با تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا از روز ۲۳ فروردین ماه طرح فاصلهگذاری هوشمند اجرایی شد. این طرح، نام دیگری برای بازگشت به جریان عادی زندگی و همزیستی با کرونا بود. با اجرای این طرح، شورای عالی ترافیک تصمیم گرفت در تهران مجددا طرح ترافیک را اجرایی کند.
بنا بر اعلام شورای عالی ترافیک «از روز شنبه ۲۳ فروردین طرح ترافیک از ساعت ۷:۳۰ صبح تا ۱۹ بعد از ظهر اجرا میشود. در این فاصله زمانی از ساعت ۱۴ تا ۱۶ بعد از ظهر شهروندان فرصت دو ساعته دارند تا از داخل طرح یک بار خارج شوند.»
در کنار خبر اجرای طرح ترافیک یک خبر دیگر را بخوانیم. ایرج حریرچی معاون وزیر بهداشت شامگاه ۲۲ فروردین در گفتوگو با خبر سراسری سیما گفت: «مهمترین عامل انتشار ویروس کرونا در کشور ما حملونقل عمومی است. ۲۶/۵ درصد موارد انتقال از طریق حملونقل عمومی انجام شده است.»
طبیعتا کنار هم قرار گرفتن این دو خبر نشاندهنده یک تناقض جدی در تصمیمات است. اجرای طرح ترافیک باعث میشود افرادی که در محدوده طرح ترافیک اشتغال دارند مجبور به استفاده از حملونقل عمومی شوند و مطابق گفته جناب حریرچی خود را در معرض ابتلا به کرونا قرار دهند.
ممکن است مسئولان شورای عالی ترافیک توجیهی برای تصمیمشان داشته باشند. توجیهی که آن را در رسانهها هم مطرح کردند: «بر اساس اعلام ساعت کاری از روز شنبه توسط دولت که ۷ صبح تا ۱۴ اعلام شده، طرح ترافیک به صورتی در نظر گرفته شده که قبل از ساعت طرح بتوان وارد محدوده ترافیکی شد و در ساعت ۱۴ تا ۱۶ نیز امکان خروج باشند.»
روشن است که مطابق این توضیحات، ساعات اعلامشده مطابق برنامه کارمندان دولت است و فقط کارمندان دولت میتوانند از این امکان بهرهمند شوند. این در حالی است که ساعت کار شرکتها و موسسات خصوصی هیچ تغییری نکرده و مطابق همیشه است.
چرا باید میان کارمندان دولت و کارکنان بخش خصوصی چنین تبعیضی حاکم شود؟ مگر جان کارکنان بخش خصوصی اهمیت ندارد که ایشان را به استفاده از حمل و نقل عمومی مجبور میکنند؟
نکته عجیبتر تناقض این رفتار با اظهارات مسئولین وزارت بهداشت است. سخنان حریرچی درباره خطر حملونقل عمومی را خواندیم. در کنار آن محسن فرهادی، معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت روز جمعه در ویدئوکنفرانس با خبرنگاران صراحتا با اجرای طرح ترافیک در تهران مخالفت کرد و گفت: « اگر طرح ترافیک اجرا شود شاغلین مجبور به استفاده از حملونقل عمومی هستند و ما به تاکسیها پروتکل ابلاغ کردهایم که فقط دو نفر مسافر میتوانند سوار کنند؛ در اتوبوسها ابلاغ شده که با ۵۰ درصد ظرفیت و با فاصله یکمتری مسافرگیری شود و در مترو باید نصف ظرفیت واگن استفاده شود و ایستادن در واگن ممنوع خواهد بود. اجرای این مسئله سخت خواهد بود و پیشنهاد ما این است که اجرای طرح ترافیک به تعویق بیفتد.»
متاسفانه این مسئله اولین مورد تناقض میان اظهارات وزارت بهداشت و بقیه مسئولین نیست. از روز نخست ورود کرونا به کشور دو صدا از مسئولین کشور شنیده شده است: نخست صدای مسئولین وزارت بهداشت که مدام از خطرات شیوع کرونا میگویند و صدای دیگر صدای برخی مسئولین تصمیمگیر دیگر که آن را دستکم میگیرند.
در این مورد خاص هم به نظر میرسد شلوغی جمعیت در مترو و اتوبوسهای تهران نشاندهنده این است که حق با وزارت بهداشت بوده است. تصاویر مختلفی در رسانههای رسمی کشور از شلوغی مترو و اتوبوسهای تهران در صبح امروز منتشر شده که زنگ خطری برای شیوع بیشتر و بیشتر کرونا است.
بهعلاوه آنچه کار را بدتر میکند اظهارات گنگ و مبهم درباره اجرای طرح مذکور است. در ادامه خبر شورای عالی ترافیک آمده است: «از روز شنبه شهروندان باید در کارت شهروندی خود حداقل ۵۶ هزار تومان اعتبار داشته باشند؛ چراکه در غیر این صورت طرح ترافیک برای آنها با ضریب یک حساب میشود و در واقع ۲۰ درصد به ضرر آنها خواهد بود.»
از هر طرف که به این جمله نگاه کنیم بیشتر سردرگم میشویم. آیا کسانی که در ساعت غیرطرح وارد طرح میشوند هم باید حسابشان را پر کنند یا این مسئله فقط شامل افرادی است که در ساعت طرح ورود یا خروج دارند؟ متاسفانه سایت شهرداری تهران هم در این زمینه ما را یاری نمیکند و توضیحات بیشتری در این زمینه در آن یافت نمیشود.
در نهایت به نظر میرسد شورای عالی ترافیک میتواند در تصمیم خود تجدیدنظر کند و راهکاری در پیش بگیرد که در آن تبعیضی میان کارمندان دولت و بخش خصوصی نباشد و مهمتر اینکه سلامت شهروندان را در اولویت قرار دهد.