بحران کرونا ( Coronavirus ) بر اقتصاد ایران و جهان تاثیرات منفی و نامطلوبی گذاشته و خواهد گذاشت که این مقاله به بررسی این مهم می پردازد.
اروپا:
"طرح مارشال اروپایی" برای حل بحران اقتصادی ناشی از کرونا، که به موجب این طرح اتحادیه اروپا با اختصاص مبلغ یکصد میلیارد یورو از کشورهای عضو برای حل بحران اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا حمایت می کند.
به گزارش دویچه وله و خبرگزاری آلمان، خانم اورزولا فون درلاین ، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا در دوم آوریل 2020 ( 14 فروردین 1399 ) در بروکسل ، ضمن اعلام مبلغ مذکور جهت حمایت از کشورهای عضو این اتحادیه ، از طرح مارشال جدیدی برای حل معضلات اقتصادی اروپا در شرایط بحرانی کنونی سخن گفت.
"طرح مارشال" طرح سیاسی _ اقتصادی موفق ایالات متحده در کمک به کشورهای اروپای غربی برای بازسازی اقتصاد درهم شکسته این کشورها پس از جنگ جهانی دوم بود.
اتحادیه اروپا و کشورهای عضو این اتحادیه در حال حاضر مبلغ 2/7 تریلیون یورو را برای خروج از بحران اقتصادی ناشی از گسترش ویروس کرونا ، جلوگیری از تعطیلی بسیاری از مشاغل و خطر بیکاری عظيم در اروپا در نظر گرفته اند.
چین:
چین طی سه دهه گذشته، به استثنای سال 1990 که رشد اقتصادی 4 درصدی داشت ، در همه سالها رشدی بالای 5 درصد را تجربه کرده و در این مدت حتی چندین سال متوالی رشد بالای 10 درصدی را نیز رقم زد.
چین در دو ماهه ابتدایی سالجاری میلادی که درگیر بحران کرونا بود ، با رشد اقتصادی منفی 6/7 درصدی مواجه شد که برای دهه ها بی سابقه بود، اما به نظر می رسد که شتاب گسترش کرونا در این کشور به خاطر تدابیر بسیار سختگیرانه ، فروکش کرده و در ماههای پیش رو رشد اقتصادی چین دوباره مثبت خواهد شد.
آمریکا:
گسترش شتابان اپیدمی کرونا می تواند اقتصاد ایالات متحده را به چالش بکشد.
بحران کرونا تاثیر فراگیری بر زندگی و بازار کار در آمریکا گذاشته است. تعداد مبتلایان به ویروس کرونا بویژه در ایالت نیویورک رو به افزایش شدید است.
در عرض یک هفته تعداد متقاضیان دریافت مزایای بیکاری ده برابر شده است.
شیوع سریع و گسترده ویروس کرونا در آمریکا زندگی و کار در ایالت های بسیاری را به تعطیلی کشانده و این کشور را با هجوم بی سابقه ای برای دریافت مزایای بیماری روبرو کرده است.
تعداد زیادی از مؤسسات اقتصادی کوچک و بزرگ نتوانسته اند بر شرایط بحران فعلی غلبه کنند و کارکنان خود را اخراج کرده اند.
استیون منوچین وزیر خزانه داری ايالات متحده ، امیدوار است که این وضعیت بزودی بهبود یابد ، لیکن اقتصاددانان چشم اندازی برای بهبودی اوضاع اقتصادی نمی بینند.
به گفته جیمز بولارد ، یکی از مقامات عالی رتبه خزانه داری آمریکا بحران کرونا می تواند دز کوتاه مدت به بیکاری حدود 50 میلیون آمریکایی منجر شود.
در این راستا سنای آمریکا بسته محرک اقتصادی به ارزش دو تریلیون دلار برای کاستن از تأثیر شیوع COVID _ 19 را تصویب کرده است.
ایران:
معاونت اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طی گزارشی درباره آثار شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد ایران هشدار داده که بیش از 4،800،000 نفر از افراد شاغل در خطر از دست دادن شغل خود هستند و " وضعیت اشتغال" پس از گسترش ویروس کرونا بحرانی خواهد بود.
در این گزارش تأکید شده که شیوع کرونا سبب شده تا بازار کار از هر دو سمت عرضه و تقاضا تحت تأثیر قرار گیرد و از سویی تعطيلی و کاهش فعالیت بخشی عمده از صنوف و فعالیت ها منجر به اخراج نیرو و کاهش تقاضای کار شده است و در نتیجه بازار کار ایران در سال 1399 با کاهش اشتغال و افزایش بیکاری مواجه می شود.
در بخشی از این گزارش که برآوردهای آن مربوط به روزهای پایانی اسفند ماه 1398 است ، آمده که کسب و کارهایی که بیشترین آسیب را از شیوع ویروس کرونا در ایران دیده اند تا پیش از شیوع اين ویروس بطور مستقیم محل اشتغال 4،838،000 نفر بوده اند.
این گزارش با اشاره به اینکه تولید ناخالص داخلی ایران در سال 1397 رشد منفی چهار و شش دهم درصد ( %4/6_ ) داشته و برای سال 1398 نیز پیش بینی رشد منفی هفت و دودهم درصدی ( %7/2_ ) شده است ، تأکید کرده که این دو رقم خود به اندازه کافی وضعیت نگران کننده تولید کشور را نشان می دهند.
با شیوع ویروس کرونا، اقتصاد ایران با دشواریهای تازه ای روبرو خواهد شد.
برخی برآورد می کنند که ضربه اپیدمی کرونا بر اقتصاد ایران می تواند به مراتب سخت تر از تحریم های آمریکا باشد و اجماع این دو می تواند اقتصاد ایران را زمینگیر کند.
متأسفانه در این وضعیت اقتصادی ، ایران که از دو سال پیش تحت تحریم های گسترده و همه جانبه آمریکا قرار دارد ، ضربات بسیار سنگین تری را باید تاب بیاورد.
دیدگاه ها و نظریات سازمان های اقتصادی بین المللی:
صندوق بین المللی پول اعلام کرد که جهان وارد رکودی شده است که احتمالاً بدتر از بحران اقتصادی سال 2009 است. در بحران قبلی، اقتصاد جهان حدود یک دهم درصد (%0/1) کوچکتر شد، اما اکنون موسسه مالی بین المللی می گوید، انتظار می رود که اقتصاد جهانی در سال 2020 در خوشبینانه ترین حالت حدود 1/5 درصد کوچکتر شود.
سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی نیز هشدار داد که در ماههای آینده برخی از اقتصادهای بزرگ جهان وارد رکود می شوند و سالها طول می کشد آسیب اقتصادی کرونا جبران شود.