جلسه شورای عالی کار برای یافتن فرمولی برای دستمزد کارگران از اواخر اسفند ماه 98 آغاز شده و بعد از بیش از 20 روز از کش و قوس بین کارفرمایان و کارگران حداقل حقوق تنها افزایش 21 درصدی را یافته و به مرز یک میلیون 800 هزار تومان رسید. این حقوق به امضای نماینده کارگران نرسیده و با امضای کارفرمایان و برخی اعضای دولت اجرایی و ابلاغ شد نمایندگان کارگری انتظار داشتند حقوق بر اساس نرخ تورم حداقل 40 درصد محاسبه شود که در بهترین شرایط با احتساب بن های مختلف در فیش حقوق این میزان به 2میلیون 800 هزار تومان خواهد رسید، که این میزان مورد قبول کارگران قرار نگرفت.
بعد از جلسات متعدد دولتی ها و کارفرمایان نتوانستند نمایندگان کارگران را قانع کنند، فرامرز توفیقی رئیس کمیته مزد کانون عالی شورای اسلامی کار در این باره معتقد است: تفاوت دیدگاه میان نمایندگان کارفرمایی و دولت با نمایندگان کارگری بسیار زیاد بود به همین دلیل صورت جلسه شورای عالی کار توسط نمایندگان کارفرمایی به امضاء نرسید.با توجه به اینکه نمایندگان کارگری نتیجه را قبول نداشتند از امضاء صورت جلسه شورای عالی کار امتناع کردند و همین امر موجب شد تا صورت جلسه افزایش حقوق کارگران بدون امضاء و رضایت نمایندگان کارگری مصوب شود.
این اولین بار در دهه های گذشته است که جلسه مزدی شورای عالی کار، بدون رسیدن به اجماع و با رای گیری به نتیجه می رسد.نمایندگان کارگری حاضر در جلسه، حاضر به توافق با دولتی ها و کارفرمایان نشدند و بدون امضای صورتجلسه، جلسه را ترک کردند،آنها اعتقاد داشتند حقوق کارگران نباید زیر سه میلیون تومان باشد.
خط فقر چقدر است؟
مواد اولیه بیشتر صنایع کشور به صورت واردات انجام گرفته و حتی در صنعتی مانند مرغداری وابسته به واردات کنجاله هستیم، در صنایع اساسی مانند خودروسازی که این وضعیت بسیار بدتر بوده و وابستگی به واردات بسیار بیشتر است، بدین ترتیب قیمت بسیاری از کالاهای موجود در بازار با دلار محاسبه شده و این ایده که افزایش دلار بر سفره مردم تاثیرگذار نیست از پایه غلط است، البته تاثیر دلار در سفره ایرانیان تابعی از مسائل دیگر مانند قیمت سوخت نیز هست، چون قیمت هر لیتر بنزین در خارج از کشور تقریبا لیتری یک دلار محسوب شده باید استانداردهای جهانی را با این مقدار تقسیم کنیم.
طبق استانداردهای جهانی حقوق 5 هزار دلار در ماه خط متوسط حقوق در جهان محسوب می شود، افرادی که بین 2500 تا 5000 هزار دلار حقوق بگیرند افرادی هستند که در خط پایین متوسط جامعه زندگی کرده و افرادی که بین 1000 تا 2500 دلار حقوق بگیرند افرادی هستند که در فشار مالی بسیار و زیر خط فقر زندگی می کنند و افرادی نیز که پایین 1000 دلار حقوق بگیرند فقیر مطلق محسوب می شوند. به عبارتی خط فقر حقوق ماهیانه 2500 دلار و خط توسط رو به بالا ماهی 5000 دلار بوده و این استاندارد به علت وابسته بودن بسیاری از صنایع در کشورباید مورد استناد قرار گیرد.
همانطور که در بالا گفتیم، نرخ متوسط هر لیتر بنزین در جهان یک دلار است، اگر با این استاندارد و به صورت خوشبینانه این استاندارد جهانی را حساب کنیم( یعنی ضرب با دلار 12000 تومانی و تقسیم با نرخ دلار 15000 تومانی که مقدار تفاوت سامانه نیما با دلار آزاد بوده و بیشتر کالاهای بازار با همین نرخ وارد بازار می شوند)
حقوق 5000 دلاری در دلار 12000 تومانی ضرب شده و تقسیم بر پنج(بر اساس نرخ بنزین 3 هزار تومانی) شود مقدار 12 میلیون تومان به دست خواهد آمد، یعنی خط توسط در زندگی در تهران از 12 میلیون تومان است و افرادی که از 12 میلیون تومان بیشتر درآمد کسب کنند از این خط بالاتر هستند، اگر این میزان را تقسیم بر 2 کنیم عدد ماهیانه 6 میلیون تومان به دست می آید، یعنی خط فقر واقعی از محدوده 3 میلیون تومان تا 6 میلیون تومان بوده و افرادی که زیر3میلیون تومان حقوق بگیرند فقیر مطلق نامیده می شوند، بسیاری از کارشناسان و حتی اعضای دولت نیز خط فقر را در تهران 4 میلیون تومان محاسبه می کنند اما در واقعیت حداقل حقوق را یک میلیون و 800 هزار تومان تعریف می کنند.
نمایندگان کارگری نیز بارها این واقعیت را در جلسات شورای عالی کار گفته بودند، خط فقر واقعی در ایران مبلغ 3 میلیون تومان بوده و به هیچ وجه هیچ کارگر، کارمندی در هر شغلی نباید کمتر از این مقدار را دریافت کند.
سعید لیلاز: افزایش حقوق 32 درصد بوده نه 21 درصد
یکی از اقتصاددانانی که از این نرخ به صورت ویژه حمایت کرده سعید لیلاز یکی از اعضای حزب کارگران سازندگی است، او معتقد است: «اگر دستمزدها را بیش از این افزایش میدادیم، ممکن بود با سه پدیده اخراج کارگران، قراردادهای سفید و قراردادهای صوری مواجه شویم؛ البته هر سه این موارد الان هم هست ولی تشدید میشد، لذا باید کاری می کردیم که کمترین ضرر ممکن را متوجه کشور کنیم و لذا این تصور که در ایران کارگر در برابر کارفرما وجود دارد، اشتباه و نادرست است، افزایش واقعی 32 درصد بوده نه 21 درصد».
دریافتی امسال هیچ کارگری کمتر از ۲.۸ میلیون تومان نیست؟!
لیلاز در ادامه از سیاست دولت در این باره دفاع کرده و گفته است: واقعیت این است که الان هیچ کارگری زیر دو میلیون و۸۰۰ هزار تومان نخواهد گرفت و از این جنبه موضوع رعایت شده است.»
این سخن لیلاز با واکنش هایی در فضای مجازی روبرو شده است، یکی از کارشناسان اقتصادی در پاسخ به لیلاز نوشت: مزد تصویب شده به شرح زیر است:افزایش حداقل دستمزد: ۲۱ درصد، بن ماهیانه: ۴۰۰ هزار تومان، مبلغ مزد روزانه: ۶۱۱/۸۰۹ ریال، پایه سنوات: ۱۷۵ هزار تومان، افزایش سایر سطوح: ۱۵ درصد به اضافه روزانه ۳۰,۳۳۸ ریال بر این اساس؛ با توجه به رقم‌های تصویب شده، دریافتی یک کارگر مجرد برای سال ۹۹، حدود ۲ میلیون و ۶۰۵ هزار تومان خواهد بود و اینگونه نیست که در قانون همه کارگران زیر 2میلیون 800 هزار تومان حقوق نگیرند.
واقعیت جامعه اما نشان می دهد، بسیاری از کارفرمایان در صنف های مختلف به ارائه حق مسکن، پایه سنوات و موارد قانونی اعتقاد نداشته و تنها حداقل حقوق را برای کارگران خود محاسبه می کنند، کارگران و صنف های مختلف همیشه یک سوال را دارند که چرا بودجه برای حقوق مسئولان، برخی پزشکان متخصص در مراکز دولتی و برخی از مشاغل پردرآمد دیگر کم نیست و همیشه بار کسری بودجه دولت را باید قشرهای ضعیف به دوش بکشند؟