از نخستین روزهای ورود ویروس کرونا به کشورمان، مهمترین دستورالعمل وزارت بهداشت، در خانه ماندن است. منطق این دستورالعمل هم به سرعت انتشار بالای این ویروس بازمی‌گردد. با فرارسیدن نوروز همه ساله افراد زیادی از مردم کشورمان تعطیلات را غنمیت شمرده و به مسافرت می‌روند. اما نوروز امسال با حضور کرونا در کشور و با هدف جلوگیری از شیوع بیشتر این بیماری وزارت بهداشت و دستگاه‌های تبلیغاتی مانند صدا و سیما مدام از مردم درخواست می‌کنند به مسافرت نروند و در خانه بمانند.
اما این درخواست و تمناها تاکنون اثری هم داشته است؟ آمارهای متفاوتی در این چند روز از کاهش سفرها منتشر شده است. وزیر میراث فرهنگی از کاهش ۵۱درصدی سفرها خبر داده است. اما علی‌رغم این کاهش، آمار سفرهای انجام‌شده سرسام‌آور است. سرپرست هلال احمر از خروج ۳میلیون نفر از ۱۳ استان در این چند روز خبر داده است. کریم همتی گفته است: «از روز ۲۷ اسفند تا آخر وقت روز اول فروردین نزدیک به ۹۷۰ هزار خودرو از ۱۳ استان کشور خارج شده اند.اگر هر کدام از این خودروها تنها ۳ نفر سرنشین داشته باشند چیزی قریب به ۳ میلیون نفر از هموطنان در سطح کشور در ۴ روز جا به جا شده اند.»
وزیر ارتباطات با تحلیل استفاده موبایل‌ها از اینترنت از خروج یک میلیون نفر از تهران خبر داده است. آذری‌جهرمی در توییتی نوشته است: «مصرف اینترنت نشون میده، نوروز حدود یک میلیون نفر از تهران رفتن بیرون که نوروز قبل ۴میلیون نفر بوده.»
ملاحظه می‌کنیم که خواهش و تمناهای وزارت بهداشت، مسوولین و صدا و سیما تا حدودی موثر بوده اما با توجه به حجم مسافرت‌ها خطر هممچنان باقی است. در چنین شرایطی پرسش بسیار مهمی مطرح می‌شود: چرا برای جنین موضوع مهمی باید خواهش و تمنا کرد و چرا با اعمال حاکمیت مانع سفرها نمی‌شوند؟
در اینجا توضیح این نکته ضروری است که اساسا کارکرد حکومت برای تامین کالاهای عمومی مثل امنیت با هدف خیر جمعی است. چون افراد به تنهایی قادر نیستند برخی از کالاها را تامین کنند به چیزی قاهر برای تامین این کالاها نیاز است. طبعا این قدرت قاهر برخی از آزادی‌های افراد را با همان هدف خیر جمعی محدود می‌کند اما برای همه امنیت و معیشت و... به ارمغان می‌آورد.
با این توضیح این پرسش مطرح می‌شود که آیا دولت ها موظف به تامین سلامت عموم مردم هستند؟ قطعا بله. این نکته بدیهی است که امنیت جانی نه‌فقط در برابر آدمکش‌ها بلکه در برابر بیماری‌های واگیردار هم صادق است. در چنین شرایطی که خیر عمومی ایجاب می‌کند که افراد در خانه‌ها بمانند و به مسافرت نروند و ویروس را با خود از شهری به شهر دیگر سوغات نبرند. در این شرایط مشاهده می‌کنیم که دولت فقط و فقط به خواهش و تمنا اکتفا کرده و از قدرت خود برای اعمال حاکمیت استفاده نمی‌کند. واقعا چرا؟!
به نظر می‌رسد با ادامه این روند باید خود را برای پیک دوم کرونا آماده کنیم؛ همانگونه که دکتر کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت گفته است: «این میزان کاهش در سفرها کافی نیست. بی تردید در صورت ادامه کاهش سفرها و دید و بازدیدها و درخانه ماندن مردم در روزهای آتی، طی یکی دو هفته آینده کاهش موارد بروز بیماری را شاهد خواهیم بود. اما اگر مردم موضوع را ساده بگیرند و تصور کنند که کرونا تمام شده و به هر دلیلی ترددهای شهری و بین شهری و تجمعات در تفرجگاه‌ها و طبیعت و ... افزایش یابد و به نوعی این حصار را بشکنند، قاعدتا بین ۷ تا ۱۴ روز آینده نتیجه آن را با بازگشت و پیک مجدد بیماری مشاهده خواهیم کرد.»
ای کاش فردی برای مردم توضیح می‌داد چگونه سازنده ویدئوی بارش بادمجان را در یک روز دستگیر می‌کنیم اما توانایی بستن خروجی شهرها را نداریم هرچند هنوز هم دیر نشده و می‌توان با مدیریت درست و اعمال حاکمیت به‌موقع، از فرصت این دو هفته تعطیلی برای مهار این بیماری در کشور استفاده کرد.