تهویه مطبوع مرکزی بسته مانند متروها هستند که برای ایمنی و عدم انتشار و تبادل عوامل بیماری زا حتی هیچ پنجرهای که بتوان آنها را باز کرد وجود ندارد و جالب است که استرالیا که در فصل تابستان هست حدود 430 نفر از کادر درمانی بیمارستانهای استرالیا مبتلا به این ویروس شدند که به احتمال بسیار بالا نتیجه همین سیستم تهویه مطبوع ساختمانها است که میتواند حتی بخشهای غیر کرونایی و غیر قرنطینه را هم الوده کند(شیوع گسترده کنونی ویروس در برزیل و مکزیک هم میتواند به همین دلیل استفاده از سیستم تهویه مطبوع در هوای گرم انها باشد). و قطعا در کشور ما هم با توجه به امدن فصل تابستان و روشن شدن این سیستمهای تهویه مطبوع در ساختمانهای اداری و تجاری بزرگ و حتی در بیمارستانها باید به آن به عنوان یکی از احتمالات افزایش شدید مبتلایان پرداخته شود..... ما همچنین شاهد گسترش بسیار وسیع و سریع تر ویروس کرونا در کشتی های بزرگ توریستی یا ناوهای هواپیما بر و خانههای سالمندان و کارگاههای صنعتی و بسته بندی مانند مراکز فراوری گوشت که از دستگاه تهویه مطبوع مرکزی استفاده میکنند هستیم)... "
همانطور که میبینید دقیقا نسبت به خطر فصل گرما و روشن شدن سیستمهای تهویه ساختمانها هشدار داده شده بود. بنابراین در اینجا چند نکته مهم را یاداوری میکنیم:
1- فصل گرما در ایران که از خوزستان و استانهای جنوبی شروع شده ظرف چند هفته اینده به تهران و نیمه شمالی کشور خواهد رسید که همراه خواهد بود با روشن شدن سیستمهای تهویه مطبوع مرکزی در این مناطق. پس طبیعی است که خدای نکرده شاهد شیوع مجدد کرونا در نیمه شمالی کشور هم باشیم.
2- به هر حال در هوای گرم جنوب یا هوای گرم تهران و نیمه شمالی کشور در خرداد و تیر نمیتوان از مردم و کارکنان بیمارستانها و اداره جات و ساختمانهای بزرگ تجاری و اداری یا مترو و حمل و نقل عمومی و خودروها انتظار داشت که از سستم تهویه مطبوع مرکزی خود را روشن نکنند. پس راه حال چیست؟
3- تنها راه حل عملی که متاسفانه هنوز با وجود تکرار آن در ایران به صورت جدی اجرا نمیشود و به صورت گسترده اجباری نشده همان لزوم استفاده از پوشیدن ماسک برای کلیه کارکنان و مراجعه کنندگان به ساختمانها یا مراکز خرید و تجاری مسقف مانند مترو و حمل و نقل عمومی است. حتی در اماکن مسکونی اگر در خانواده ای مورد کرونا وجود دارد باید اکیدا نسبت به استفاده از ماسک توصیه نمود.
4- در پایان به عنوان کسی که بارها در یادداشتهای متعدد از اوایل اسفند بر لزوم استفاده اجباری از ماسک در فضای عمومی بارها تاکید نمودیم (داروی پارسی برای کرونا) و ( بهترین محافظ در برابر کرونا). باز یادآوری مینماییم که تا زمانیکه حداقل 80 درصد مردم در فضای عمومی از ماسک استفاده نکنند امکان توقف ویروس کرونا وجود نخواهد داشت. آخرین تایید بر نظر ما هم همین 14 می یا 25 اردیبهشت است که یکصد استاد و دانشمند برجسته جهان طی نامهای سرگشاده به سیاستمداران و فرمانداران 50 ایالت امریکا و دنیا خواستار اجباری شدن استفاده از ماسک به عنوان بهترین و کارا ترین ابزار برای توقف شیوع کرونا شدند:
"اصول علمی ساده است. پوشیدن ماسک کرونا را متوقف میکند"
روز 14 ماه می من ( جرمی هاوارد -Jeremy Howard- دانشمند تحقیقی در دانشگاه سان فرانسیسکو ) به همراه 100 نفر از دانشگاهیان برجسته جهان نامه سرگشاده ای را به تمام فرمانداران آمریکا ارسال نمودیم و لزوم «الزام رسمی استفاده از ماسک(حتی پارچه ای) در تمام مکان های عمومی همچون فروشگاه ها، سیستم های حمل و نقل و ساختمانهای عمومی» را از آنها خواستار شدیم. "
* برای کلیه علاقمندان و دست اندرکاران:
متن اصلی و مشروح نامه
و ترجمه فارسی آن هم در سایت خبرگزاری فارس موجود است.